Discipline in tijden van hoge volatiliteit

advertorial

Als u in tijden van stijgende of dalende markten twijfelt aan uw beleggingsbeslissingen, bent u waarschijnlijk niet de enige. Uit ervaring weten we dat marktvolatiliteit vaak problemen veroorzaakt op het gebied van portefeuillebeheer. Een scherpe daling kan tot gevolg hebben dat veel beleggers willen verkopen. Als daarentegen bepaalde activa plotseling omhoogschieten, ontstaat er vaak opwinding over ‘hotte’ beleggingskansen. We denken dat beleggers zich sterk laten beïnvloeden door hun angst voor een marktdaling – en voor het mislopen van veel winst. Beide reacties zijn echter gebaseerd op in het verleden behaald rendement – en kunnen dus tot grote beleggingsfouten leiden, aangezien de toekomst niet bepaald wordt door in het verleden behaald rendement. Naar ons idee kunt u het risico op fouten beperken door minder heftig te reageren op actuele gebeurtenissen – of dat nu leidt tot angst of hebzucht.

Uit ervaring weten we dat volatiliteit mensen kan aanzetten tot het ondernemen van actie, waardoor ze mogelijk op ongunstige momenten transacties gaan uitvoeren. Dit blijkt uit figuur 1, waarin het rendement van wereldwijde aandelen wordt afgezet tegen de netto in- en uitstromen van Amerikaanse beleggingsmaatschappijen met veranderlijk kapitaal en exchange-traded funds (ETF’s), sinds deze data beschikbaar zijn (medio 2016). Hoewel het voorbeeld een korte periode beslaat, bevat het wel een volledige correctie op de aandelenmarkt (een scherpe, door het sentiment veroorzaakte daling van ongeveer -10% tot -20%). De grafiek laat zien dat Amerikaanse beleggers tot half februari 2018 hun geld massaal in aandelen belegden. Toevallig was dit twee weken nadat de wereldwijde markten een piek hadden bereikt (in USD). In het eerste halfjaar volgden de kapitaalstromen de ups en down van de aandelenmarkten, hetgeen erop wijst dat beleggers de volatiliteit probeerden te omzeilen. In december, toen de correctie het kookpunt bereikte, ging de uitstroom scherp omhoog. En zelfs toen de aandelenmarkten zich na de kerst begonnen te herstellen, was er nog steeds sprake van een forse uitstroom. Hoewel daar geen zekerheid over kan bestaan, denken we dat beleggers niet alleen reageerden op de volatiliteit van dat moment, maar dat ze ook nog steeds de littekens droegen van 2018 en daardoor de kans misliepen om die marktdalingen enigszins goed te maken. Dit is naar onze mening een frappant voorbeeld van de problemen die ontstaan als men reageert op volatiliteit.

Figuur 1: De kapitaalstromen van fondsen wijzen erop dat beleggers reageren op volatiliteit

Bron: FactSet, per 15/8/2019. Cumulatieve netto-kapitaalstromen per week van aandelenfondsen met veranderlijk kapitaal en exchange-traded funds, en de MSCI World Index met netto-dividenden (per week) in USD, 29/4/2016 – 9/8/2019. Uitgedrukt in Amerikaanse dollar vanwege de beschikbaarheid van de gegevens. Schommelingen in de wisselkoers tussen de dollar en de euro kunnen leiden tot hogere of lagere beleggingsrendementen.

Oudere gegevens over kapitaalstromen van fondsen, waarin geen ETF’s zijn opgenomen, vertonen een vergelijkbaar gedrag. Zo liet elk kwartaal van 2008 een netto-uitstroom zien.[i] De markten vielen elk kwartaal terug toen de wereldwijde bearmarkt in het eerste kwartaal van 2009 het dieptepunt naderde. De uitstromen bereikten een hoogtepunt in het vierde kwartaal van 2008, toen de bearmarkt in alle hevigheid woedde. Blijkbaar werden veel beleggers afgeschrikt door de angst voor nog meer dalingen. Sommigen hebben wellicht juist gehandeld toen ze hun posities verkochten. Degenen die erin geslaagd zijn de daling van de bearmarkt van 2008 te ontwijken en op een lager niveau weer in te stappen, dus voordat de nieuwe bullmarkt op gang kwam, hebben misschien winst weten te boeken. Maar uit de vrij geringe instroom van fondsen eind 2008 en begin 2009 – en onze ervaring tijdens die periode – blijkt dat dit zelden is voorgekomen. We denken dat veel beleggers steeds banger werden toen de markten terugvielen en hun vermogen in contanten aanhielden, in afwachting van tekenen van “stabiliteit”. De correctie van het derde kwartaal van 2011 had een vergelijkbare impact. De volatiliteit nam toe doordat er in die zomer veel aandacht ging naar de commotie rondom het Amerikaanse schuldplafond, die zijn climax bereikte toen het ratingbureau Standard and Poors’ de AAA-rating van de VS verlaagde. Vlak voordat de markten zich herstelden bereikte de uitstroom een hoogtepunt.[ii] Ook de scherpe daling tijdens het vierde kwartaal van 2018 ging gepaard met een uitstroom. Veel beleggers vreesden blijkbaar een wereldwijde economische vertraging.[iii] Toch veerden de markten kort daarna weer op.

Maar niet alleen negatieve volatiliteit leidt tot problemen. Beleggers die in de verleiding komen om achter de laatste ‘hotte’ categorieën aan te rennen, dreigen in vergelijkbare valkuilen te stappen. Denk maar aan goud en zilver aan het begin van de huidige wereldwijde bullmarkt. Beide grondstoffen zaten tijdens de beginjaren van de bullmarkt flink in de lift, maar bereikten een piek in 2011. Dit blijkt uit figuren 2 en 3, waarin de ontwikkeling van GLD en SLV worden weergegeven, twee Amerikaanse beursgenoteerde producten die blootstelling bieden aan respectievelijk goud en zilver. De forse stijging van de netto-instroom wijst er volgens ons op dat beleggers indrukwekkende winstcijfers zagen en er vervolgens helemaal voor gingen. Onze ervaring in die periode weerspiegelt dit. Velen gaven aan geïnteresseerd te zijn in goud of zilver naar aanleiding van diverse populaire verhalen van financiële experts die adviseerden om in die activa te beleggen. Maar kort nadat de goud- en zilverprijzen (flink) waren teruggevallen, ontstond er weer een uitstroom. In deze goudkoorts zijn laatkomers hoogstwaarschijnlijk tegen hoge prijzen ingestapt, in de verwachting dat deze verder zouden stijgen, om vervolgens alleen maar scherpe dalingen te incasseren.

Figuur 2: Beleggen in ‘hotte’ categorieën leidt tot problemen – de goudsector

Bron: FactSet, per 19/8/2019. Dagelijkse cumulatieve instroom naar GLD en het koersniveau van GLD, 17/11/2004 – 16/8/2019 (volledige reeks van beschikbare gegevens).

Figuur 3: Beleggen in ‘hotte’ categorieën leidt tot problemen – de zilversector

Bron: FactSet, per 19/8/2019. Dagelijkse cumulatieve instroom naar SLV en het koersniveau van SLV, 17/11/2004 – 16/8/2019 (volledige reeks van beschikbare gegevens).

Natuurlijk is het zo dat een bepaald rendement – positief of negatief – soms enige tijd op hetzelfde niveau blijft. Beleggen op basis van in het verleden behaald rendement zou op korte termijn best resultaten kunnen opleveren. Maar naar ons idee is dat een kwestie van geluk. In het verleden behaald rendement vormt geen indicatie van toekomstig rendement. Als beslissingen om te kopen of te verkopen uitsluitend gebaseerd zijn op in het verleden behaald rendement, klopt het beleggingsproces naar onze mening niet.

In plaats van het rendement uit het verleden op de voet te volgen – wat tot fouten kan leiden – denken we dat het van cruciaal belang is om juist naar de toekomst te kijken. In plaats van een ontwikkeling uit het verleden te extrapoleren, adviseren wij om te kijken naar de oorzaken van die ontwikkeling. Blijven die factoren een rol spelen? Zijn ze van fundamentele en blijvende aard, of zijn het slechts korte uitschieters in het sentiment? Als dat laatste het geval is, kan het nadelig zijn voor uw portefeuille om achter het verleden aan te rennen.

Fisher Investments Nederland is het Nederlandse bijkantoor van Fisher Investments Europe Limited. Fisher Investments Nederland is ingeschreven bij de Nederlandse Kamer van Koophandel onder nummer 57731446. Als Nederlands bijkantoor van Fisher Investments Europe Limited staat Fisher Investments Nederland onder toezicht van de Britse toezichthouder FCA en, op basis van kennisgeving, van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Fisher Investments Europe Limited is geautoriseerd en gereguleerd door de Britse toezichthouder Financial Conduct Authority (FCA-nummer 191609). Het is geregistreerd in Engeland (ondernemingsnummer 3850593). Fisher Investments Europe Limited heeft als maatschappelijke zetel: 2nd Floor, 6-10 Whitfield Street, London, W1T 2RE, Verenigd Koninkrijk.

Fisher Investments Europe Limited besteedt het portefeuillebeheer uit aan zijn moedermaatschappij, Fisher Asset Management, LLC, dat opereert onder de naam Fisher Investments, gevestigd is in de VS en onder toezicht van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission staat. Beleggen op de beurs brengt het risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie of betrouwbare indicatie van toekomstig rendement. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.

[i] Bron: FactSet, per 15/8/2019. Netto-kapitaalstromen per kwartaal van aandelenfondsen met veranderlijk kapitaal, 1e t/m 4e kwartaal van 2008.

[ii] Ibid. Netto-kapitaalstromen per kwartaal van aandelenfondsen met veranderlijk kapitaal, 1e t/m 4e kwartaal van 2011.

[iii] Ibid. Netto-kapitaalstromen per kwartaal van aandelenfondsen met veranderlijk kapitaal, 4e kwartaal van 2018.

Updates

AkzoNobel

Allianz

Novartis

HAL Trust

Home Depot

Aegon

HSBC

Walmart

Siemens

L'Oréal

Enel

Discipline in tijden van hoge volatiliteit