Met de bladeren die dit najaar van de bomen vielen, daalde ook het beleggerssentiment – de algemene houding van beleggers op de aandelenmarkt. Na het ontluikende optimisme en de speculaties van begin 2021 zien veel beleggers de laatste tijd weer beren op de weg op grond van een aantal zorgen waar in de media veel aandacht aan wordt besteed, waaronder de nieuwe coronavarianten die de economische groei vertragen, de tekorten, de problemen in de toeleveringsketens, de inflatie en andere factoren.
Tegen alle intuïtie in kan een meer gematigd beleggerssentiment goed zijn voor de aandelenmarkt als dat helpt om te voorkomen dat beleggers bezwijken voor euforie en de aandelenkoersen opstuwen tot een niveau dat geen verband meer houdt met de realiteit, met het risico dat de bullmarkt ten einde komt. In dit artikel bespreekt Fisher Investments Nederland de ontwikkeling van het sentiment in 2021 en wat dit betekent voor aandelenbeleggers met een langetermijnhorizon.
Het beleggerssentiment is gedurende een groot deel van 2021 afgekoeld
Na de bearmarkt van maart 2020 verbeterde het beleggerssentiment snel in de tweede helft van het jaar, tot begin 2021. Dat herstel verliep veel sneller dan we zouden verwachten na een traditionele bearmarkt. Volgens de vertrouwensenquête die het Duitse economische onderzoeksinstituut ZEW bij beleggers in de eurozone afnam, zijn de verwachtingen van Europese beleggers op de aandelenmarkt in juni 2020 gedaald tot een historisch dieptepunt. Het herstel en de daaropvolgende piek volgden pas in december 2020.[i] In de VS bereikte de opiniepeiling van de American Association of Individual Investors (AAII) op 30 juli 2020 een dieptepunt, waarbij slechts 20% van de respondenten aangaf ‘bullish’ (optimistisch) te zijn over de vooruitzichten van de markten. Op 8 april 2021 was dat cijfer gestegen tot 57%.[ii]
Sommige nichemarkten vertoonden in 2021 zelfs tekenen van speculatie en bruisende euforie. Beursintroducties (IPO’s) en blancochequebedrijven, oftewel SPAC’s (special-purpose acquisition companies), schoten bijvoorbeeld omhoog. Terwijl in 2019 wereldwijd een bescheiden USD 14 miljard werd opgehaald, stegen de beursintroducties van SPAC’s in 2020 plotseling tot USD 81 miljard. Daarna haalden ze alleen al in het eerste kwartaal van 2021 een bedrag van USD 95 miljard binnen, bijna de helft van alle IPO-opbrengsten wereldwijd.[iii] Beleggers stortten zich ook op alternatieve beleggingen, zoals cryptomunten en non-fungible tokens (NFT’s), een nieuwe vorm van digitale verzamelobjecten, terwijl veel particuliere beleggers online-fora uitkamden, op zoek naar het volgende populaire ‘meme-aandeel’.
In de loop van 2021 koelde het sentiment echter geleidelijk af. Er ontstond steeds meer bezorgdheid over de plannen van centrale banken om hun programma voor monetaire verruiming (QE) af te bouwen, over nieuwe coronavarianten, stijgende energieprijzen, problemen in de toeleveringsketens, inflatie en andere factoren. Op 16 september bleek uit de opiniepeiling van de AAII dat slechts 22% van de Amerikaanse beleggers voor de eerstvolgende zes maanden bullish was over aandelen – het laagste percentage sinds juli 2020.[iv] Veel van de marktsegmenten waarin een zeepbel in de maak was, koelden het hele jaar door af. Met name de SPAC’s maakten een duikvlucht. Sommige spraakmakende SPAC’s, zoals Lordstown Motors en Nikola, werden in de VS beschuldigd van fraude en veel Amerikaanse SPAC’s werden geconfronteerd met allerlei problemen op het gebied van wet- en regelgeving. Tussen april en november zijn de wereldwijde IPO-opbrengsten van SPAC’s teruggevallen tot in totaal slechts USD 57 miljard.[v]
Hoewel we zouden kunnen zeggen dat een afkoeling van het sentiment een slecht teken is voor de aandelenmarkt, denkt Fisher Investments Nederland dat juist het tegenovergestelde waar is.
Een afkoeling van het sentiment is – vooralsnog – een goed teken
Zoals de legendarische Amerikaanse belegger Sir John Templeton zei: “Bullmarkten komen voort uit pessimisme, groeien door scepticisme, rijpen door optimisme en sterven door euforie”. Dit betekent niet dat het sentiment een rechte lijn volgt: vaak is het een soort eb- en vloedbeweging. Door de terugval van het sentiment in 2021 kan deze bullmarkt meer ruimte krijgen om zich verder te ontwikkelen, omdat dat de afstand tussen de huidige koersen en een euforische bullmarktpiek vergroot.
Volgens Fisher Nederland begint een bearmarkt – een door fundamentele factoren veroorzaakte marktdaling van ten minste 20% – op een van de volgende twee manieren: de Muur of de Dreun. Een Dreun verwijst naar een belangrijke, onvoorziene negatieve factor (zoals een wereldoorlog) die zo ingrijpend is dat de wereldwijde economische groei met biljoenen euro’s terugvalt. De Muur verwijst naar het einde van de ‘Muur van Zorgen’ die een bullmarkt doorgaans beklimt. Bearmarkten beginnen vaak bovenop de ‘Muur van Zorgen,’ wanneer beleggers euforisch zijn en daardoor geen oog hebben voor potentiële marktrisico’s en tegen elkaar op blijven bieden, ondanks de verslechterende economische kerncijfers.
Tijdens een bullmarkt is er altijd wel angst onder beleggers, maar deze neemt meestal af naarmate de marktcyclus vordert. Af en toe neemt de angst van beleggers plotseling toe tijdens een bullmarkt, wat mogelijk resulteert in een correctie – een door sentiment ingegeven koersdaling van 10% tot 20%. Hoewel een tijdelijke terugval van het sentiment vaak vervelend is voor beleggers, is het een normaal en gezond verschijnsel tijdens een bullmarkt. Zo’n terugval kan ervoor zorgen dat de verwachtingen van beleggers op een lager niveau komen te liggen, waardoor de aandelenmarkt later in positieve zin kan verrassen en de bullmarkt overeind blijft.
Wanneer beleggers niet langer bang zijn dat de bullmarkt ten einde loopt en in plaats daarvan vrezen dat ze een enorm rendement mislopen, kan dit een signaal zijn dat het sentiment bijna euforisch is of dat een dergelijk stadium al is bereikt. Sommige van de signalen die we begin 2021 hebben waargenomen, zoals de speculaties van beleggers, het toenemende optimisme in de krantenkoppen en een aantal beursintroducties van lage kwaliteit, doen zich vaak voor als beleggers euforisch zijn. Hoewel euforie bij beleggers een teken kan zijn dat het einde van de bullmarkt in aantocht is, luidt het niet onmiddellijk het begin van een bearmarkt in (aangezien de euforie lang genoeg moet aanhouden om het punt te bereiken waarop een negatieve kortetermijnontwikkeling ervoor zorgt dat de hoge verwachtingen niet meer haalbaar zijn.) Waarschijnlijk zijn die hoge verwachtingen enigszins beteugeld door de terugval van het sentiment in 2021, waardoor deze bullmarkt meer ruimte heeft gekregen om zich verder te ontwikkelen.
Vooralsnog is Fisher Investments Nederland van mening dat beleggers op gedisciplineerde wijze vast moeten houden aan hun beleggingsstrategieën voor de lange termijn, en niet moeten toegeven aan de verleiding om een hoger rendement na te jagen in segmenten van de markt die momenteel ‘in trek’ zijn of om aandelen te verkopen voordat de bullmarkt ten einde loopt. Als u daar moeite mee hebt, kunt u er baat bij hebben om samen te werken met een beleggingsprofessional die u en uw financiële situatie kent en die u kan helpen om de vele ups en downs van de markten het hoofd te bieden.
Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments Nederland:
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Nederland is geregistreerd in het handelsregister van de Nederlandse Kamer van Koophandel met het ondernemingsnummer 75045486. Als de Nederlandse tak van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl, staat Fisher Investments Nederland onder het toezicht van de Commission de Surveillance du Secteur Financier (“CSSF”) en is geregistreerd bij de Nederlandse Autoriteit Financiële markten.
Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Nederland en Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of als een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Nederland of Fisher Investments Europe deze visie zullen handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste markten. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document. Beleggen op de financiële markten brengt een risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige rendementen en geven daar geen betrouwbare indicatie van. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.
[i] Bron: FactSet, per 11/11/2021. Eurozone Stock Market Expectations Survey van ZEW, 31/01/1999 – 29/10/2021.
[ii] Bron: Enquête over het beleggerssentiment van de American Association of Individual Investors (AAII), per 11/11/2021. Resultaten wekelijkse enquête, 26/06/1987 – 04/11/2021. www.aaii.com.
[iii] Bron: Refinitiv Eikon, per 17/12/2021. Wereldwijde opbrengsten van SPAC’s, inclusief overinschrijvingen op deze markt, in USD, maandelijks, september 1980 – december 2021.
[iv] Bron: Enquête over het beleggerssentiment van de American Association of Individual Investors (AAII), per 11/11/2021. Resultaten wekelijkse enquête, 26/06/1987 – 04/11/2021. www.aaii.com.
[v] Bron: Refinitiv Eikon, per 17/12/2021. Wereldwijde opbrengsten van SPAC’s, inclusief overinschrijvingen op deze markt, in USD, maandelijks, september 1980 – december 2021.
- De kloof tussen bevlieging en werkelijkheid: lees hier de ervaringen van Fisher Investments Nederland met groene energie
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland: waarom aandelen niet afhankelijk zijn van een lage rente
- Volgens de ervaring van Fisher Investments Nederland kunnen langetermijnbeleggers lessen trekken uit 2023
- Fisher Investments Nederland legt aan de hand van zijn ervaringen uit wat we wijzer worden als we het sentiment meten
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland in het kort: hebben aandelen een sterke bbp-groei nodig?
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland met de techsector
- Fisher Investments Nederland bespreekt het opveringseffect
- Fisher Investments Nederland werpt zijn licht op de markthistorie
- Fisher Investments Nederland beargumenteert waarom de olieprijzen geen invloed hebben op aandelen
- Fisher Investments Nederland werpt zijn licht op een veelvoorkomende valkuil bij het beleggen: het actualiteitsdenken
- Fisher Investments Nederland schijnt licht op de sector basisconsumptiegoederen
- Fisher Investments Nederland gaat in op de vrees voor een wereldwijde recessie
- Fisher Investments Nederland geeft kijk op de prestaties van de duurzame consumptiesector
- Fisher Investments Nederland legt uit wat u moet afwegen voordat u in vastgoed belegt
- Fisher Investments Nederland geeft kijk op de markten: slecht nieuws is niet per definitie slecht voor aandelen
- Fisher Investments Nederland over beleggingshypes: het snelle geld of pure oplichting?
- Volgens Fisher Investments Nederland speelt politiek geen rol in uw beleggingsstrategie
- Fisher Investments Nederland geeft zijn perspectief op goud als vermeend afdekkingsinstrument in de beleggingsportefeuille
- Fisher Investments Nederland neemt de inflatie onder de loep
- Fisher Investments Nederland bespreekt wat het strijden tegen de laatste oorlog inhoudt
- Fisher Investments Nederland over de beperkingen van kapitaalbehoud
- Seizoensgebonden beurswijsheden in perspectief gezet
- Wat de arbeidsstatistieken volgens Fisher Investments Nederland voor aandelen betekenen
- De impact van de bedrijfswinsten op de aandelenmarkten volgens Fisher Investments Nederland
- Groei of waarde: welke beleggingsstijl is beter voor uw portefeuille?
- Wat de rentecurve volgens Fisher Investments Nederland kan betekenen voor beleggers
- Vijf zaken die potentiële bitcoinbeleggers volgens Fisher Investments Nederland in overweging moeten nemen
- Het beleggerssentiment is getemperd en dat kan een goede zaak zijn
- De visie van Fisher Investments Nederland over de hoge energieprijzen en de ontwikkeling van de economie
- Fisher Investments Nederland: beleggers zouden de afbouw van de monetaire verruiming moeten toejuichen
- Waarom beleggers verder zouden moeten kijken dan schommelingen op korte termijn
- Wat is er gebeurd met de “waarde-rally” van 2021?
- Dit denkt Fisher Investments Nederland van de geruchten over toenemende inkopen van eigen aandelen
- De kijk van Fisher Investments Nederland op negatieve volatiliteit
- Dit kunnen beleggers volgens Fisher Investments Nederland opmaken uit de sterk schommelende olieprijzen
- Hoe u het hoofd koel houdt in stijgende markten – Fisher Investments Nederland
- Fisher Investments Nederland legt uit hoe een negatieve rente nadelige gevolgen voor u kan hebben
- Is COVID-19 van invloed op uw beslissingen?
- Fisher Investments Nederland over de zogenaamd overgewaardeerde aandelen
- Het gevaar van recency bias, volgens Fisher Investments Nederland
- Beleggen in passieve producten maakt u nog geen passieve belegger
- Waarom deflatie in de eurozone volgens Fisher Investments Nederland niet in het verschiet ligt – en ook niet gevaarlijk is
- Verminder uw financiële stress met een noodfonds
- Een leidraad voor het interpreteren van economische cijfers
- Fisher Investments Nederland: Overheidsuitgaven in het kader van COVID-19 geen gevaar voor aandelenkoersen
- Valt uw aandelenrisico hoger uit door een uitgesproken voorkeur voor uw eigen land?
- De voordelen en grenzen van fiscale stimulering
- Werkt het negatieve-rentebeleid van centrale banken wel?
- Waarom beleggen ook zinvol is in perioden waarin dit onaantrekkelijk lijkt
- ESG-beleggen: een inleiding
- Geopolitieke risico’s op de markten
- De economische vooruitzichten van China: Welke impact hebben ze op Europa?
- Discipline in tijden van hoge volatiliteit
- Klimaatverandering evalueren – risico’s en mogelijkheden
- Staatsschuld in perspectief
- Inleiding in rentecurves: wat zijn het en welke invloed hebben ze op uw beleggingen?
- De opsplitsing van de wereld door de bril van een belegger
- Beknopte handleiding over waarderingen
- Vallen de Europese verkiezingen ten prooi aan populisme?
- De Italiaanse verkiezingen: de onderschatte impact van de afnemende onzekerheid
- Vrees voor recessie in eurozone lijkt ongegrond
- Eindejaarsherinnering: rendement uit het verleden is niet te koop
- Economisch nieuws van ruis scheiden
- Onopvallende positieve ontwikkelingen op handelsgebied
- Waarom het herbeleggingsrisico van belang is voor obligatiebeleggers
- Vertrouwdheid leidt niet tot een lager risico
- Voor aandelen is een oplossing voor de existentiële langetermijnproblemen van de eurozone niet van wezenlijk belang
- Hoe wereldwijd beleggen kan helpen bij het verlagen van het single-stock risico
- Maakt verkopen in mei blij?
- Wat te doen als de volatiliteit toeneemt
- Correct denken over correcties
- Protectionisme: Vrees versus realiteit
- Europese aandelen trotseren terrorisme
- De toekomst van de euro
- Vermogensbeheerder van het jaar
- V&A met Aaron Anderson van Fisher Investments
- De berg en de klap
- Ken Fisher geeft een beursoutlook voor de tweede jaarhelft
- Bekijk valutaschommelingen op lange termijn
- De Italiaanse verkiezingen: de onderschatte impact van de afnemende onzekerheid
- Fisher Investments Nederland