Wanneer de olieprijzen scherp stijgen, wordt volgens Fisher Investments Nederland in de financiële media vaak betoogd dat aandelen in de problemen gaan komen. Consumenten zouden dan namelijk minder te besteden hebben en bedrijven zien hun kosten oplopen. En wanneer de olieprijzen zakken, wordt er in de media juist vaak vooruitgelopen op mooie tijden voor aandelen. Maar uit onderzoek van Fisher Investments Nederland naar de marktgeschiedenis blijkt dat er geen aantoonbaar causaal verband bestaat tussen de olieprijzen en aandelen. Aandelen kunnen samen met de olieprijzen stijgen of dalen – en hebben dat ook gedaan – of zich juist scherp in tegenovergestelde richting bewegen, zoals we hieronder laten zien.
We hebben de afgelopen twintig jaar onder de loep genomen en dat heeft een aantal interessante voorbeelden opgeleverd voor de gangbare aanname dat olieprijzen en aandelen een sterk negatieve correlatie vertonen (dus dat ze doorgaans in tegengestelde richting bewegen). Zo gleden wereldwijde aandelen tijdens de financiële crisis van 2007-2009 in juni 2007 af in een berenmarkt (een lange, door fundamentele factoren veroorzaakte marktdaling van 20% of meer), terwijl de olieprijzen opliepen.[i] Toen de olieprijs in juli 2008 piekte op USD 145,65 per vat – bijna drie keer zo hoog als de USD 49,95 in januari 2007 – hadden wereldwijde aandelen een daling van -26,3% te verwerken gekregen.[ii] Voor een ander voorbeeld gaan we terug naar de eeuwwisseling. Fisher Investments Nederland merkte op dat de olieprijzen toen ruimschoots verdubbelden: van USD 16,51 per vat in november 2001 naar USD 34,94 in maart 2003. In dezelfde periode was de berenmarkt ruimschoots onderweg, die losbrak met het knappen van de tech-zeepbel en voor aandelen eindigde met een verlies van 41,3%.[iii] Dit vermeende causale verband tussen aandelen en olie leek ook recenter nog op te spelen, toen de olieprijzen van USD 77,24 per vat in december 2021 de lucht in schoten naar USD 133,18 in maart 2022, terwijl aandelen over dezelfde periode 9,3% inleverden.[iv] Tegelijkertijd is een daling van de olieprijzen ook vaak gepaard gegaan met stijgende aandelenkoersen: Tussen juni 2014 en december 2015 kelderde de olieprijs van USD 115,19 per vat naar USD 35,26, terwijl aandelen 21,1% plusten.[v]
Maar deze voorbeelden bewijzen niet dat er daadwerkelijk een negatieve correlatie bestaat. In eigen onderzoek naar de marktgeschiedenis heeft Fisher Investments Nederland ook veel voorbeelden gevonden van perioden waarin de olieprijzen en aandelen in dezelfde richting bewogen. Beide kelderden in de tweede helft van de financiële crisis van 2007-2009: De olieprijzen daalden namelijk van USD 145,65 per vat in juli 2008 naar USD 33,73 in december 2008. Aandelen verloren in dezelfde tijd 26,5% – en bleven dalen tot een dieptepunt in maart 2009. [vi] Aan het begin van de coronapandemie in 2020 raakten aandelen en olie tegelijk in een duikvlucht terecht toen er over de hele wereld lockdowns werden ingesteld: Aandelen kregen een berenmarkt te verwerken en daalden tussen februari en maart 33,8%. Ondertussen kelderde ook de olieprijs tussen januari en april van USD 70,25 per vat naar USD 9,12 per vat.[vii] Op andere momenten stegen de olieprijzen en aandelenkoersen tegelijkertijd, zo ontdekte Fisher Investments Nederland. Halverwege het eerste decennium van deze eeuw verdrievoudigden de olieprijzen ruimschoots, van USD 23,23 per vat naar USD 78,26. Deze stijging liep gelijk met de wereldwijde stierenmarkt die medio 2007 eindigde.[viii] Beide markten krabbelden ook tegelijk op na de financiële crisis: olie veerde op van USD 33,73 in december 2008 naar USD 128,14 per vat in maart 2012, terwijl er op de wereldwijde aandelenmarkten een stierenmarkt werd ingeluid die tot maart 2009 zou gaan duren.[ix]
Fisher Investments Nederland ziet deze afwisselende perioden van sterke positieve en negatieve correlatie als signaal dat olie en aandelen over de langere termijn geen duidelijke samenhang vertonen. We willen dit iets inzichtelijker maken met de correlatie-coëfficiënt tussen de MSCI World-index en de prijs voor ruwe Brent-olie – deze bedraagt 0,31.[x] Onder een correlatie van 1,0 wordt verstaan dat beide variabelen altijd dezelfde richting op bewegen, terwijl een correlatie van -1,0 betekent dat ze altijd precies de tegenovergestelde richting op gaan. De correlatie-coëfficiënt van 0,31 impliceert dat de twee vaker wél in dezelfde richting bewegen dan niet, maar de waarde is wat ons betreft niet groot genoeg om als bewijs te dienen voor een causaal verband.[xi] Daarmee concluderen we dan ook dat de olieprijzen niet bepalend zijn voor de richting waarin de aandelenkoersen zich ontwikkelen.
Volgens onderzoek van Fisher Investments Nederland naar de vraagaanjagers voor olie en aandelen, is het gebrek aan samenhang allesbehalve verrassend. Denk maar eens na: Vóór 2007 stegen de aandelenkoersen en olieprijzen in een groeiende wereldeconomie – wat de winstcijfers en de vraag naar olie hoger stuwde.[xii] Maar in 2007 gleed de wereld af in een financiële crisis en stopten banken met leningen verstrekken. We denken dat de gevolgen voor de bedrijfswinsten op de efficiënte wijze werden ingeprijsd door de aandelenmarkten. Later, toen een recessie en de kans op een kelderende olievraag zich duidelijker aftekenden, zakte de olieprijs in.[xiii] Hetzelfde geldt naar onze mening voor 2020, toen het coronavirus de hele wereld in zijn greep kreeg en de wereldeconomie tot stilstand kwam door lockdowns die overheden hadden opgelegd. Terwijl de aandelenkoersen en de olieprijzen kelderden, geloven we dat de economische impact al snel was ingeprijsd op de aandelenmarkten en deze daardoor herstelden voordat de vraag naar olie weer opkrabbelde.[xiv] Een ander voorbeeld is 2022. Na de Russische inval in Oekraïne schoten de prijzen de hoogte in door zorgen om de olievoorraden.[xv] Maar Fisher Investments Nederland is van mening dat deze bezorgdheid schadelijker was dan de daadwerkelijke verstoringen. We ontdekten namelijk dat de getroffen landen maatregelen namen en zich aanpasten – de olieprijzen piekten in maart, om de rest van het jaar een veel rustiger verloop te laten zien.[xvi] Voor aandelen was de bezorgdheid over de olievoorraden een van de vele zorgen – waaronder de inflatie en de stijgende rente – die in juni op het sentiment en de rendementen wogen.[xvii]
Hoewel de olieprijzen slechts een beperkte correlatie vertonen met de wereldwijde markten, hebben ze wel een buitenproportionele impact op de energiesector. Uit onderzoek van Fisher Investments Nederland blijkt dat de omzet- en winstcijfers van energiebedrijven meer afhankelijk zijn van de olieprijs dan van de geproduceerde volumes – wat betekent dat stijgende prijzen gunstiger zijn voor de winst dan de omvang van de olieproductie. Dat gezegd hebbende maakt deze sector slechts 4,6% van de marktkapitalisatie uit van de MSCI World-index.[xviii] Trends in de olieprijzen zijn dus wel degelijk voelbaar, maar ze zijn wat Fisher Investments Nederland betreft zeker geen doorslaggevende factor op de wereldwijde markten.
Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments Nederland:
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Luxembourg, Sàrl is een in Luxemburg geregistreerde besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (ondernemingsnummer: B228486) wat ook handelt onder de naam Fisher Investments Europe (“”Fisher Investments Europe””). Fisher Investments Europe staat onder toezicht van de CSSF. Statutaire zetel Fisher Investments Europe: K2 Building, Forte 1, Third Floor, 2a rue Albert Borschette, L-1246 Luxembourg. Fisher Investments Europe besteedt sommige aspecten van het dagelijkse beleggingsadvies, portefeuillebeheer en portefeuillehandelingen uit aan gelieerde ondernemingen.
Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Europe deze visie zal handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste scenario’s. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document.
[i] Bron: FactSet, per 1-6-2023. Gebaseerd op het rendement van de MSCI World Index met nettodividenden en de spotprijzen van ruwe Brent-olie, respectievelijk 15-6-2007 t/m 9-3-2009 en 12-1-2007 t/m 4-7-2008.
[ii] Ibid. Spotprijzen van ruwe Brent-olie en rendement van de MSCI World Index met nettodividenden, 15-6-2007 t/m 4-7-2008.
[iii] Ibid. Spotprijzen van ruwe Brent-olie en rendement van de MSCI World Index met nettodividenden, 15-11-2001 t/m 10-3-2003.
[iv] Ibid. Spotprijzen van ruwe Brent-olie en rendement van de MSCI World Index met nettodividenden, 31-12-2021 t/m 8-3-2022.
[v] Ibid. Spotprijzen van ruwe Brent-olie en rendement van de MSCI World Index met nettodividenden, 19-6-2014 t/m 22-12-2015.
[vi] Ibid. Spotprijzen van ruwe Brent-olie en rendement van de MSCI World Index met nettodividenden, 4-7-2008 t/m 26-12-2008. Data voor de financiële crisis zijn gebaseerd op het rendement van de MSCI World-index met nettodividenden, 15-6-2007 t/m 9-3-2009.
[vii] Ibid. Rendement van de MSCI World-index met nettodividenden, 19-2-2020 t/m 23-3-2020 en spotprijzen van ruwe Brent-olie, 6-1-2020 t/m 21-4-2020.
[viii] Ibid. Spotprijzen van ruwe Brent-olie, 9-4-2003 t/m 9-8-2006 en rendement van de MSCI World Index met nettodividenden, 12-3-2003 t/m 15-6-2007. Een stierenmarkt is een lange periode waarin de aandelenkoersen een algemene stijging laten zien.
[ix] Ibid. Spotprijzen van ruwe Brent-olie en rendement van de MSCI World Index met nettodividenden, respectievelijk 26-12-2008 t/m 13-3-2012 en 9-3-2009 t/m 20-2-2020.
[x] Ibid. Koersrendement van de MSCI World-index in lokale valuta’s en spotprijzen van ruwe Brent-olie, wekelijks, 13-6-2003 t/m 9-6-2023. De correlatie-coëfficiënt wordt berekend in lokale valuta’s om te voorkomen dat het beeld vertekend wordt door wisselkoersen. Wisselkoersschommelingen tussen de dollar en de euro kunnen leiden tot hogere of lagere beleggingsrendementen.
[xi] Ibid.
[xii] Bron: FactSet en de Wereldbank, per 1-6-2023. Gebaseerd op het rendement van de MSCI World-index met netto-dividenden, de spotprijzen van ruwe Brent-olie en het mondiale bruto binnenlands product (bbp, een door de overheid berekende raming van de economische productie), 12-3-2003 t/m 15-6-2007.
[xiii] Bron: FactSet, per 1-6-2023. Gebaseerd op de spotprijzen van ruwe Brentolie, 4-7-2008 t/m 12-3-2009. Een recessie wordt doorgaans gedefinieerd als een algemene daling van de economische productie.
[xiv] Ibid. Gebaseerd op het rendement van de MSCI World Index met nettodividenden en de spotprijzen van Brent-olie, respectievelijk 19-2-2020 t/m 23-3-2020 en 6-1-2020 t/m 21-4-2020.
[xv] Ibid. Gebaseerd op de spotprijs van ruwe Brent-olie, 24-2-2022 t/m 8-3-2022.
[xvi] Ibid. Gebaseerd op de spotprijzen van ruwe Brentolie, 8-3-2022 t/m 31-5-2023.
[xvii] Ibid. Gebaseerd op het rendement van de MSCI World-index met nettodividenden, 4-1-2022 t/m 16-6-2022.
[xviii] Ibid. De energiesector als percentage van de MSCI World-index, op basis van marktkapitalisatie (een maatstaf voor de omvang van de onderneming, berekend door het aantal uitstaande aandelen te vermenigvuldigen met de huidige aandelenprijs).
- De kloof tussen bevlieging en werkelijkheid: lees hier de ervaringen van Fisher Investments Nederland met groene energie
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland: waarom aandelen niet afhankelijk zijn van een lage rente
- Volgens de ervaring van Fisher Investments Nederland kunnen langetermijnbeleggers lessen trekken uit 2023
- Fisher Investments Nederland legt aan de hand van zijn ervaringen uit wat we wijzer worden als we het sentiment meten
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland in het kort: hebben aandelen een sterke bbp-groei nodig?
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland met de techsector
- Fisher Investments Nederland bespreekt het opveringseffect
- Fisher Investments Nederland werpt zijn licht op de markthistorie
- Fisher Investments Nederland beargumenteert waarom de olieprijzen geen invloed hebben op aandelen
- Fisher Investments Nederland werpt zijn licht op een veelvoorkomende valkuil bij het beleggen: het actualiteitsdenken
- Fisher Investments Nederland schijnt licht op de sector basisconsumptiegoederen
- Fisher Investments Nederland gaat in op de vrees voor een wereldwijde recessie
- Fisher Investments Nederland geeft kijk op de prestaties van de duurzame consumptiesector
- Fisher Investments Nederland legt uit wat u moet afwegen voordat u in vastgoed belegt
- Fisher Investments Nederland geeft kijk op de markten: slecht nieuws is niet per definitie slecht voor aandelen
- Fisher Investments Nederland over beleggingshypes: het snelle geld of pure oplichting?
- Volgens Fisher Investments Nederland speelt politiek geen rol in uw beleggingsstrategie
- Fisher Investments Nederland geeft zijn perspectief op goud als vermeend afdekkingsinstrument in de beleggingsportefeuille
- Fisher Investments Nederland neemt de inflatie onder de loep
- Fisher Investments Nederland bespreekt wat het strijden tegen de laatste oorlog inhoudt
- Fisher Investments Nederland over de beperkingen van kapitaalbehoud
- Seizoensgebonden beurswijsheden in perspectief gezet
- Wat de arbeidsstatistieken volgens Fisher Investments Nederland voor aandelen betekenen
- De impact van de bedrijfswinsten op de aandelenmarkten volgens Fisher Investments Nederland
- Groei of waarde: welke beleggingsstijl is beter voor uw portefeuille?
- Wat de rentecurve volgens Fisher Investments Nederland kan betekenen voor beleggers
- Vijf zaken die potentiële bitcoinbeleggers volgens Fisher Investments Nederland in overweging moeten nemen
- Het beleggerssentiment is getemperd en dat kan een goede zaak zijn
- De visie van Fisher Investments Nederland over de hoge energieprijzen en de ontwikkeling van de economie
- Fisher Investments Nederland: beleggers zouden de afbouw van de monetaire verruiming moeten toejuichen
- Waarom beleggers verder zouden moeten kijken dan schommelingen op korte termijn
- Wat is er gebeurd met de “waarde-rally” van 2021?
- Dit denkt Fisher Investments Nederland van de geruchten over toenemende inkopen van eigen aandelen
- De kijk van Fisher Investments Nederland op negatieve volatiliteit
- Dit kunnen beleggers volgens Fisher Investments Nederland opmaken uit de sterk schommelende olieprijzen
- Hoe u het hoofd koel houdt in stijgende markten – Fisher Investments Nederland
- Fisher Investments Nederland legt uit hoe een negatieve rente nadelige gevolgen voor u kan hebben
- Is COVID-19 van invloed op uw beslissingen?
- Fisher Investments Nederland over de zogenaamd overgewaardeerde aandelen
- Het gevaar van recency bias, volgens Fisher Investments Nederland
- Beleggen in passieve producten maakt u nog geen passieve belegger
- Waarom deflatie in de eurozone volgens Fisher Investments Nederland niet in het verschiet ligt – en ook niet gevaarlijk is
- Verminder uw financiële stress met een noodfonds
- Een leidraad voor het interpreteren van economische cijfers
- Fisher Investments Nederland: Overheidsuitgaven in het kader van COVID-19 geen gevaar voor aandelenkoersen
- Valt uw aandelenrisico hoger uit door een uitgesproken voorkeur voor uw eigen land?
- De voordelen en grenzen van fiscale stimulering
- Werkt het negatieve-rentebeleid van centrale banken wel?
- Waarom beleggen ook zinvol is in perioden waarin dit onaantrekkelijk lijkt
- ESG-beleggen: een inleiding
- Geopolitieke risico’s op de markten
- De economische vooruitzichten van China: Welke impact hebben ze op Europa?
- Discipline in tijden van hoge volatiliteit
- Klimaatverandering evalueren – risico’s en mogelijkheden
- Staatsschuld in perspectief
- Inleiding in rentecurves: wat zijn het en welke invloed hebben ze op uw beleggingen?
- De opsplitsing van de wereld door de bril van een belegger
- Beknopte handleiding over waarderingen
- Vallen de Europese verkiezingen ten prooi aan populisme?
- De Italiaanse verkiezingen: de onderschatte impact van de afnemende onzekerheid
- Vrees voor recessie in eurozone lijkt ongegrond
- Eindejaarsherinnering: rendement uit het verleden is niet te koop
- Economisch nieuws van ruis scheiden
- Onopvallende positieve ontwikkelingen op handelsgebied
- Waarom het herbeleggingsrisico van belang is voor obligatiebeleggers
- Vertrouwdheid leidt niet tot een lager risico
- Voor aandelen is een oplossing voor de existentiële langetermijnproblemen van de eurozone niet van wezenlijk belang
- Hoe wereldwijd beleggen kan helpen bij het verlagen van het single-stock risico
- Maakt verkopen in mei blij?
- Wat te doen als de volatiliteit toeneemt
- Correct denken over correcties
- Protectionisme: Vrees versus realiteit
- Europese aandelen trotseren terrorisme
- De toekomst van de euro
- Vermogensbeheerder van het jaar
- V&A met Aaron Anderson van Fisher Investments
- De berg en de klap
- Ken Fisher geeft een beursoutlook voor de tweede jaarhelft
- Bekijk valutaschommelingen op lange termijn
- De Italiaanse verkiezingen: de onderschatte impact van de afnemende onzekerheid
- Fisher Investments Nederland