Beter Beleggen: Waarom moeilijk als makkelijk ook kan?

In zijn bestseller The Little Book that Beats the Market toont Joel Greenblatt stap voor stap hoe u met zijn Magic Formula aandelen selecteert. De auteur is geen broodschrijver of iets dergelijks. Hij is hoogleraar Beleggingsleer en Internationale Economie aan de Columbia Business School te New York en de drijvende kracht achter Gotham Capital. In de tien jaar dat het hefboomfonds openstond voor derden, genereerde hij een nettorendement van 40,5% per jaar. In 1995 stortte Greenblatt al het externe kapitaal terug om voortaan alleen nog voor eigen rekening te gaan beleggen.

Het idee achter het kleine boekje (The little book) is dat iedereen kan leren beleggen. Greenblatt schreef acht jaar eerder (in 1997) al een boek, maar You Can Be a Stock Market Genius vond vooral aftrek onder beleggingsanalisten, vermogensbeheerders en aspirant-hedgefundmanagers terwijl het bedoeld was voor het grote publiek.

Magische formule
In The Little Book that Beats the Market staat de Magic Formula centraal, een concept waarmee de kleine belegger de beurs kan kloppen. Het doel van de magische formule is het kopen van kwaliteitsaandelen tegen superlage prijzen. Maar ja, om koopjes te vinden heeft u doorgaans een crisis nodig met sombere kortetermijnvooruitzichten voor het bedrijf.

In essentie is het een waardestrategie waarbij op gezette tijdstippen aandelen gekocht én verkocht worden. Eigenlijk telt het selectieproces maar drie stappen. De belangrijkste ingrediënten zijn het winstrendement (EY) en het rendement op geïnvesteerd kapitaal (ROIC) waarna de dertig aandelen die op beide selectiecriteria het beste scoren gekocht worden.

Het winstrendement is een soort van omgekeerde koers-winstverhouding, maar in plaats van de nettowinst en koers deelt Greenblatt het bedrijfsresultaat door de ondernemingswaarde. Het bedrijfsresultaat is de omzet minus de kosten die gemaakt zijn om deze te behalen. Dit cijfer weerspiegelt beter de gang van zaken binnen de onderneming dan de nettowinst, het laatste regeltje van de resultatenrekening. De ondernemingswaarde is op zijn beurt de som van beurswaarde en de nettoschuld. Eigenlijk is dit de geldsom die u betaalt wanneer u het bedrijf in zijn geheel koopt; ook de schulden koopt u mee.

Daarnaast tornde Greenblatt ook aan de definitie van het rendement op geïnvesteerd kapitaal, de ratio van de nettowinst en het tewerkgesteld kapitaal. Zijn uitgangspunt is de verhouding van het bedrijfsresultaat tot het netto-werkkapitaal en de netto-bezittingen, waardoor er impliciet een aanpassing volgt voor de schuldgraad en de belastingverplichtingen.

Moeilijkheidsgraad
Hoewel de opzet van de Magic Formula eenvoudig is en Greenblatt de uitleg helder op schrift heeft gezet, is de praktische uitvoering verre van gemakkelijk. De moeilijkheidsgraad zit hem in de kerncijfers zoals het bedrijfsresultaat, ondernemingswaarde, netto-activa en werkkapitaal.

Omdat die gegevens niet voor het oprapen liggen, onderzocht James Montier in 2006 of het beleggingsconcept in zijn basale vorm ook werkt, want aan het einde van zijn boek poneert Greenblatt dat een duale analyse met de reciproque (het omgekeerde) van de traditionele koers-winstverhouding (PE) en het rendement op totaal vermogen (ROA) vergelijkbare beleggingsresultaten oplevert. Het rendement op totaal vermogen is strikt genomen het quotiënt van het bedrijfsresultaat en de gemiddelde som van het eigen vermogen en het vreemd vermogen over een periode. Maar u kunt het ook verder vereenvoudigen tot het kengetal van de nettowinst en het balanstotaal, oftewel het totale vermogen.

Uit het veldwerk van Montier (destijds beleggingsstrateeg bij Dresdner Kleinwort Wasserstein, nu vermogensbeheerder bij Grantham, Mayo & van Otterloo) komt naar voren dat met de simpele magische formule (MF Simplified) zowel het beleggingsresultaat stijgt als ook het risico (gemeten middels de standaarddeviatie) daalt, en dat zowel op Wall Street als op de Europese aandelenmarkten. Zo ziet u maar: eenvoud siert of anders geformuleerd: waarom moeilijk als makkelijk ook kan.

Lees ook: Snurer blikt vooruit: Nu nog sciencefiction, over 10 jaar… doodgewoon

Wilt u op de hoogte blijven van alle actuele adviezen voor dit aandeel? U kunt u als abonnee aanmelden voor de alerts. Vink onderaan dit artikel het fonds aan of ga voor het volledige overzicht naar de alertspagina op onze website.