Column: hulp ECB heeft ook schaduwzijde
Dat de banken ook de komende twee jaar nog toegang hebben tot de kredietfaciliteiten van de ECB lijkt immers alleen maar gunstig. En ook een aanhoudend lage rente heeft positieve kanten voor banken. Een lagere rente leidt tot koerswinsten op obligaties. Bovendien houdt de lage beleidsrente van de ECB ook de rentelasten voor de klanten van banken – bedrijven én particulieren – laag. Daardoor kunnen de bankklanten makkelijker aan hun betalingsverplichtingen voldoen en blijft het aantal wanbetalers beperkt.
Lage rente
Er is echter een schaduwzijde aan het beleid van de ECB: de negatieve officiële rentevoet. Het bedrijfsmodel van de banken is daar namelijk helemaal niet voor gemaakt, stelt vermogensbeheerder Amundi terecht. Volgens Amundi houden banken ongeveer €1,8 bln aan overtollige reserves bij de ECB aan tegen een rente van -0,4%. Dat kost de banken jaarlijks €7 mrd. Het is een kostenpost die zij niet of nauwelijks aan hun klanten kunnen doorberekenen.
Een hogere rente zou banken dus helpen. Justin Bisseker, bankanalist bij vermogensbeheerder Schroders, maakte vorig jaar in een interview met Beleggers Belangen een eenvoudige rekensom. Een stijging van de rente met een procentpunt leidt tot mogelijk 16-17% hogere winsten voor de banksector, aldus Bisseker. De lage rente maakt het lastig voor Europese banken om hun kapitaalkosten terug te verdienen. En dat terwijl de kredietcyclus nu nog gunstig is. Morgan Stanley berekende dat een kleine stijging van de kredietverliezen voor de Europese banken tot een 11% lagere winst per aandeel leidt.
Slechter dan VS
De Europese banksector lijdt ook tien jaar na het dieptepunt van de financiële crisis nog onder een structureel lage winstgevendheid. Dat is op de beurs terug te zien. Sinds maart 2009 bedraagt het totaalrendement op de pan-Europese Stoxx Europe 600 Bank Index bijna 121%. Het rendement op de Amerikaanse KBW Bank Index ligt over diezelfde periode echter op bijna 580% (in euro’s gemeten). Dat verschil zegt veel over de aanpak van de bankencrisis in Europa en de VS, waar Europa zich bepaald niet van zijn beste kant heeft laten zien.
Verder lezen?
Stephen Hendriks
Stephen Hendriks (1970) werkt sinds 1998 voor Beleggers Belangen. Na een studie Economie met specialisaties Macro-Economie en Financiering wilde hij de beleggerswereld in. Zijn keuze viel op Beleggers Belangen, een platform waar hij in volledige onafhankelijkheid zijn analyses zou kunnen schrijven. Stephen begon als redacteur, en is sinds 2001 adjunct-hoofdredacteur. Hij richt zich bij Beleggers Belangen vooral op assetallocatie en beleggingsstrategie. Zijn kennis op deze terreinen zet hij niet alleen in bij het beheer van verschillende portefeuilles, maar ook bij de door hem opgezette rubriek Beurs & Economie. Stephen is beheerder van de Pensioenportefeuille en beheert samen met Karel Mercx de Defensieve portefeuille. Ook maakt hij deel uit van het team dat de ETF-portefeuille beheert. Daarnaast schrijft hij sinds eind jaren ’90 over de sectoren Farmacie en Nutsbedrijven en is hij specialist op het terrein van bedrijfsobligaties. Zijn boekenkast is gevuld met alles wat maar met beleggen te maken heeft, van de klassiekers tot financieel-historische en kwantitatieve werken.