Column: dit is waanzin!

Honderden economische cijfers dienen als input. Staat de index op nul, dan zijn de economische cijfers op de wereld precies in lijn met de verwachtingen van analisten. Hoe groter de positieve afwijking, hoe hoger de stand van de index en vice versa. Blijkt de economie beter te draaien dan verwacht, dan verhogen analisten hun verwachting. Blijken de cijfers daarna opnieuw beter te zijn dan verwacht, dan volgt een nieuwe verhoging. Vallen de cijfers tegen, dan worden de prognoses verlaagd en daalt de index.

Inmiddels is het al bijna een jaar geleden dat de Economic Surprise Index onder nul dook. Op 4 april vorig jaar belandde de index in de min, en daar staat hij tot de dag van vandaag. De Economic Surprise Index heeft niet meer zo lang in het rood gestaan sinds de grote economische crisis van 2008/2009. Tussen 22 mei 2008 en 6 mei 2009 stond de index 349 dagen onder 0.

Dit negatieve record gaat er de komende tijd ongetwijfeld aan. De Economic Surprise Index staat op dit moment namelijk op het laagste punt sinds hij bijna een jaar geleden onder nul dook. Analisten schroeven hun verwachtingen al een jaar lang terug, maar daar zijn ze veel te langzaam mee.

Export fors gedaald

Een aantal cijfers springt er voor mij uit. Allereerst de inkoopmanagersindex PMI, die laat zien hoe het gaat met de industrie. Komt de index onder de 50, dan duidt dat op economische krimp. Wel, Japan staat momenteel op 48,9, Zuid-Korea op 47,2 en Duitsland op 47,6. De export van deze landen daalde over de laatste twaalf maanden met respectievelijk 8,4%, 11,1% en 4,1%.

Daar zitten pijnlijke uitschieters bij, zoals de Japanse export naar China, die 17,4% lager is dan een jaar geleden. De export van Zuid-Korea naar China is over de afgelopen twaalf maanden zelfs met 25,0% gedaald. Het is duidelijk dat er meer speelt in China dan alleen de Amerikaanse invoerheffingen op Chinese producten.

De wereldhandel is in november en december met 3,5% gedaald. Dit is de scherpste daling sinds oktober en november 2008, toen de wereldhandel daalde met 11,1%. De exportcijfers vielen vooral in januari en februari van dit jaar als een baksteen. We moeten helaas nog twee maanden wachten op de nieuwe wereldhandelcijfers, maar dat we een stuk lager gaan uitkomen dan -3,5% is zeker, gezien al die dramatische cijfers van exporterende landen.

Minder economische activiteit zorgt gegarandeerd voor minder winst bij beursgenoteerde bedrijven. Desondanks zijn de koersen de laatste maanden sterk gestegen. In het verleden kochten beleggers aandelen omdat zij mede-eigenaar wilden worden van een bedrijf en daarmee recht kregen op een stuk van de winst. Tegenwoordig kopen beleggers aandelen omdat de centrale banken actief financiële markten aan het ondersteunen zijn. De beurzen zijn compleet losgeslagen van de realiteit.

Sinds eerste kerstdag is de beurswaarde van de 43.000 beurgenoteerde bedrijven op de wereld met €10 bln toegenomen. Dat is een stijging van 16,1%. Waanzin!