Updates

Aandelen Nederland

Arcadis

Advies
kopen
Aandelen Internationaal

Nestlé

Advies
kopen
Aandelen Internationaal

Alphabet

Advies
houden
Aandelen Nederland

Heineken

Advies
houden
Aandelen Internationaal

Home Depot

Advies
houden
Aandelen Internationaal

Microsoft

Advies
verkopen
Aandelen Nederland

Philips

Advies
houden
Aandelen Nederland

Unilever

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Adyen

Advies
houden
Aandelen Nederland

Besi

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Fugro º

Advies
kopen
Aandelen Nederland

ASMI

Advies
houden
Aandelen Nederland

Allfunds

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Randstad

Advies
verkopen
Aandelen Nederland

AkzoNobel

Advies
kopen
Aandelen Nederland

JDE Peet's

Advies
houden
Aandelen Internationaal

Netflix

Advies
verkopen
Aandelen Nederland

ASML

Advies
kopen
Aandelen Nederland

TomTom

Advies
kopen
Aandelen Internationaal

LVMH

Advies
verkopen
Aandelen Internationaal

JPMorgan Chase

Advies
verkopen

Updates

Aandelen Nederland

Arcadis

Advies
kopen
Aandelen Internationaal

Nestlé

Advies
kopen
Aandelen Internationaal

Alphabet

Advies
houden
Aandelen Nederland

Heineken

Advies
houden
Aandelen Internationaal

Home Depot

Advies
houden
Aandelen Internationaal

Microsoft

Advies
verkopen
Aandelen Nederland

Philips

Advies
houden
Aandelen Nederland

Unilever

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Adyen

Advies
houden
Aandelen Nederland

Besi

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Fugro º

Advies
kopen
Aandelen Nederland

ASMI

Advies
houden
Aandelen Nederland

Allfunds

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Randstad

Advies
verkopen
Aandelen Nederland

AkzoNobel

Advies
kopen
Aandelen Nederland

JDE Peet's

Advies
houden
Aandelen Internationaal

Netflix

Advies
verkopen
Aandelen Nederland

ASML

Advies
kopen
Aandelen Nederland

TomTom

Advies
kopen
Aandelen Internationaal

LVMH

Advies
verkopen
Aandelen Internationaal

JPMorgan Chase

Advies
verkopen
Opinie Hildo Laman, 25 jan 2017 11:59

Drie techtrends die de wereld veranderen

0 0 Leestijd ongeveer

De afgelopen jaren heeft technologie de wereld veranderd. De komende jaren staat ons nog meer te wachten. De ontwikkelingen zijn onder te verdelen in drie segmenten: virtual reality, Internet of Things en kunstmatige intelligentie. Ze hebben alledrie uiteenlopende mogelijkheden én hindernissen.

De wereld blijft veranderen door technologische ontwikkelingen. Achteraf is het makkelijk te bepalen welke technologieën welke invloed hebben gehad. Maar voorspellen is niet zo eenvoudig. Sommige ontwikkelingen waarvan zeer veel wordt verwacht, leiden uiteindelijk tot weinig of niets. Andere ontwikkelingen leveren weer heel andere resultaten op dan werd voorspeld. We willen een aantal technologieën bespreken waarvan de gevolgen de komende jaren merkbaar zullen zijn. We kijken daarbij vooral door een beleggingsbril.

Virtual (en Augmented) Reality
Virtual reality is een digitale simulatie van een driedimensionale omgeving, die mensen kunnen ervaren of ‘betreden’ met hulpmiddelen zoals speciale brillen en handschoenen. Augmented reality is een variant hierop; het is een technologie waarbij een digitaal beeld aan een echte omgeving wordt toegevoegd.

Wat kunnen we ermee doen?
Virtual reality (VR) wordt nu al veel gebruikt in computerspelletjes, maar er zijn nog veel andere toepassingen. Denk bijvoorbeeld aan onderwijs, training, musea, bouw, sport etcetera. De realiteit kan met behulp van VR goed nagebootst worden, wat op allerlei nuttige manieren gebruikt kan worden. Een voorbeeld: het wordt al toegepast bij het ontwerpen van gebouwen, maar ook het uitoefenen van chirurgische ingrepen is mogelijk met VR, en zo zijn er nog talloze andere manieren waarop de technologie gebruikt kan worden.

Wordt het een succes?
Het lijkt er sterk op dat VR-technologie snel om zich heen zal grijpen. Er zijn al heel wat plekken waar VR-brillen gebruikt worden, en deze apparaten zijn overal te koop. De goedkoopste versies zijn al voor een paar tientjes verkrijgbaar. Maar het gaat om de software en de driedimensionale omgeving die daarop gecreëerd kan worden. De mogelijkheden daarvan zijn schier oneindig. De kans is groot dat er een aantal toepassingen zijn die VR een succes zullen maken, de vraag is hoe groot dat succes wordt. Volgens Deloitte ging er in 2016 $1 mrd om in de technologie. Dat is veel geld, maar voor beleggers maakt dat VR nog geen vetpot. De schattingen voor de omzet in de toekomst lopen uiteen van tientallen miljarden dollars per jaar tot bedragen die meer richting $100 mrd liggen.

Kun je er in beleggen?
In de VR-sector is een aantal beursgenoteerde bedrijven actief, maar veel van de grote spelers zijn geen specialisten. Voorbeelden zijn Facebook, dat in 2014 VR-specialist Oculus heeft gekocht en Sony, dat de technologie vooral gebruikt in zijn gamesdivisie. Een ander bedrijf dat met VR probeert geld te verdienen is Universal Display, dat zogenoemde oled’s (Organic Light Limitting Diode) maakt. Die zijn erg geschikt voor VR-schermen. Ook cameramaker GoPro is bezig met VR. Natuurlijk laten ook de techreuzen als Alphabet en Microsoft de ontwikkeling niet links liggen. NVidia, dat goed is in het maken van chips die geschikt zijn voor computerspellen, ziet ook kansen in VR. Het probleem voor beleggers is dat er eigenlijk geen aandeel is van een bedrijf dat voor een groot deel in VR actief is. Verder is het de vraag hoe de toekomst van virtual reality er precies uit gaat zien, en welke bedrijven het meest zullen gaan profiteren. Op Alphabet hebben we een koopadvies, en dat blijft ook zo. Universal Display is interessant, maar wel zeer hoog gewaardeerd. We hebben geen Virtual Reality ETF kunnen vinden.

Internet of Things
Met het Internet of Things (IoT) wordt bedoeld dat allerlei andere dingen dan computers en laptops worden aangesloten op het internet. Dat kunnen thermostaten zijn, of koelkasten, maar ook auto’s, lampen en ga zo maar door. Volgens sommige definities vallen smartphones en tablets ook onder IoT, volgens andere niet. IoT kan een heel brede categorie zijn, afhankelijk van hoe die gedefinieerd wordt. Maar de kern ervan is dat allerlei dingen die we traditioneel niet met internet associëren op het internet worden aangesloten.

Wat kunnen we ermee doen?
Door dingen aan te sluiten op het internet kunnen ze op afstand bediend worden, bijvoorbeeld via een smartphone, en is het mogelijk dat ze actie ondernemen op basis van data die via het internet binnenkomen. Denk aan een zelfrijdende auto die files ontwijkt, of lampen die aan en uit gaan op de momenten dat het nodig is. Samsung heeft een koelkast ontwikkeld waarvan je op een smartphone de inhoud kunt bekijken met behulp van ingebouwde camera’s. Handig in de supermarkt.

Wordt het een succes?
Voor sommige dingen zal IoT erg handig zijn. Een zelfrijdende auto, op zich al een categorie binnen technologische ontwikkeling, zal veel handiger zijn met een internetverbinding dan zonder. Maar er zullen ook toepassingen zijn die niet aanslaan. Bepaalde bedrijven zullen dus succes hebben met IoT, terwijl anderen zullen falen. Er zijn wilde schattingen over de toekomst van IoT; in 2012 voorspelde IBM dat in 2015 een biljoen dingen met het internet verbonden zouden zijn. Dat bleek een immense overschatting. Onderzoeksbureau Gartner gaat uit van 6,4 miljard dingen in 2020, exclusief smartphones. Internet is niet meer weg te denken, dus de kans is groot dat op een aantal gebieden IoT een succes wordt. Op andere gebieden zal het niet van de grond komen.

Kun je er in beleggen?
Het zal niet verbazen dat veel grote technologiebedrijven terrein proberen te winnen in (en met) IoT. Te denken valt aan Cisco en IBM, die samenwerken op het gebied van IoT. Deze bedrijven richten zich vooral op opslag, verwerken en versturen van data. Alphabet heeft ook ijzers in het vuur; het heeft in 2014 Nest overgenomen, dat onder andere slimme thermostaten en rookmelders maakt. Samsung heeft SmartThings geïntroduceerd, een reeks IoT-producten. Er zijn ook bedrijven die zichzelf hebben gespecialiseerd in de technologie. Voorbeelden zijn Silicon Laboratories, Orbcomm, Sierra Wireless, Control4, en Iridium. Dit laatste bedrijf is gespecialiseerd in satellietcommunicatie, en heeft ook satellieten rond de aarde zweven. Er zijn ook Europese IoT-aandelen: Nordic Semiconductors richt zich vooral op de IoT- markt en het Frans/Nederlandse Gemalto is er ook actief op. Ons oog bleef vooral hangen bij het Zweedse Enea. Dit bedrijf levert systemen die op chips worden geprogrammeerd in allerlei op het internet aangesloten apparaten, onder andere smartphones. Het aandeel Enea heeft een k/w van ongeveer 17, wat niet hoog is voor een softwarebedrijf. Dit maakt het aandeel interessant voor beleggers die in IoT willen beleggen. Er bestaat ook een ETF in deze hoek: de Global X Internet of Things Thematic ETF (fondscode: SNSR). We vinden hiervan de kosten (0,68%) aan de hoge kant, zeker omdat er voornamelijk grotere Amerikaanse technologie-aandelen inzitten.

3D-printing is geen hoogvlieger meer
Een jaar of vijf geleden was 3D-printing een populaire sector bij beleggers waar zeer veel van verwacht werd. Maar beleggers wilden te veel te snel. De technologie is op dit moment niet zo alomtegenwoordig als waar rekening mee werd gehouden. Het gevolg is dat 3D-aandelen na een enorme stijging terug op aarde zijn gekomen. 3D Systems is in de afgelopen drie jaar 81,2% gedaald, Stratasys is met 83,5% onderuit gegaan. De groei van de omzet van beide bedrijven is erg tegengevallen. De omzet voor dit jaar is voor allebei waarschijnlijk lager dan in 2014. De daling is niet rampzalig, maar omdat er stijgingen van tientallen procenten per jaar verwacht werden is het toch een schok geweest voor veel beleggers. De les is eenvoudig: reken je niet rijk, en ga niet uit van het meest optimistische scenario.

Kunstmatige intelligentie
Onder kunstmatige of artificiële intelligentie (Artificial Intelligence, AI) wordt eigenlijk verstaan dat computers dingen kunnen die voorheen alleen door mensen konden worden uitgevoerd, simpel gezegd ‘slimme’ dingen. De oorspronkelijke computers voerden eenvoudigweg door mensen gegeven opdrachten uit, terwijl (kunstmatig) intelligente computers en apparaten zelf de juiste handelingen kunnen voorzien en uitvoeren.

Wat kunnen we ermee doen?
Met kunstmatige intelligentie kan van alles gedaan worden. Het kan worden toegepast in robots, zodat die allerlei taken kunnen uitvoeren die nu door mensen worden gedaan. Computers kunnen van alles doen rondom data. Een voorbeeld is een digitale winkelbediende die consumenten helpt bij online winkelen. Een ander voorbeeld is een computer die zelf een nieuw virus herkent en oplost.

Wordt het een succes?
Apparaten die menselijke handelingen kunnen verrichten zijn om meerdere redenen aantrekkelijk: ze worden niet moe of ziek, ze kunnen in principe 24 uur per dag doorwerken en ze kunnen informatie veel sneller verwerken dan mensen dat kunnen. De kans lijkt groot dat AI een succes gaat worden, want er is altijd vraag naar slimmere oplossingen. Er is wel een risico. Kunstmatige technologie zou heel wat banen kunnen doen verdwijnen en dat kan leiden tot weerstand tegen de ontwikkeling.

Kun je er in beleggen?
Het is lastig om een beursgenoteerd bedrijf te vinden dat grotendeels of geheel met kunstmatige intelligentie bezig is. Voor de meeste bedrijven is het een onderdeel van de activiteiten of wordt er onderzoek gedaan naar het gebruik van kunstmatige intelligentie in het bedrijf en de producten en diensten. Tussen deze bedrijven zijn bekende namen te vinden: IBM, Amazon, Microsoft, Alphabet en andere multinationals. Er is een tracker die mede op KI is gericht, de Global X Robotics & Artificial Intelligence Thematic ETF. Helaas zijn in deze ETF veel bedrijven opgenomen die op robots gericht zijn, en er zit ook dermate weinig geld in dat we hem niet zouden aanraden aan beleggers.

Magisch rekenen met quantum computing
Op dit moment zijn er talloze velden van technologisch onderzoek gaande. Een groot aantal daarvan zal op niets uitlopen, een deel zal een beperkt nut blijken te hebben en een klein deel zal van grote invloed zijn op hoe de toekomst eruit ziet. Een voorbeeld van een gebied dat in de ontwikkelingsfase is, is ‘quantum computing’. Deze technologie maakt gebruik van superpositie. Dat wil zeggen dat er niet meer gekozen hoeft te worden tussen 0 en 1, maar dat er een soort staat van onzekerheid is. Iets kan 0 zijn, of 1, of allebei. Dit maakt quantum computing veel flexibeler dan de traditionele digitale methode. Als quantum computing doorbreekt, kan het de technologie enorm veranderen. Maar er wordt al zeker dertig jaar aan quantum computing gewerkt. Wij zouden niet gaan zitten wachten op het moment dat het echt wat wordt.

CONCLUSIE
Wat bij een nadere bestudering van de trends opvalt is dat de grote technologiebedrijven vrijwel overal actief zijn. Deze bedrijven hebben geleerd van het verleden: wie niet mee verandert met de technologische ontwikkelingen gaat ten onder. Beleggers die willen profiteren van technologische verandering kunnen daardoor prima terecht bij namen zoals Alphabet, dat wij al op ‘kopen’ hadden staan. IBM is ook op veel gebieden actief, maar de omzet krimpt desondanks. We vinden IBM nog te veel een ‘oud’ technologiebedrijf. Op de huidige koers vinden we het aandeel nog te duur en we adviseren het te verkopen. Van de kleinere bedrijven vinden we Enea (ISIN: SE0008212518) interessant. Dit Zweedse softwarebedrijf heeft een betrekkelijk lage waardering. Ook chipmakers zoals NVidia kunnen profiteren; voor nieuwe technologieën zijn nieuwe chips nodig. Een toename van voorwerpen met een ingebouwde chip is een ander gunstig perspectief. Hier kunnen chipmachinemakers zoals ASML, ASMI en Besi ook weer van profiteren. De laatste twee bedrijven hebben we op ‘kopen’ staan. Er zijn dus vele manieren om te beleggen in de technologische verandering die nu gaande is.

Lees ook: Nederlandse bedrijven blijven in trek


Wie mag dit artikel niet missen? U kunt als abonnee dit artikel cadeau geven aan uw vrienden of familie. Klik bovenaan het artikel op de link en het artikel wordt per e-mail doorgestuurd.


Verder lezen?

Blijf dagelijks op de hoogte van het laatste beleggingsnieuws. Ontdek Beleggers Belangen nu vanaf €10,75 per maand. Bent u nieuw en wilt u eerst meer informatie? Klik dan hier! 

 Bekijk onze abonnementen hier!
Meer uitleg over inloggen? Lees de FAQ