Nood breekt wet

De Dow-theorie, een van de oudste beleggingstheorieën ter wereld, is gebaseerd op 255 artikelen die Charles Henry Dow (1851-1902) aan het einde van de 19de eeuw in de Wall Street Journal schreef. Hij richtte samen met Edward David Jones en Charles Bergstresser als stille vennoot in november 1882 de Dow, Jones & Company op, een persagentschap dat beleggers voorzag van essentiële beursinformatie. Aanvankelijk met een summiere nieuwsbrief van twee pagina’s The Customers’ Afternoon Letter, later met The Wall Street Journal waarvan het eerste nummer in juli 1889 verscheen.

De slagzin Zonder transport staat alles stil verheldert op speelse wijze de logica achter de Dow-theorie, die op haar beurt het fundament van de technische analyses is. Zoals elke theorie bestaat ook deze uit een aantal basisprincipes. Het valt buiten de doelstelling van dit artikel om op alle zes in detail in te gaan, maar in het kort komt het op het volgende neer:

1. Het gemiddelde (lees: de index) verdisconteert alle beschikbare en relevante kennis over politieke en economische ontwikkelingen
2. Aandelenmarkten bewegen in trends: de primaire trend duurt meerdere jaren, de secundaire trend is korter dan een jaar en de tertiaire trend duurt minder dan 6 weken
3. De primaire fase telt drie fases: accumulatie, participatie en distributie
4. De gemiddelden (Dow Jones Industrial Average en Dow Jones Transportation Average) moeten elkaar bevestigen
5. Het volume moet de trend bevestigen
6. Een trend is een trend totdat het tegendeel bewezen is

Door zijn ervaring als financieel verslaggever zag hij dat er een verband was tussen de koersontwikkeling van industriële aandelen en de beurskoersen van transportbedrijven. Charles Dow ontdekte daarnaast dat hij aan de trendmatige bewegingen van de Dow Jones Industrials en de Dow Jones Transportation en sectorrotatie kon zien hoe het met de Amerikaanse economie gesteld was, want zonder transport komt alles tot stilstand. Een economie kan zich niet ontwikkelen als grondstoffen en goederen niet naar de fabrieken (producenten) en warenhuizen (eindgebruikers) worden vervoerd.

Omdat het van 28 november 2014 geleden is dat de Transportation-index nog een nieuw hoogterecord heeft laten optekenen en de Dow Jones Industrials sindsdien welgeteld 21 nieuwe all-time-highs kende en ook de Amerikaanse economie duidelijk groeit, zwelt de kritiek aan op de eeuwenoude Dow-theorie. Is die nog wel van deze tijd? Zou het niet beter zijn om de Transportation-index te vervangen door de Philadelphia Semiconductor Index en de Industrials door de Nasdaq Composite? Per saldo bestonden in den beginne beide gemiddelden uit hippe aandelen van spoorwegbedrijven en de ontluikende industrie in de Verenigde Staten, en luisterde de Transportation-index oorspronkelijk naar de naam Dow Jones Rail Index.

An sich valt daar wat voor te zeggen, ook voor het argument dat de Dow-theorie uit een periode stamt dat de Amerikaanse economie zich tot de grootste ter wereld zou ontwikkelen en dat nu door de globalisering het zwaartepunt van de mondiale economie geleidelijk aan naar China verschuift. Daartegenover staat echter dat de beleggingstheorie de tand des tijds doorstaan heeft. Ze is per slot van rekening meer dan honderd jaar oud.

Wanneer u de originele Dow-theorie naast de moderne versie met de NASDAQ Composite en de halfgeleiderindex uit Philadelphia legt, dan ziet u dat de blauwe lijn in de bovenstaande grafiek sinds november 2014 daalt en in de onderstaande sinds augustus 2015 stijgt.

De blauwe lijn verheldert op ludieke wijze de sectorrotatie tussen enerzijds de transportindex van de Dow Jones en de Dow Jones Industrials en anderzijds tussen de Philadelphia Semiconductor-index en de algemene NASDAQ Composite.

Het koersverloop van de blauwe lijn in de originele versie van de Dow-theorie fluistert beleggers in dat de Amerikaanse economie nog altijd niet zo sterk is als voor de financiële crisis van 2008. Anderzijds zijn er almaar meer tekenen dat de arbeidsmarkt op volle toeren draait en is bekend dat door de substantiële verbetering ervan, de Federal Reserve overweegt om de basisrente in de nabije toekomst te verhogen.

Beleggers die het bestaansrecht van de eeuwenoude beleggingstheorie in vraag stellen, kijken naar het koersverloop van de halfgeleiderindex uit Philadelphia en de algemene technologie-index van de schermenbeurs. Zij voelen zich gesterkt door de sectorrotatie. Die brengt niet alleen naar voren dat de Amerikaanse economie aan vaart wint, ze staat er ook beter voor dan jaren terug.

Eind jaren negentig gingen er ook stemmen op om de Dow-theorie te moderniseren. De Philadelphia Semiconductor-index genoot destijds dezelfde status als Dr. Copper, waarvan beleggers stellen dat de koperprijs een betrouwbare indicator is voor de toekomst van de wereldeconomie omdat koper in vele industriële toepassingen gebruikt wordt. Of zoals de Baltic Dry Index, die de scheepsvaarttarieven voor bulktransport weergeeft.

In de jaren negentig weerklonk het credo Zonder chips geen elektronica, nu galmt de slogan Zonder chips loopt het internet vast. De Philadelphia Semiconductor Index is net zoals de koperprijs een exponent van de economische vraag. De transportsector is echter in dubbel opzicht een facilitator van de economie. Zij verbindt producenten en consumenten: ze brengt grondstoffen naar fabrieken, bevoorraadt winkels en levert goederen thuis af.

Wie een blik werpt op de sectorrotaties van de originele Dow-theorie en diens moderne versie ten tijde van de internetzeepbel, ziet dat eind jaren negentig er eveneens een krachtmeting plaatsvond. Destijds suggereerde de sectorrotatie van de NASDAQ Composite naar de Semiconductor-index dat de bomen van internetaandelen tot aan de hemel zouden groeien en waarschuwde de eeuwenoude beleggingstheorie ruim van tevoren voor naderend onheil. En we weten allemaal hoe het internetsprookje eindigde.

Lees ook: Beter Beleggen: het getal van Graham