Beurs & Economie

Begin vorige week maakte Andrew Lapthorne, kwantitatief strateeg bij Société Générale (SG), alvast een eerste balans op. Van de – toen – 52 bedrijven uit de S&P500-index die de vierdekwartaalcijfers hadden gepubliceerd, wist 62% de gemiddelde analistenverwachting te verslaan. Dat was echter vooral het gevolg van de het almaar terugbrengen van de winstverwachtingen door de analistengemeenschap. Want als niet de gemiddelde schatting van de winst per aandeel vlak voor publicatie, maar die van zes weken voor publicatie als meetpunt had gediend, dan had niet 62 maar slechts 50% van de bedrijven de gemiddelde winstprognoses overtroffen, zo berekende Lapthorne.

De cijfers worden nog minder indrukwekkend als wordt gecorrigeerd voor de massale inkoop van eigen aandelen in de afgelopen jaren. Indexaanbieder Standard & Poor’s houdt deze data bij, en daaruit blijkt dat liefst 51 van de 67 bedrijven uit de S&P500-index die eind vorige week de kwartaalcijfers hadden gepubliceerd, het aantal uitstaande aandelen heeft teruggebracht. Van die 51 zijn er 17 waarvan via aandeleninkoop het aantal uitstaande aandelen zelfs met 4% of meer is gereduceerd.

Onverbeterlijk optimisme
Dit alles heeft echter geen invloed op het optimisme van aandelenanalisten voor de komende jaren. Kijk maar eens naar het verloop van de gemiddelde analistenverwachting voor de winst per aandeel van de bedrijven uit de S&P500-index voor het gehele boekjaar 2015. In maart 2014 gingen de analisten nog uit van een winst per aandeel van $137,19, maar nu is de prognose gezakt tot $106,65. Het optimisme van de analisten, vermoedelijk gevoed door een verwacht herstel van de olieprijs, is echter onverbeterlijk. Voor het lopende jaar wordt namelijk al weer een stijging van liefst 15% ten opzichte van de neerwaarts aangepaste verwachting van 2016 voorzien. Zelfs Howard Silverblatt, indexanalist bij Standard & Poor’s, uitte zijn twijfels over deze prognose, die overigens ook alweer neerwaarts is bijgesteld. Eind maart 2015 ging het analistengilde voor 2016 namelijk nog uit van een gemiddelde winst per aandeel van $134,75 voor de bedrijven in de S&P500-index. We kijken al uit naar de revisies van de schattingen voor 2017. Het ‘openingsbod’, de eerste taxatie, ligt op maar liefst $140,69. Dat betekent dat analisten na een winststijging van ruim 15% over 2016, het jaar daarop nog eens een winststijging van ruim 14% verwachten. Chris Brightman, hoofd beleggingsstrategie bij Research Affiliates, sluit een cyclisch herstel van de winsten door een hogere olieprijs zeker niet uit, maar hij rekent zich op lange termijn ook bepaald niet rijk. Lage belastingen, lage lonen en een lage rente hebben de afgelopen 25 jaar de winsten van Amerikaanse bedrijven namelijk duidelijk sneller laten groeien dan het bbp per hoofd van de bevolking. Een dergelijke situatie tast het gevoel van ‘sociale rechtvaardigheid’ aan, meent de strateeg, en dat roept politieke weerstand op.

Begin vorig jaar schreef Brightman al dat de beleggers om dit soort structurele redenen rekening moesten houden met lagere winstgroei op de lange termijn. Dat is op zichzelf al erg genoeg. Maar de zwakke winstgevendheid wordt een serieus probleem nu de balansen van niet-financiële bedrijven zo verslechteren (zie grafiek). Deze hoge schulden en een zwakke winstgevendheid vormen voor zowel aandelen- als obligatiebeleggers een buitengewoon onaangename combinatie.