Macht van de banken te groot

Mijn bloed begon te koken toen ik het bericht las dat Monte dei Paschi di Siena moet worden gered door de Italiaanse overheid. Er was veel geld verloren door handel met drie complexe financiële transacties. Dit heeft de bank lange tijd geheim proberen te houden, maar recent heeft de oudste bank ter wereld naar buiten gebracht dat er een onderzoek komt naar de geleden verliezen.

Banken moeten ontrafeld worden

Geld verliezen op (complexe) handel is niet nieuw. In de afgelopen drie jaar werden bij verschillende zakenbanken miljarden verloren, zoals bij JPMorgan, Société Générale en UBS. Het zijn meestal de zogeheten ‘investment banking’-activiteiten van de grote financiële conglomeraten die de oorzaak zijn van de verliezen. Het mag en kan het niet zo zijn dat de risico’s van investment banking het gewone bankbedrijf, de zogeheten ‘commercial banking’, in gevaar kunnen brengen.

Ondere andere in mijn column Ali Bankia en de 33 rovers pleitte ik voor het scheiden van de verschillende bankactiviteiten. De verzekeraar, vermogensbeheerder, investment bank en commerciële bank moeten worden verzelfstandigd, wat ook de essentie was van het advies dat de commissie onder leiding van de Fin Erkki Liikanen op 2 oktober 2012 gaf aan Brussel.

Het scheiden van de verschillende activiteiten voorkomt niet alleen gevaarlijke spillover-effecten van investment naar commercial banking, maar bevordert ook de transparantie en het level playing field. Bovendien gaat het de ongewenste fenomenen als ‘too big to fail’, belangenverstrengeling en koppelverkoop tegen.

Manipulatie banken moet meer aandacht krijgen

Dat er zo lang gedraald wordt met het overnemen van een simpel en effectief advies heeft ongetwijfeld met de macht van de banken te maken. Financiële conglomeraten zijn liever zelf wél ‘too big to fail’. Ze kunnen dan grote risico’s nemen, waarbij de kansen op hoge winsten en dus hoge bonussen worden vergroot. En als de risico’s verkeerd uitpakken, kan de rekening bij de belastingbetaler worden neergelegd. Een soort loterij zonder nieten.

Het is geen geheim dat de bankenlobby sterk en soms schaamteloos is. Zo publiceerde ING vlak voor de vorige Tweede Kamer-verkiezingen een saillant eurorapport waarin werd betoogd dat we de euro maar vooral zo moesten behouden. Het rapport was saillant omdat het vlak voor de verkiezingen werd gepubliceerd in het Nederlands (normaal in het Engels) en omdat het in standhouden van het huidige eurosysteem de banken het beste uitkomt.

Ook de Rabobank kan er wat van. Een van grootste voorstanders van het huidige eurosysteem, de hoofdeconoom van deze bank, Wim Boonstra, heeft inmiddels de bijnaam Mister Euro gekregen. Hoofd Internationaal Onderzoek van de Rabobank Nederland heeft recent een door mij eerder als ingenieus bestempeld alternatief europlan op niet nette wijze afgeschoten. Toen de onvolprezen senator Kees de Lange, van de Onafhankelijke Senaatsfractie, hiertegen in verweer wilde gaan, stuitte hij op een wirwar van bankbelangen. Ik raad u aan dit relaas te lezen.

Banken moeten realiteitszin tonen

Alsof het allemaal nog niet genoeg was kwam min of meer tegelijkertijd ook het bericht dat de banken menen dat ze niet sorry hoeven te zeggen. De overkreditering die een van de belangrijkste oorzaken is van de kredietcrisis was door de maatschappij zelf gewild. De enorme hoeveelheid reacties onder dit bericht zegt al genoeg over hoe de meeste mensen hierover denken.

Kort door de bocht vind ik de reactie zoals verwoord door Boele Staal weinig realiteitszin tonen, vooral een van zijn argumenten om geen excuses te hoeven maken, namelijk dat de banken de zaken weer op orde zouden hebben. Op orde? Heeft meneer Staal van SNS Reaal gehoord? Hebben ING en ABN Amro geen staatsteun meer? Zijn de banken überhaupt niet gered door de belastingbetaler, die nu als dank gestraft wordt met een veel te hoge hypotheekrente? En over welke banken heeft hij het eigenlijk? Spaanse of Ierse banken?

In een column over Gerrit Zalm die ik schreef naar aanleiding van zijn opportunistische op zelfbelang gestoelde wens om ons hypotheken te laten aflossen, haalde ik, tot slot, de intelligente woorden van de beroemdste econoom allertijden Keynes aan. Kortweg komt de visie van Keynes erop neer dat een bankier in goede tijden geen gevaren ziet en vermijdt en liever als kuddedier gezamenlijk met de medebankiers in de fout gaat, zodat niemand hem alleen de schuld kan geven (en hij dus ook geen sorry hoeft te zeggen).

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden (www.inmaxxa.nl). Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM) en partner van de ML Finance Academy (www.mlfa.eu ). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.

Mijn bloed begon te koken toen ik het bericht las dat Monte dei Paschi di Siena moet worden gered door de Italiaanse overheid. Er was veel geld verloren door handel met drie complexe financiële transacties. Dit heeft de bank lange tijd geheim proberen te houden, maar recent heeft de oudste bank ter wereld naar buiten gebracht dat er een onderzoek komt naar de geleden verliezen.

Banken moeten ontrafeld worden

Geld verliezen op (complexe) handel is niet nieuw. In de afgelopen drie jaar werden bij verschillende zakenbanken miljarden verloren, zoals bij JPMorgan, Société Générale en UBS. Het zijn meestal de zogeheten ‘investment banking’-activiteiten van de grote financiële conglomeraten die de oorzaak zijn van de verliezen. Het mag en kan het niet zo zijn dat de risico’s van investment banking het gewone bankbedrijf, de zogeheten ‘commercial banking’, in gevaar kunnen brengen.

Ondere andere in mijn column Ali Bankia en de 33 rovers pleitte ik voor het scheiden van de verschillende bankactiviteiten. De verzekeraar, vermogensbeheerder, investment bank en commerciële bank moeten worden verzelfstandigd, wat ook de essentie was van het advies dat de commissie onder leiding van de Fin Erkki Liikanen op 2 oktober 2012 gaf aan Brussel.

Het scheiden van de verschillende activiteiten voorkomt niet alleen gevaarlijke spillover-effecten van investment naar commercial banking, maar bevordert ook de transparantie en het level playing field. Bovendien gaat het de ongewenste fenomenen als ‘too big to fail’, belangenverstrengeling en koppelverkoop tegen.

Manipulatie banken moet meer aandacht krijgen

Dat er zo lang gedraald wordt met het overnemen van een simpel en effectief advies heeft ongetwijfeld met de macht van de banken te maken. Financiële conglomeraten zijn liever zelf wél ‘too big to fail’. Ze kunnen dan grote risico’s nemen, waarbij de kansen op hoge winsten en dus hoge bonussen worden vergroot. En als de risico’s verkeerd uitpakken, kan de rekening bij de belastingbetaler worden neergelegd. Een soort loterij zonder nieten.

Het is geen geheim dat de bankenlobby sterk en soms schaamteloos is. Zo publiceerde ING vlak voor de vorige Tweede Kamer-verkiezingen een saillant eurorapport waarin werd betoogd dat we de euro maar vooral zo moesten behouden. Het rapport was saillant omdat het vlak voor de verkiezingen werd gepubliceerd in het Nederlands (normaal in het Engels) en omdat het in standhouden van het huidige eurosysteem de banken het beste uitkomt.

Ook de Rabobank kan er wat van. Een van grootste voorstanders van het huidige eurosysteem, de hoofdeconoom van deze bank, Wim Boonstra, heeft inmiddels de bijnaam Mister Euro gekregen. Hoofd Internationaal Onderzoek van de Rabobank Nederland heeft recent een door mij eerder als ingenieus bestempeld alternatief europlan op niet nette wijze afgeschoten. Toen de onvolprezen senator Kees de Lange, van de Onafhankelijke Senaatsfractie, hiertegen in verweer wilde gaan, stuitte hij op een wirwar van bankbelangen. Ik raad u aan dit relaas te lezen.

Banken moeten realiteitszin tonen

Alsof het allemaal nog niet genoeg was kwam min of meer tegelijkertijd ook het bericht dat de banken menen dat ze niet sorry hoeven te zeggen. De overkreditering die een van de belangrijkste oorzaken is van de kredietcrisis was door de maatschappij zelf gewild. De enorme hoeveelheid reacties onder dit bericht zegt al genoeg over hoe de meeste mensen hierover denken.

Kort door de bocht vind ik de reactie zoals verwoord door Boele Staal weinig realiteitszin tonen, vooral een van zijn argumenten om geen excuses te hoeven maken, namelijk dat de banken de zaken weer op orde zouden hebben. Op orde? Heeft meneer Staal van SNS Reaal gehoord? Hebben ING en ABN Amro geen staatsteun meer? Zijn de banken überhaupt niet gered door de belastingbetaler, die nu als dank gestraft wordt met een veel te hoge hypotheekrente? En over welke banken heeft hij het eigenlijk? Spaanse of Ierse banken?

In een column over Gerrit Zalm die ik schreef naar aanleiding van zijn opportunistische op zelfbelang gestoelde wens om ons hypotheken te laten aflossen, haalde ik, tot slot, de intelligente woorden van de beroemdste econoom allertijden Keynes aan. Kortweg komt de visie van Keynes erop neer dat een bankier in goede tijden geen gevaren ziet en vermijdt en liever als kuddedier gezamenlijk met de medebankiers in de fout gaat, zodat niemand hem alleen de schuld kan geven (en hij dus ook geen sorry hoeft te zeggen).

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden (www.inmaxxa.nl). Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM) en partner van de ML Finance Academy (www.mlfa.eu ). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.