Lucht klaart nog niet op voor Air France-KLM

Air France-KLM staat voor structurele uitdagingen. Steeds fellere concurrentie van prijsvechters en maatschappijen uit het Midden-Oosten zorgt voor druk op de ticketprijzen en noopt de onderneming de kosten verder te verlagen en de schulden terug te brengen. Was de concurrentie aanvankelijk vooral sterk op de kortere vluchten binnen Europa, de laatste tijd zien we ook de ticketprijzen op de intercontinentale routes minstens zoveel onder druk staan. Het afgelopen jaar wist Air France-KLM weliswaar te profiteren van lagere brandstofprijzen, maar daar zal dit jaar geen sprake van zijn. Het concern heeft voor dit jaar de helft van het verwachte brandstofverbruik via termijncontracten afgedekt, maar wel tegen fors hogere prijzen dan de concurrentie. Ook de aangekondigde intensievere samenwerking tussen de Duitse Lufthansa Group en het Arabische Etihad brengt de Frans-Nederlandse combinatie verder in het nauw. De laatste jaren zien we gelukkig wel dat de schuldpositie verbetert en is sinds 2015 is er weer sprake van een positief eigen vermogen. Opvallend genoeg werd het concern op de beurs met een koerswinst van 12,6% flink beloond voor de jaarcijfers. Vooral de kasstroom en de nettowinst vielen hoger uit dan verwacht. Onderliggend blijven de ontwikkelingen echter zorgwekkend.

Jaarcijfers
Air France-KLM vervoerde in het vierde kwartaal 6% meer passagiers, maar door de druk op de tarieven zakte de omzet toch met 2,5% tot €6,09 mrd. Het operationele resultaat daalde daardoor van €137 mln naar €94 mln. Met name door het stringente investeringsbeleid in vlootuitbreiding steeg de vrije kasstroom inclusief desinvesteringen fors, van €67 mln naar €446 mln. Bezien over het gehele jaar is sprake van een omzetdaling van 3,3% tot €25,7 mrd, maar door kostenbesparingen en de rugwind van een lagere olieprijs steeg het operationele resultaat van €780 mln naar €1,05 mrd. De operationele winst werd bovendien nog stevig gedrukt door valutaire tegenwind (€289 mln) en de staking van piloten en cabinepersoneel (samen €130 mln). Air France-KLM wist de kosten per eenheid, exclusief brandstof, in het afgelopen jaar met 1,0% te drukken en dat lag in lijn met de doelstelling. Gecorrigeerd voor de stakingskosten lagen de kosten per eenheid zelfs 1,7% lager. De brandstofrekening viel liefst 25,7% lager uit op €4,6 mrd. Dat scheelde ruim €1,5 mrd in de kosten. Personeelskosten bleven vrijwel stabiel ondanks het feit dat er 1850 fte’s afvloeiden. Extra pensioen- en winstdelingskosten deden deze ontwikkeling teniet.

Winstdaling Franse tak
Het is wederom KLM dat de hoogste operationele winstbijdrage heeft geleverd, €681 mln tegen €372 mln voor Air France. Bij de Franse tak is sprake van een winstdaling, terwijl KLM het resultaat fors verbeterde. De terroristische aanslagen in Parijs zorgden voor minder vliegverkeer naar de Franse hoofdstad. Voor het concern als geheel was evenals in 2015 sprake van een operationeel verlies op de korte routes. De vrachtdivisie bracht een met 2015 vergelijkbaar operationeel verlies van €244 mln met zich mee. De onderneming is hier fors aan het reorganiseren, maar het blijkt vooralsnog water naar de zee dragen. Wel beter vergaat het de onderhoudstak en ook het orderboek vertoonde een mooie stijging van 6%. Transavia, als low cost carrier in de markt gezet, boekte over 2016 een break even-resultaat. De vrije kasstroom na desinvesteringen daalde van €925 mln naar €693 mln. Onderaan de streep is sprake van een forse stijging van de nettowinst van €118 mln over 2015 tot €792 mln. Dit cijfer zegt niet zo veel. In 2015 waren er grote non-cash posten waaronder verliezen op de hedgeposities op olie en valuta. Door de aanhoudende positieve vrije kasstroom en verkoop van de helft van de nog resterende aandelen in reserveringsbedrijf Amadeus en cateraar Servair wist Air France-KLM de nettoschuld terug te brengen van €4,3 mrd naar €3,7 mrd. De schuldratio verbeterde daardoor van 3,4 naar 2,9. Het is het vijfde jaar op rij dat de schuldratio daalt. De onderneming streeft naar een ratio lager dan 2,5 eind 2020.

Vooruitzichten
Grote onzekerheid bestaat er op het gebied van tarieven, olieprijs, geopolitieke ontwikkelingen en ingezette capaciteit. Een hele rits, maar Air France-KLM klinkt toch niet negatief over 2017. Het concern verwacht een verlaging van de kosten per eenheid, exclusief brandstofkosten en pensioenlasten met minimaal 1,5%. Dat is conform de strategie ‘Perform 2020’ waarbij een dergelijke kostenreductie jaarlijks wordt nagestreefd. Gebaseerd op de huidige inzichten zal de brandstofrekening €100 mln hoger uitvallen. Voor 2018 rekent de luchtvaartmaatschappij op een vergelijkbare stijging. Door aanhoudende capaciteitsbeperkingen denkt het concern ook dit jaar een positieve kasstroom te kunnen genereren. Over januari lag de omzet per eenheid uitgedrukt in constante valuta slechts 0,7% lager, tegen 4,5% over 2016. Dat had allemaal minder rooskleurig kunnen zijn, maar neemt niet weg dat de positie van Air France-KLM structureel onder druk staat. De geringere omzetdruk zal ook zeker van doen hebben met de flink herstelde olieprijs. Dit geeft met name prijsvechters minder ruimte voor tariefsverlagingen. Wij hebben al vaker aangegeven dat lagere olieprijzen niet per definitie gunstig zijn voor een speler als Air France-KLM. Het concern is veel minder goed in staat dan andere spelers om de omzetdruk op te vangen middels kostenbesparingen.
Wat dat betreft kan 2017 misschien voor enige verlichting zorgen, maar het concern verliest in onze ogen structureel terrein en weet dit maar niet te keren. Wij blijven daarom terughoudend en handhaven het verkoopadvies.

Lees ook: Fraaie koerssprong Air France-KLM

Wie mag dit artikel niet missen? U kunt als abonnee dit artikel cadeau geven aan uw vrienden of familie. Klik bovenaan het artikel op de link en het artikel wordt per e-mail doorgestuurd.