Met shortgaan is niets mis

‘Hedgefondsen speculeren op verdere koersdaling SNS Reaal’ luidde de kop van een artikel in de Volkskrant vandaag. Er zouden ‘diverse speculanten’ zwaar short zitten in de bankverzekeraar. Drie hedgefondsen worden met naam en toenaam genoemd. Dit soort berichten verschijnt regelmatig in de media. Vaak is de toonzetting negatief over speculatie. Het wordt tijd om wat zaken recht te zetten.

Nog even voor alle duidelijkheid: shortgaan is het verkopen van (meestal) aandelen die men niet heeft. De belegger die shortgaat leent daartoe de aandelen in van een (meestal) langetermijnbelegger, die daarvoor een premie krijgt. De belegger die short is gegaan heeft de verplichting de geleende aandelen die hij heeft verkocht op een later tijdstip weer terug te kopen. Het geld dat de belegger die shortgaat heeft ontvangen (van het verkopen van de aandelen die hij niet zelf heeft) wordt door de broker geblokkeerd. Het is immers later nodig om de aandelen terug te kopen.

Shortgaan leidt later weer tot aankopen

Bij de bovenstaande beschrijving van hoe shortgaan werkt komen we meteen op een van de belangrijkste redenen waarom het verbieden van shortgaan onzinnig is. De aandelen die nu verkocht worden, moeten later weer worden teruggekocht. Bovendien: de visie van de belegger die shortgaat moet wel uitkomen. Als de koers stijgt dan moet de belegger die shortgaat de posities weer terugkopen om verliezen te voorkomen (dit wordt ook wel een ‘short squeeze’ genoemd).

In een markt die illiquide is kan shortgaan er soms voor zorgen dat de koersen harder dalen dan verwacht. Aan de andere kant, als de aandelen moeten worden teruggekocht, zorgt een illiquide markt ook weer voor snelle stijgingen. In een liquide markt – lees de grote aandelen – is shortgaan meestal geen probleem, er zijn simpelweg te veel andere beleggers om de acties van beleggers die shortgaan van invloed te laten zijn. Alleen bij illiquide aandelen kan shortgaan leiden tot heftigere bewegingen. Of dat erg is hangt van je marktperspectief af.

Met bedrijven die lijden onder shortgaan is iets mis

Voorstanders van het (tijdelijk) verbieden van shortgaan zeggen dat shortgaan er voor kan zorgen dat de dalingen sneller gaan, waardoor er ongewenste situaties kunnen ontstaan, bijvoorbeeld een ‘bank run’ (bankcliënten lopen weg, omdat de koers van de bank hard daalt). Ik geloof dat deze zichzelf versterkende spiraal alleen bij illiquide instrumenten kan ontstaan en alleen bij bedrijven waar iets mis is.

Waarom zou een intrinsiek gezond bedrijf om moeten vallen? De bank run is wel een reëel gevaar. Mede om deze reden heb ik reeds vele malen betoogd dat banken, het commerciële bankbedrijf wel te verstaan, niet op de beurs thuis horen (de andere activiteiten van de grote banken, zoals investment banking, vermogensbeheer e.d. kunnen wel op de beurs blijven, omdat een bankrun hier niet aan de orde is).

Het is dus mijn visie dat als in het uitzonderlijke geval dat shortgaan tot problemen kan leiden, het bedrijf dat het betreft (meestal een bank) niet op de beurs thuis hoort. We moeten niet de beurs en de speculanten die daarop actief zijn de schuld geven, nee juist de bedrijven die intrinsiek gevoelig zijn voor ontwikkelingen op de beurs en die de beslissing hebben genomen naar de beurs te gaan. Het ontbreekt helaas vaak aan zuiver redeneren en argumenteren. 

Shortgaan is belangrijke radar in het financiële systeem

De derde reden waarom shortgaan verbieden onzinnig is heeft te maken met de belangrijke functie die shortgaan op de beurs heeft. De derivatenhandel bijvoorbeeld maakt veelvuldig gebruik van shortgaan. Voorbeeld: een belegger is bang dat zijn portefeuille in waarde gaat dalen en kan een putoptie kopen. De market maker die de putoptie verkoopt aan die belegger gaat de onderliggende aandelen short om zijn positie weer te neutraliseren (hedgen).

Soms kan het zijn dat aandelen om wat voor reden dan ook te hard stijgen. Beleggers zijn bijvoorbeeld te optimistisch geworden. Op de beurs spelen emoties nu eenmaal een belangrijke rol. Dat is altijd zo geweest en zal ook altijd zo blijven. Shortgaan door beleggers die menen dat aandelen overgewaardeerd zijn kan in dit geval dus leiden tot efficiëntere prijsvorming.

Speculeren is niet zo gemakkelijk als het lijkt

Vaak wordt door de media gesuggereerd dat speculeren, bijvoorbeeld door short te gaan, gemakkelijk is. Hup, hedgefondsen zetten wel even de koersen in een bepaalde richting en de kassa rinkelt. Speculeren is echter niet zo gemakkelijk als het lijkt. Er zijn altijd wel weer beleggers die tegengestelde transacties uitvoeren. Er zijn genoeg hedgefondsen die het eerst goed deden maar later (ook met hun shortposities) volledig de mist in gingen.

Naast shortpositie staat vaak longpositie

De meeste hedgefondsen die shortgaan gaan tegelijkertijd ook long, de zogenaamde long-shortfondsen. Ze proberen gebruik te maken van tijdelijke prijsverschillen. Ook de fondsen die genoemd werden in het artikel van de Volkskrant voeren deze strategie uit. Door in te zoomen op de shortposities wordt onterecht weggelaten dat ze per saldo vaak neutraal in de markt zitten en dus in ieder geval op macro-niveau de markt niet verstoren, als ze daartoe al in staat zouden zijn.

Blijft over de hedgefondsen die echt grof speculeren in één richting. Dit zijn de echte speculatiefondsen. Je bent als belegger in zo’n fonds echter overgeleverd aan de kennis, kunde en niet te vergeten geluk van de beheerder. Ik zou daar als belegger – zie ook het argument dat speculeren niet gemakkelijk is – niet mijn geld aan willen geven.

Verboden tot shortgaan halen zelden iets uit

Tot slot is het zo dat het verbieden van shortgaan gewoon niet werkt. Economen van de New York Fed en professoren van de Notre Dame University toonden dit bijvoorbeeld aan. Aandelen waarvan shortgaan werd verboden daalden harder dan aandelen waarvoor geen shortgaanverbod gold. In 2008 verloren aandelen- en optiehandelaren $1 miljard doordat shortgaan werd gefrustreerd. Toen in de jaren dertig shortgaan werd verboden zijn aandelen daarna ook nog veel verder gezakt.

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden (www.inmaxxa.nl). Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM) en partner van de ML Finance Academy (www.mlfa.eu ). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.

‘Hedgefondsen speculeren op verdere koersdaling SNS Reaal’ luidde de kop van een artikel in de Volkskrant vandaag. Er zouden ‘diverse speculanten’ zwaar short zitten in de bankverzekeraar. Drie hedgefondsen worden met naam en toenaam genoemd. Dit soort berichten verschijnt regelmatig in de media. Vaak is de toonzetting negatief over speculatie. Het wordt tijd om wat zaken recht te zetten.

Nog even voor alle duidelijkheid: shortgaan is het verkopen van (meestal) aandelen die men niet heeft. De belegger die shortgaat leent daartoe de aandelen in van een (meestal) langetermijnbelegger, die daarvoor een premie krijgt. De belegger die short is gegaan heeft de verplichting de geleende aandelen die hij heeft verkocht op een later tijdstip weer terug te kopen. Het geld dat de belegger die shortgaat heeft ontvangen (van het verkopen van de aandelen die hij niet zelf heeft) wordt door de broker geblokkeerd. Het is immers later nodig om de aandelen terug te kopen.

Shortgaan leidt later weer tot aankopen

Bij de bovenstaande beschrijving van hoe shortgaan werkt komen we meteen op een van de belangrijkste redenen waarom het verbieden van shortgaan onzinnig is. De aandelen die nu verkocht worden, moeten later weer worden teruggekocht. Bovendien: de visie van de belegger die shortgaat moet wel uitkomen. Als de koers stijgt dan moet de belegger die shortgaat de posities weer terugkopen om verliezen te voorkomen (dit wordt ook wel een ‘short squeeze’ genoemd).

In een markt die illiquide is kan shortgaan er soms voor zorgen dat de koersen harder dalen dan verwacht. Aan de andere kant, als de aandelen moeten worden teruggekocht, zorgt een illiquide markt ook weer voor snelle stijgingen. In een liquide markt – lees de grote aandelen – is shortgaan meestal geen probleem, er zijn simpelweg te veel andere beleggers om de acties van beleggers die shortgaan van invloed te laten zijn. Alleen bij illiquide aandelen kan shortgaan leiden tot heftigere bewegingen. Of dat erg is hangt van je marktperspectief af.

Met bedrijven die lijden onder shortgaan is iets mis

Voorstanders van het (tijdelijk) verbieden van shortgaan zeggen dat shortgaan er voor kan zorgen dat de dalingen sneller gaan, waardoor er ongewenste situaties kunnen ontstaan, bijvoorbeeld een ‘bank run’ (bankcliënten lopen weg, omdat de koers van de bank hard daalt). Ik geloof dat deze zichzelf versterkende spiraal alleen bij illiquide instrumenten kan ontstaan en alleen bij bedrijven waar iets mis is.

Waarom zou een intrinsiek gezond bedrijf om moeten vallen? De bank run is wel een reëel gevaar. Mede om deze reden heb ik reeds vele malen betoogd dat banken, het commerciële bankbedrijf wel te verstaan, niet op de beurs thuis horen (de andere activiteiten van de grote banken, zoals investment banking, vermogensbeheer e.d. kunnen wel op de beurs blijven, omdat een bankrun hier niet aan de orde is).

Het is dus mijn visie dat als in het uitzonderlijke geval dat shortgaan tot problemen kan leiden, het bedrijf dat het betreft (meestal een bank) niet op de beurs thuis hoort. We moeten niet de beurs en de speculanten die daarop actief zijn de schuld geven, nee juist de bedrijven die intrinsiek gevoelig zijn voor ontwikkelingen op de beurs en die de beslissing hebben genomen naar de beurs te gaan. Het ontbreekt helaas vaak aan zuiver redeneren en argumenteren. 

Shortgaan is belangrijke radar in het financiële systeem

De derde reden waarom shortgaan verbieden onzinnig is heeft te maken met de belangrijke functie die shortgaan op de beurs heeft. De derivatenhandel bijvoorbeeld maakt veelvuldig gebruik van shortgaan. Voorbeeld: een belegger is bang dat zijn portefeuille in waarde gaat dalen en kan een putoptie kopen. De market maker die de putoptie verkoopt aan die belegger gaat de onderliggende aandelen short om zijn positie weer te neutraliseren (hedgen).

Soms kan het zijn dat aandelen om wat voor reden dan ook te hard stijgen. Beleggers zijn bijvoorbeeld te optimistisch geworden. Op de beurs spelen emoties nu eenmaal een belangrijke rol. Dat is altijd zo geweest en zal ook altijd zo blijven. Shortgaan door beleggers die menen dat aandelen overgewaardeerd zijn kan in dit geval dus leiden tot efficiëntere prijsvorming.

Speculeren is niet zo gemakkelijk als het lijkt

Vaak wordt door de media gesuggereerd dat speculeren, bijvoorbeeld door short te gaan, gemakkelijk is. Hup, hedgefondsen zetten wel even de koersen in een bepaalde richting en de kassa rinkelt. Speculeren is echter niet zo gemakkelijk als het lijkt. Er zijn altijd wel weer beleggers die tegengestelde transacties uitvoeren. Er zijn genoeg hedgefondsen die het eerst goed deden maar later (ook met hun shortposities) volledig de mist in gingen.

Naast shortpositie staat vaak longpositie

De meeste hedgefondsen die shortgaan gaan tegelijkertijd ook long, de zogenaamde long-shortfondsen. Ze proberen gebruik te maken van tijdelijke prijsverschillen. Ook de fondsen die genoemd werden in het artikel van de Volkskrant voeren deze strategie uit. Door in te zoomen op de shortposities wordt onterecht weggelaten dat ze per saldo vaak neutraal in de markt zitten en dus in ieder geval op macro-niveau de markt niet verstoren, als ze daartoe al in staat zouden zijn.

Blijft over de hedgefondsen die echt grof speculeren in één richting. Dit zijn de echte speculatiefondsen. Je bent als belegger in zo’n fonds echter overgeleverd aan de kennis, kunde en niet te vergeten geluk van de beheerder. Ik zou daar als belegger – zie ook het argument dat speculeren niet gemakkelijk is – niet mijn geld aan willen geven.

Verboden tot shortgaan halen zelden iets uit

Tot slot is het zo dat het verbieden van shortgaan gewoon niet werkt. Economen van de New York Fed en professoren van de Notre Dame University toonden dit bijvoorbeeld aan. Aandelen waarvan shortgaan werd verboden daalden harder dan aandelen waarvoor geen shortgaanverbod gold. In 2008 verloren aandelen- en optiehandelaren $1 miljard doordat shortgaan werd gefrustreerd. Toen in de jaren dertig shortgaan werd verboden zijn aandelen daarna ook nog veel verder gezakt.

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden (www.inmaxxa.nl). Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM) en partner van de ML Finance Academy (www.mlfa.eu ). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.