De AEX steeg dit jaar meer dan 20%. Volgt in 2020 de kater?
Is er volgend jaar een grotere kans op een flinke koersdaling na het uitstekend verlopen beursjaar 2019?
Het aantal resterende handelsdagen op de beurs dit jaar is op de vingers van een hand te tellen. De kans is groot dat de AEX-index het jaar zal uitluiden met een winst van meer dan 20%. Als de hoofdgraadmeter op dinsdag 31 december op of boven de 586 punten sluit is die 20% – of meer – een feit. De AEX is hierin niet uniek: wereldwijd zijn er veel indices die een dergelijk resultaat kunnen boeken. De S&P500 bijvoorbeeld heeft een eindejaarsstand nodig van meer dan 3008 punten om de grens van 20% te overstijgen. De huidige stand van ongeveer 3180 punten ligt daar al ruim boven.
Dergelijke winsten lijken misschien bijzonder, maar de geschiedenis wijst uit dat ze zeker niet uniek zijn. Integendeel. In vijfendertig kalenderjaren is de AEX al tien keer geëindigd met een winst van minimaal 20%. Van de S&P500-index zijn meer gegevens beschikbaar. Sinds 1928 zijn hier maar liefst 24 jaren geweest met stijgingen van tenminste 20%.
Volgend jaar een grotere kans op een flinke koersdaling?
Zeldzaam of niet, veel beleggers krijgen na forse stijgingen hoogtevreesverschijnselen. Helemaal onbegrijpelijk is dat niet: iedereen weet dat koersen niet in een rechte lijn oplopen. Maar is er echt reden om na dit fraaie jaar extra voorzichtig te zijn?
Kijken naar het verleden
De toekomst is per definitie onzeker. Dus wat de beurzen gaan doen in 2020 is niet met zekerheid te zeggen. Maar statistieken uit het verleden kunnen wel een helpende hand bieden. Het is interessant om te kijken wat het resultaat in het verleden was in een jaar ná een buitengewoon goed beursjaar (meer dan 20% rendement).
AEX |
|||
| Jaar met 20% winst of meer | jaar erna | ||
| 1985 | 41,7% | 1986 | -5,6% |
| 1988 | 51,1% | 1989 | 16,1% |
| 1991 | 20,9% | 1992 | 3,2% |
| 1993 | 44,9% | 1994 | 0,0% |
| 1996 | 33,6% | 1997 | 40,9% |
| 1997 | 40,9% | 1998 | 29,8% |
| 1998 | 29,8% | 1999 | 24,7% |
| 1999 | 24,7% | 2000 | -5,0% |
| 2005 | 25,5% | 2006 | 13,4% |
| 2009 | 36,3% | 2010 | 5,7% |
| Gemiddeld | 35,0% | 12,3% | |
Links in de tabel staan de tien beste jaren van de AEX, met meer dan 20% winst. In de rechterhelft van de tabel staan de rendementen van de kalenderjaren ná dat goede AEX-jaar. In maar liefst 80% van de gevallen sloot de AEX wederom met winst in het volgende jaar. Dat is een hoger percentage dan het gemiddelde over álle kalenderjaren. Inclusief 2019 zijn er 27 kalenderjaren geweest met een positief rendement. Dat komt neer op 75% van alle volledige jaren. Op basis van het verleden kan dus niet gezegd worden dat de kans op een daling in 2020 groter is dan in een normaal jaar. Ook het gemiddelde rendement in de jaren na een zeer goed jaar valt niet tegen: 12,3%, terwijl het gemiddelde jaarrendement voor de AEX index 10,2% is. Ook dit levert dus geen bewijs voor een ‘kater-jaar’ op.
S&P500
Voor de S&P500-index zijn zoals gezegd meer gegevens beschikbaar. Maar het beeld is vergelijkbaar met dat van de AEX: uit de statistieken blijkt niet dat na een erg goed jaar de kans op een daling veel groter is. Van de jaren na een stijging van 20% of meer, leverde twee derde (66,7%) een positief rendement op. Dat is iets lager dan het gemiddelde over alle jaren: 69,2%.
S&P500 |
|||
| Jaar met 20% winst of meer | jaar erna | ||
| 1928 | 37,9% | 1929 | -11,9% |
| 1933 | 44,1% | 1934 | -4,7% |
| 1935 | 41,4% | 1936 | 27,9% |
| 1936 | 27,9% | 1937 | -38,6% |
| 1938 | 24,5% | 1939 | -5,2% |
| 1945 | 30,7% | 1946 | -11,9% |
| 1950 | 21,7% | 1951 | 16,3% |
| 1954 | 45,0% | 1955 | 26,4% |
| 1955 | 26,4% | 1956 | 2,6% |
| 1958 | 38,1% | 1959 | 8,5% |
| 1961 | 23,1% | 1962 | -11,8% |
| 1967 | 20,1% | 1968 | 7,7% |
| 1975 | 31,5% | 1976 | 19,1% |
| 1980 | 25,8% | 1981 | -9,7% |
| 1985 | 26,3% | 1986 | 14,6% |
| 1989 | 27,3% | 1990 | -6,6% |
| 1991 | 26,3% | 1992 | 4,5% |
| 1995 | 34,1% | 1996 | 20,3% |
| 1996 | 20,3% | 1997 | 31,0% |
| 1997 | 31,0% | 1998 | 26,7% |
| 1998 | 26,7% | 1999 | 19,5% |
| 2003 | 26,4% | 2004 | 9,0% |
| 2009 | 23,5% | 2010 | 12,8% |
| 2013 | 29,6% | 2014 | 11,4% |
| Gemiddeld | 29,6% | 6,6% | |
De percentages voor de S&P liggen lager dan bij de AEX-index. Bij de S&P hebben de jaren ’30 van de vorige eeuw een flinke negatieve invloed op de statistieken. Als je vanaf 1945 zou gaan meten, komen de percentages voor de S&P veel dichter in de buurt bij die van de AEX.
Een zorg minder
Al deze statistieken zeggen natuurlijk niets over wat er in 2020 zal gaan gebeuren. Maar het gegeven dat 2019 een topjaar is geweest voor aandelenbeleggers is dus op zichzelf geen reden om te beweren dat 2020 dus wel een slecht jaar moet worden. Dat is in ieder geval één kopzorg minder voor beleggers.
Hildo Laman
Hildo Laman (1977) werkt sinds 2011 bij Beleggers Belangen. Na een studie Algemene Economie werkte hij zes jaar lang als market maker aan de Optiebeurs in Amsterdam. Een jaar voordat hij bij Beleggers Belangen aan de slag ging, begon Hildo met de financiële opleiding CFA, die hij in 2013 afrondde. Voor Beleggers Belangen schrijft Hildo over derivaten, valuta’s, grondstoffen, technologie (onder andere over ASML, het allereerste aandeel dat hij zelf ooit kocht, toen hij 16 was), mijnbouw, autofabrikanten en participatiemaatschappijen.