Rob van Wingerden: ‘Beleggen in de bouwsector wordt aantrekkelijk’

‘Digitalisering en industrialisering zullen onze winstgevendheid en voorspelbaarheid vergroten’.

Na jaren van crisis verkeert de bouw al weer geruime tijd in een hoogconjunctuur. BAM zou zo langzamerhand betere resultaten moeten laten zien, maar aan de buitenkant is hier nog weinig van te merken. Het financiële debacle met de zeesluis in IJmuiden hakt er natuurlijk flink in. Los van deze zeperd maakt het bouwconcern echter ook weinig zichtbare vooruitgang met de uitvoering van de strategie voor 2016-2020: ‘Building the present, creating the future’. Belangrijkste doelstelling is om de winstmarge voor belasting te verhogen naar 2-4% en het rendement op het geïnvesteerd vermogen naar meer dan 10%. Dit jaar blijft de marge naar verwachting steken op 2%, het rendement op het geïnvesteerd vermogen zal waarschijnlijk niet boven de 3% uitkomen.

Waarom worden er geen grotere stappen gezet? 

‘Dat er drie jaar na de introductie van de strategie nog geen duidelijke verbetering is te zien, heeft ten eerste te maken met algehele kwetsbaarheid van de bouwsector. De risico’s zijn hoog en de marges laag. Als er iets fout gaat dan heeft dat onmiddellijk impact op de winst. Dat zie je weer aan de bouw van de zeesluis in IJmuiden. Gelukkig is de onderliggende business wel aan het verbeteren. De kwaliteit van de orderportefeuille neemt toe. We worden ook steeds selectiever. Zo zijn we laatst uit de aanbesteding van de snelweg A15 gestapt, nadat we met Rijkswaterstaat niet tot een aanvaardbaar risicoprofiel konden komen. We maken dus wel degelijk vorderingen, maar het zou fijn zijn als dat ook een keer overtuigend in de resultaten begint terug te komen.’

Is de ten doel gestelde winstmarge nog steeds haalbaar?

‘Zonder het verlies op de zeesluis zouden we in de eerste negen maanden op een winstmarge van 2,5% zijn uitgekomen. Dat is niet verkeerd, maar het is nog niet waar we willen zijn. De weg is omhoog en we willen echt overtuigend op korte termijn tussen de 2 en 4% uitkomen. Dan moet je dus denken aan een marge van 3%. In de huidige omgeving is dat haalbaar, want voor met name onze bouw- en vastgoeddivisie en de PPS-activiteiten (Publiek-Private Samenwerking; een contractvorm waarbij BAM meestal ook verantwoordelijk is voor de financiering, onderhoud en beheer van het project, red.) zijn de marktomstandigheden goed. In Nederland bestaat een grote drang om huizen te bouwen, om tegemoet te komen aan de sterke vraag. Die markt blijft voorlopig sterk.

In de Nederlandse inframarkt is er de komende tijd ook veel werk, maar de uitdaging blijft hier om met een acceptabel risicoprofiel in te stappen. Ook in Duitsland zijn we selectief met het aannemen van infrawerken. In de Duitse kantorenmarkt hebben we een succesvolle koerswijziging ingezet en zijn de verliezen omgebogen in winst. In België blijft de markt lastig met veel concurrentie, maar gaat het best goed. Verder zien we op de internationale markten de vraag vanuit de olie- en gasindustrie weer een beetje aantrekken. Onlangs zijn we begonnen met de aanleg van een haventerrein in Canada om de aanleg van LNG-faciliteiten mogelijk te maken en er zijn meer mooie prospects.’

Merkt u al de negatieve gevolgen van de brexit bij de Britse activiteiten?

‘Het Verenigd Koninkrijk is een prima markt voor ons. Omdat we veel zaken doen met overheden hebben we nog geen last van de brexit. In de infradivisie is het aandeel van de publieke sector 90% en in de private sector is dat 60%. Om de economie te stimuleren zal de Britse overheid naar verwachting flink blijven investeren. In de Britse huizenmarkt zijn we niet actief. Ons orderboek is dan ook goed gevuld en van goede kwaliteit.’

Hoe kan de marge naar een structureel hoger niveau worden getild? Is dat een kwestie van laag renderende projecten mijden en uitbreiden naar segmenten met hoge winstmarges?

‘Onze strategie bevat inderdaad twee elementen. We willen niet alleen de huidige projecten beter uitvoeren, maar ook de portfolio beter inrichten. Daarom stoppen we met projecten met hoge risico’s en gaan we juist sterker inzetten op activiteiten waar we goed in zijn. In het verleden hebben we bijvoorbeeld goede resultaten geboekt met onze specialismen voor de olie- en gasindustrie. Zodra deze markt weer aantrekt, zullen wij daarvan profiteren. Denk aan de aanleg van overslagsteigers en terminals, waar wij specialistisch materieel voor hebben. Ook zetten we in op de verdere digitalisering  en industrialisering van de huizenbouw. Met het oog op de noodzaak van het energieneutraal maken van huizen zien we hier enorme mogelijkheden.

De toenemende digitalisering en industrialisering maken van de bouw in de toekomst een buitengewoon interessante sector voor beleggers met hogere winstmarges. Door eerst te ontwerpen, bouwen en simuleren in een digitale omgeving kunnen we dure ontwerpfouten voorkomen. We maken het vervolgens buiten in een keer goed. En dat doen we veel meer op een geïndustrialiseerde manier. Dit maakt ons voorspelbaarder en winstgevender.’

PPS-projecten zijn voor BAM bovengemiddeld winstgevend. Toch is het geïnvesteerd eigen vermogen al jaren vrij stabiel. Waarom groeien jullie hier niet?

‘Er hangen voldoende projecten boven de markt, maar we proberen dicht bij ons risicoprofiel te blijven. De A15 was bijvoorbeeld een PPS-project dat niet aan onze doelstelling voldeed. Het is echter een goede tak van sport waar we zeker actief willen blijven. Dankzij onze samenwerking met PGGM is er voldoende financiering beschikbaar en kunnen we kansen benutten zodra die zich voordoen. Met de inzet van weinig kapitaal maken we een hoog rendement. Niet voor niets kijken onze concurrenten met jaloezie naar dit partnerschap. Het speelveld van partijen met hetzelfde track record is bovendien niet zo groot. We hebben nu veertig projecten in de portefeuille, waarvan 20% in aanbouw en 80% operationeel is.’

Schreeuwend personeelstekort laat zich voelen

Wie is Rob van Wingerden

Ceo BAM GROEP