Nabeurs: Handelsconflict escaleert, beleggers kijken de andere kant op

Aanstaande maandag gaat het handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China een nieuwe ronde in. Trump maakte deze week bekend dat hij groen licht geeft voor een heffing van 10% op de invoer van $200 mrd aan Chinese goederen. Aan het eind van het jaar kan die belasting zelfs oplopen tot 25%, als de regering in Beijing geen maatregelen neemt om het enorme handelsoverschot met de Verenigde Staten in te dammen. Voorlopig lijkt die kans vrij klein. De Chinese president Xi Jinping heeft al aangekondigd dat hij ook nieuwe heffingen op Amerikaanse importen gaat invoeren. Dat leidt ongetwijfeld weer tot een tegenzet van Trump.
De escalatie komt op een vervelend moment. De onderhandelingen tussen beide landen leken juist in een stroomversnelling te komen. Er lagen al plannen om in november bij een top met Trump en Jinping de laatste plooien glad te strijken.

Economische pijn

Het is een kwestie van tijd voordat de handelsoorlog zich economisch laat voelen. Economen en politici waarschuwen al geregeld voor de nadelige gevolgen van de hoge heffingen. Bij de publicatie van de halfjaarcijfers hielden veel bedrijven in de prognose ook al een slag om de arm, met het oog op het handelsconflict. Hoe groot de schade daadwerkelijk wordt, laat zich lastig voorspellen. Zakenbank JPMorgan Chase berekende onlangs de impact van verschillende scenario’s op de wereldeconomie. Als alle getroffen landen tegenmaatregelen nemen, wordt de groei met 0,5 procentpunt afgeremd. Dat neemt toe tot 1,4 procentpunt als de handelsoorlog zich uitbreidt en alle kampen een importbelasting van 10% invoeren. Dat laatste risico is een stuk kleiner geworden sinds EU-voorzitter Jean-Claude Juncker een akkoord bereikte met Trump. De heffing van 25% die Trump China in het vooruitzicht stelt, ligt echter fors hoger dan de 10% uit het model van JPMorgan.

Dreiging laat markten koud

De wereldeconomie stevent in 2018 af op een groei van bijna 4%, volgens het IMF en de OESO. Het zou zomaar kunnen dat het groeitempo van de wereldeconomie in de toekomst een kwart lager uitpakt. De financiële wereld reageerde heel onverschillig op de nieuwe zetten in het conflict. In New York steeg de Dow Jones-index afgelopen dagen door tot een recordniveau. Ook op valutamarkten bleef het rustig: de Amerikaanse dollar kwam nauwelijks in beweging.
Er zijn twee verklaringen voor het uitblijven van een marktreactie. In de eerste plaats komt de maatregel van Trump natuurlijk niet als een verrassing. Sinds de invoering van tarieven op de staalinvoer begin dit jaar, heeft hij stapsgewijs de druk op internationale handelspartners opgevoerd. In dit opzicht lijkt het nieuwe pakket invoerheffingen niet meer dan business as usual.

Soep minder heet eten

De tweede verklaring voor de lauwe marktreactie is dat inmiddels duidelijk is dat de soep met Trump vaak minder heet gegeten wordt dan dat deze wordt opgediend. De Amerikaanse president omschreef eerder zijn onderhandelingstactiek als art of the deal. Dit komt erop neer dat wanneer je $1 mrd wilt hebben, je om $5 mrd moet vragen. Beleggers lijken er deels op te anticiperen dat China dus niet eens zulke grote concessies hoeft te doen om de angel uit het conflict te halen. De vraag is alleen of Trump daar nu al voor open staat. Het handelsconflict krijgt steeds meer een politieke lading in de aanloop naar de Amerikaanse congresverkiezingen van begin november.

Handelsoorlog van twintig jaar

Beleggers kunnen er natuurlijk voor kiezen om de rest van de markt te volgen en het handelsconflict te negeren. Dat is uiteraard niet zonder risico. De ervaring leert dat zelfs als alle partijen het erover eens zijn dat bepaalde zaken een gevaar vormen, het nog lang kan duren voordat het daadwerkelijk tot een eruptie komt. Een helder voorbeeld is de kredietcrisis van tien jaar geleden. Die sudderde al ruim een jaar door, totdat het faillissement van Lehman Brothers alle onderliggende problemen in één klap volop blootlegde. Hoewel een Lehman-moment voorlopig nog ver weg lijkt, kan het geen kwaad om te kijken of de portefeuille klaar is voor het ogenblik dat de financiële wereld beseft dat het conflict minder snel voorbij is dan veel mensen nu denken. Daarop nam Alibaba-oprichter Jack Ma deze week een voorschot. Hij voorspelde dat de handelsoorlog maar liefst twintig jaar gaat duren.