De financiële positie van de AEX- en AMX-bedrijven

In goede tijden zijn schulden meestal geen probleem. Maar als het moeilijker wordt, kunnen schulden als een molensteen om de nek van bedrijven hangen, en daarmee beleggers flinke verliezen opleveren. Gedwongen verkoop van onderdelen voor een meestal niet ideale prijs, aandelenuitgifte, het schrappen van dividend en andere maatregelen zijn in de regel niet gunstig voor de koers van het betreffende aandeel.

Schuldpositie van de grote Nederlandse bedrijven

Met de dreiging van een recessie is het daarom goed om te kijken hoe het zit met de schuldpositie van de grote Nederlandse bedrijven. Voor bedrijven in de AEX en AMX heb ik een aantal kengetallen rond schuld op een rij gezet. Daarbij heb ik banken, verzekeringsmaatschappijen en investeringsmaatschappijen (incl. vastgoed) buiten beschouwing gelaten. Die hebben in de regel langlopende leningen, investeringen en/of bezittingen tegenover vrij hoge schulden staan, waardoor de maatstaven die ik hier gebruik een vertekend beeld zouden kunnen scheppen. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat schulden daar nooit een probleem kunnen zijn.

Gebruik data voor berekening schuldposities

De gegevens zijn gebaseerd op de meest recente gegevens van dataleverancier Bloomberg. Die kunnen van het einde van het laatste kwartaal zijn, maar ook van het einde van vorig jaar. In de tussentijd kan de situatie dus zijn veranderd. Om te beginnen heb ik de totale schuldpositie en de cash en/of courante beleggingen opgenomen. De schuld min de cash is de nettoschuld.

Verder heb ik ook bekeken hoeveel schuld volgens Bloomberg een flexibele rente heeft. Voor schulden met een flexibel rentepercentage zal een hogere rente tot hogere rentelasten leiden. Ook heb ik geanalyseerd hoeveel schuld dit jaar en de komende paar jaar afloopt. Herfinanciering kan namelijk een hogere rente betekenen. Ten slotte heb ik het totaal van de lease-verplichtingen opgenomen. Dat zijn natuurlijk ook financiële verplichtingen, maar ik heb ze niet bij de berekening van de nettoschuld meegenomen.

Voor een reëel beeld moet het schuldenniveau wel afgezet worden tegen de inkomsten. Voor alle bedrijven heb ik de gemiddelde ebitda over de afgelopen vijf jaar berekend. De nettoschuld gedeeld door de ebitda geeft de verhouding weer tussen deze twee waarden, waarbij een hogere verhouding natuurlijk een relatief zwaardere schuldenlast betekent. Ten slotte staan nog de rentelasten voor het afgelopen boekjaar in de tabel. Deze zijn ook afgezet tegen de ebitda en ook hier is een hoger percentage minder gunstig dan een lager percentage.

AEX-bedrijven staan er goed voor

Wat opvalt is dat de bedrijven in de AEX er over het algemeen financieel goed voorstaan. Hier zijn geen bedrijven bij waarvan op dit moment gezegd kan worden dat ze bij een recessie in grote financiële problemen komen.

Voor een heel aantal bedrijven zouden hogere rentes wel voor lagere nettowinsten zorgen, tenzij er schulden worden afgebouwd. Maar echt problematisch zal het zoals het er nu uitziet niet worden.

Er zijn vier bedrijven die zelfs meer cash hebben dan schulden: de drie chipmachinebouwers en Adyen. Dit zijn geen bedrijven die bekend staan als ‘defensief’ bij beleggers. Maar waarschijnlijk werkt dat juist in de hand dat deze bedrijven niet te veel risico willen nemen met de financiering, terwijl defensieve bedrijven als Unilever, Ahold Delhaize en Heineken, met vrij stabiele resultaten, meer hefboom gebruiken.

AMX-bedrijven staan er iets minder voor

In de AMX zit ook een aantal bedrijven die er financieel gezien goed voorstaan, maar hier is wel een aantal zwakkere broeders te vinden. Van Air France-KLM zijn de problemen met de balans bekend. Daar is dan ook al actie ondernomen, waardoor nu de schuld afgebouwd wordt. Maar dan zijn er nog de leaseverplichtingen (vliegtuigen worden vaak geleased). Leases worden net als leningen duurder als de rente hoger wordt. Dit is dus iets om in de gaten te houden.

Een ander bedrijf dat er in deze tabel niet goed uitziet is SBM Offshore. De schuldenlast is hoog, en daarmee ook de rentelast. Bovendien wordt vrij veel met variabele rentes geleend, wat bij verder stijgende rentes een probleem zal worden voor de nettowinst. Dat komt gedeeltelijk door het bedrijfsmodel: SBM verhuurt offshore-installaties. Deze installaties moeten eerst gemaakt worden, en gefinancierd met geleend geld. Ze kunnen vervolgens jaren verhuurd worden.

De initiële schuld is nu hoog doordat veel installaties in aanbouw zijn; de balans lijkt door dit model dus meer op die van een financieel bedrijf. Bovendien zijn de marktomstandigheden op de oliemarkt gunstig door de hoge olieprijs. Dat zou ervoor moeten zorgen dat de schuldenlast de komende jaren geen probleem zal worden. De financiële positie is daarom geen obstakel voor het koopadvies op dit aandeel.

Opvallende schuldposities

Ook InPost heeft een flinke schuld. Maar dit bedrijf is hard gegroeid, en heeft ook een sterk stijgende ebitda. Daardoor is de gemiddelde ebitda (€0,6 mrd) vrij laag vergeleken met de ebitda van het afgelopen jaar (€1,4 mrd). Met gebruik van die laatste waarde is de nettoschuld 2,9 maal de ebitda. Dat is nog altijd wat aan de hoge kant, maar een stuk beter dan de 7,2 die eruit rolt als je met de gemiddelde ebitda rekent.

Basic-Fit heeft een hoge schuld en hoge leaseverplichtingen. De laatste jaren heeft het bedrijf natuurlijk veel last gehad van de coronacrisis. Dat zal de financiële positie zeker niet hebben verbeterd. Een recessie en hogere rentes zouden Basic-Fit dus niet goed uitkomen.

Tenslotte scoort ook AMG niet heel goed in deze tabel. Het bedrijf wil in 2025 een ebitda halen van $500 mln, ruim het vijfvoudige van het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar. Dit jaar wordt gerekend op een ebitda van $260 tot 290 mln. Met een veel hogere ebitda is de huidige schuld geen probleem, maar tegenvallers in de resultaten zijn wel een risico.

Tot slot: deze analyse is bedoeld om u een beeld te geven van de schuldpositie van grote Nederlandse bedrijven. Onze adviezen op de besproken aandelen blijven ongewijzigd.