Italiaanse economie: genoeg redenen om weer bezorgd te raken

Coalitiepartners MoVimento 5 Stelle (M5S) en Lega Nord staan op een aantal onderwerpen lijnrecht tegenover elkaar, en de huidige regering kan onder deze druk bezwijken.

Politieke onzekerheid

Ondanks het gevaar dat de coalitieregering valt, ziet Nordea wel dat vicepremier Matteo Salvini de touwtjes stevig in handen heeft. Dit ondanks het feit dat zijn partij Lega Nord slechts 124 zetels van de in totaal 630 zetels in het Italiaanse parlement in handen heeft. Coalitiepartner M5S heeft 227 zetels.

Nordea vindt dat Salvini zich gedraagt alsof hij de premier van Italië is. Daarbij is zijn status gestegen, gezien de recente overwinning van de Lega Nord tijdens de Europese Parlementsverkiezingen.

Nordea verwacht dat Salvini zijn confronterende houding niet zal veranderen. Recent sprak hij nog over een fiscale schok om de Italiaanse economie te stimuleren, vroeg hij de ECB om staatsschuld te ‘garanderen’ en is het idee van een parallelle valuta nieuw leven ingeblazen. Salvini’s economisch adviseur heeft op zijn beurt de ECB opgeroepen een nieuw obligatie-opkoopprogramma te starten voor het financieren van Italiaanse infrastructuurinvesteringen.

Bedreiging Italiaanse economie

De Italiaanse economie belandde in 2018 wederom in een technische recessie, en de groei was in het eerste kwartaal van 2019 amper positief. Nordea wijst erop dat de eerdere opleving van de inkoopmanagersindex is bijgesteld en stelt dat de toegenomen politieke onzekerheid de geringe economische groei bedreigt.

Hervormingen zijn volgens de vermogensbeheerder nodig, en niet alle voorstellen van Lega Nord zijn slecht. Zo zou Nordea een vereenvoudiging van het Italiaanse belastingstelsel verwelkomen, evenals meer publieke investeringen. Gecombineerd met grotere hervormingen van de arbeidsmarkt, de publieke sector, het juridische systeem en de bankensector, zouden dergelijke beleidsstappen volgens de vermogensbeheerder veel vruchten afwerpen. Momenteel zouden ze echter waarschijnlijk meer twijfel scheppen over de Italiaanse begrotingsvooruitzichten dan vertrouwen wekken over het aantrekken van de economische groei.

Salvini zou de afwezigheid van economische groei als reden kunnen aanvoeren voor radicale veranderingen. Dat zou op korte termijn zijn populariteit niet aantasten en zelfs zijn vastberadenheid kunnen vergroten om zijn politieke ideeën uit te voeren. Nordea denkt daarom dat de Italiaanse politieke onzekerheid  zijn hoogtepunt nog lang niet heeft bereikt.

Salvini’s houding zal op korte termijn volgens Nordea zowel voor Italië als de eurozone leiden tot meer politieke onzekerheid en marktzorgen. De economische verwachtingen zullen er ook niet beter op worden. Italiaanse staatsobligaties staan de laatste tijd al onder druk, ook al is de rente niet gestegen. De rentes van vrijwel alle andere staatsobligaties in de eurozone zijn echter gedaald en de spreads tussen Italiaanse en andere obligaties zijn daardoor gestegen. Het is veelzeggend dat recent de Griekse vijfjaarsrente onder die van de vergelijkbare Italiaanse rente dook. Een hogere rente voor Italiaanse staatsobligaties lijkt volgens Nordea daarom onvermijdelijk.