Randzaken, aflevering 1: Wat doe ik hier?

‘Je kent me niet, maar ik heb begrepen dat je eindredacteur bent, en dat je ervaring hebt met tijdschriftproductie. En klopt het dat je vroeger redacteur bent geweest bij het FD…?’

Zo begon het. Met een telefoontje uit het niets van de eindredacteur van een weekblad waarvan ik de titel weleens had gehoord, maar dat ik nog nooit had gelezen: Beleggers Belangen. Eerst werd ik er assistent-eindredacteur, een jaar later eindredacteur. Er was wel één probleem: ik had helemaal niks met beleggen. Ik had het nooit gedaan en was het ook niet van plan.

Veldwerk

Beleggen, dat associeerde ik altijd met gokken. En daar had ik wél iets mee — nou ja, gehad. Die ene roman die ik had gepubliceerd, ging erover. Zeven jaren van zeer kapitaalintensief veldwerk — zo mag je dat achteraf noemen als je er een boek over hebt geschreven — hadden me genezen van het idee dat gokken een aangename en/of lucratieve tijdsbesteding is. En ze hadden me geleerd dat onze maatschappij vergeven is van de gokkers.

Met die blik had ik ook altijd naar aandeelhouders en optiehandelaren gekeken: met de blik van de gokker die andere gokkers de maat neemt. Mensen die op de beurs handelden — of het nu particulieren waren of professionals — beschouwde ik als een soort nette casinojunkies. Ik zag die handelaren weleens het Beursgebouw in en uit lopen, strak in het pak, als ik aan de overkant van het Damrak de gokhal uit kwam. Dan dacht ik: jullie zijn geen haar beter dan ik.

Geschrokken gezichten

Tijdens de beurshausse van de late jaren negentig kreeg ik regelmatig de vraag waarom ik geen aandelen of opties had. Ik gaf steeds hetzelfde antwoord: ‘Ik gok niet meer.’ Het was altijd leuk om de geschrokken of verontwaardigde blik te zien als ik dat zei — hoe durfde ik te impliceren dat de vragensteller een gokker was?! — maar in de kern was ik bloedserieus.

Vooral bij optiehandel zag ik nauwelijks het verschil met geld in een fruitautomaat gooien. In het beste geval was het een soort pokerspel, vond ik, waarbij je winstkansen vooral bepaald werden door de capaciteiten van je tegenspelers. Voor aandelenhandel gold dat minder, maar ook daar stond ik zeer sceptisch tegenover. Waarom zou je dat doen, een aandeel kopen? Wat kun je met een aandeel? Wat heb je eraan? En waarom moet je je bedrijf zo nodig naar de beurs brengen, in plaats van alles op eigen kracht te doen?

Blasfemie!

Toen ik die vragen eens, hardop denkend, opwierp op de redactie van het FD, keken mijn collega’s me aan of ze water zagen branden. Blasfemie! Een van hen, een voormalig stagiair die net een paar weken zijn eerste contract had, begon me geduldig uit te leggen dat bedrijven op die manier aan kapitaal komen, waardoor ze sneller kunnen groeien en…

De beginselen van de beurshandel ter discussie stellen op de redactie van het FD is, zoals iedereen zal begrijpen, vloeken in de kerk. Maar de beginselen van de beurshandel ter discussie stellen op de redactie van Beleggers Belangen, dat is vloeken in het Vaticaan. Vandaar dat ik bovenstaande FD-anekdote maar voor me hield toen ik me voor het eerst bij Beleggers Belangen meldde om over werk te praten. Ook over de verbanden die ik zag tussen beleggen en gokken had ik het toen maar niet.

Achteraf had ik dat best kunnen doen, denk ik. Zó serieus nemen al die beursjournalisten zichzelf nou ook weer niet. Het was nota bene Beleggers Belangen-nestor Berend Izaks — pensionering hebbe zijn ziel — die ik ooit het antwoord hoorde geven op de vraag waarom je dat zou doen, een aandeel kopen: ‘Omdat je denkt dat iemand anders er later meer voor zal betalen dan jij ervoor hebt betaald.’

Buitenstaander

De jaren die ik inmiddels op de redactie van Beleggers Belangen heb doorgebracht als eindredacteur, hebben mijn blik op de beleggerswereld aanzienlijk verruimd en mijn kennis over beleggen enorm vergroot. Toch blijf ik een buitenstaander, op deze redactie die wordt bevolkt door mensen die met een beleggersblik naar de wereld kijken.

Het is dat buitenstaandersperspectief dat ik de komende tijd met u wil delen. Ik ga schrijven over zaken die niet in direct verband staan met de dagelijkse praktijk van ‘kopen’, ‘houden’ of ‘verkopen’ waar een medium als Beleggers Belangen haar bestaansrecht aan ontleent. Ik ga het hebben over de dingen die mij opvallen tijdens mijn dagen op de redactie. Over verbanden die ik zie. Of over verbanden die ik zou moeten zien, maar die me juist compleet ontgaan.

Misschien ga ik wel schrijven over de mensen die Beleggers Belangen maken, zodat u een beter beeld krijgt bij al die redacteuren en freelancers die zich elke dag tot het uiterste inspannen om u van de best mogelijke informatie te voorzien. Het ligt allemaal nog open. Maar wat het ook wordt, dit experimentele blog, één ding kan ik u nu al beloven: ik ga u geen beleggingsadvies geven. Dat kan ik echt niet maken.