Hoe beperk ik mijn verliezen?
‘Beperk je verlies en laat winsten lopen’, een bekende beurswijsheid die succesvolle beleggers consequent toepassen. In de praktijk is dit echter niet altijd eenvoudig en heeft menig belegger de neiging om juist het tegenovergestelde te doen. Dit is funest voor het rendement, want met slechts een beperkt aantal zeperds kan de totale portefeuille aardig in de min komen te staan.
Dat zwaar verliesgevende posities snel in de portefeuille kunnen opduiken, blijkt wel uit de ontwikkelingen op de beurs in de afgelopen jaren. Aandeelhouders van Imtech, Fagron en Arcadis kregen in korte tijd enorme koersverliezen te verwerken. Nu zijn verliezen natuurlijk nooit te voorkomen, maar we kunnen er wel voor zorgen dat de schade voor de gehele portefeuille beperkt blijft door een goede spreiding aan te houden en systematisch stopkoersen te gebruiken. Met een zogeheten ‘stoploss’-order kunt u een verkooporder doorgeven met een stopkoers. Zodra het aandeel dit niveau aantikt, wordt automatisch een verkoopopdracht geplaatst. Belangrijk voordeel is dat u op deze manier ongehinderd door emoties vroegtijdig afscheid neemt van aandelen die in een dalende trend zijn beland. Nadeel is dat na de verkoop de koers weer kan herstellen. Dat is irritant, maar bij het gebruik van stoplosses niet te vermijden. Hoe past u deze vorm van risicomanagement in de praktijk toe?
STAP 1
Bepaal het maximale verlies
De grote vraag waar beleggers mee worstelen, is hoe je de juiste stopkoers bepaalt. De eenvoudigste manier is om de stopkoers direct na aankoop in te stellen op een vast percentage onder de aankoopkoers. Het maximale verliespercentage is afhankelijk van uw risicobereidheid. Wij adviseren hier flexibel mee om te gaan en een brede bandbreedte te hanteren van 10-20%. Uitgaande van een goed gespreide portefeuille van twintig posities blijft de totale schade van een ‘bleeder’ zodoende beperkt tot maximaal 1%. Om ongewenste verkoop als gevolg van dagelijkse schommelingen te voorkomen, krijgen volatiele aandelen – uiteraard binnen de bandbreedte – meer neerwaartse ruimte dan minder beweeglijke aandelen.
Stel u koopt ING voor €13 en wilt hierop maximaal 20% verlies lijden. U zet dan bij uw verkooporder het stop loss niveau op €10,40. Daalt het aandeel naar dit niveau, dan gaat er automatisch een bestens verkooporder naar de beurs. Dat betekent dat de verkooporder wordt uitgevoerd tegen de eerstvolgende koers. Vooral wanneer er paniek heerst op de beurs of wanneer het om een illiquide aandeel of markt gaat, kan de uiteindelijke verkoopkoers daarom veel lager liggen dan de stopkoers. U kunt dit probleem ondervangen met stoplimiet-orders (zie stap 3) of het gebruik van mentale stopkoersen (zie hieronder).
STAP 2
Gebruik technische analyse
Het bepalen van de stopkoersen aan de hand van een percentage is eenvoudig toe te passen, maar heeft wel duidelijke beperkingen. Een meer verfijnde methode is om binnen de brede procentuele bandbreedte de exacte stopkoersen te bepalen aan de hand van steun- en weerstandniveaus. Het is daarbij aan te bevelen om de stopkoers net onder een recent steunniveau te plaatsen.
STAP 3
Geef de order door
Het is zaak om direct na de aankoop een doorlopende stoploss-order te plaatsen met de door u gewenste stopprijs. Afhankelijk van uw bank is het overigens mogelijk dat ook doorlopende orders een maximale looptijd hebben. Bij Binck is dat bijvoorbeeld 28 dagen.
Om te voorkomen dat u tegen absolute bodemprijzen wordt uitgestopt, kan het bij slecht verhandelbare aandelen en bij extreem volatiele tijden op de beurs verstandig zijn om gebruik te maken van stoplimiet-orders. De stoploss-order wordt dan niet als bestens, maar als limietorder verzonden. Daarbij ligt de limiet lager dan de stopkoers. Het gevaar bestaat dan wel dat niet de gehele order uitgevoerd wordt.
STAP 4
Verzeker uw winst
Stopkoersen dienen in de eerste plaats verliezen te beperken en mogen ook nooit neerwaarts worden bijgesteld, maar kunnen tegelijkertijd papieren winsten veilig stellen. Dit doet u door de stopkoers te verhogen als de koers van het aandeel is gestegen. Is bijvoorbeeld uw positieve visie op ING uitgekomen en noteert het aandeel inmiddels 40% hoger op €18,20, dan verhoogt u de stopkoers dienovereenkomstig naar €14,55. Stijgt het aandeel verder naar €20,00, dan trekt u de stopkoers op naar €16. Zo kunt u profiteren van een verdere koersstijging en is tegelijkertijd een deel van de winst beschermd. Omdat het nogal tijdrovend is om na elke koersstijging de stopkoers aan te passen, is het verstandig om gebruik te maken van een ‘trailing’ stop loss order. De stopkoers stijgt dan automatisch mee met de koers, maar blijft onveranderd wanneer de koers daalt.
LEES HIER MEER EDUCATIEARTIKELEN Wie mag dit artikel niet missen? U kunt als abonnee dit artikel cadeau geven aan uw vrienden of familie. Klik bovenaan het artikel op de link en het artikel wordt per e-mail doorgestuurd.
Mentale stopkoersen kunnen als alternatief dienen voor automatisch uitgevoerde stoploss-orders. Het stoploss-niveau wordt hier op dezelfde wijze bepaald, maar u geeft pas een verkoopopdracht wanneer de koers onder dit niveau komt. Dit stelt u in staat om de situatie op dat moment te beoordelen. Wellicht is er sprake van overdrijving en biedt de koersdaling juist een mooi instapmoment of kunt u uitstappen tegen betere koersen. Heerst er grote paniek op de beurs, dan is de kans op overdrijving groot en is het doorgaans geen goed moment om aandelen te verkopen.
Nadeel van mentale stopkoersen is wel dat de beurs op de voet gevolgd moet worden en dat de nodige zelfdiscipline is vereist. Een stoploss-strategie is immers alleen succesvol als u deze consequent doorvoert. Wie toch te vaak vasthoudt aan aandelen die onder de mentale stopkoers terecht zijn gekomen, doet er goed aan om over te schakelen op doorlopende stoploss-orders.
Hoe komt het toch dat de meeste beleggers niet om kunnen gaan met verliezen? We houden over het algemeen te lang vast aan verliesgevende posities en kappen winsten snel af. Ter verklaring wijzen onderzoekers in de behavioural finance op het feit dat verliezen ongeveer twee keer zo veel indruk op ons maakt als winnen. Door deze ‘verliesaversie’ blijven verliesgevende posities te lang in de portefeuille en wordt te snel winst genomen.
Iedereen weet dat het verstandig is om niet alles op één kaart te zetten, maar het vermogen te spreiden. Naast het gebruik van stopkoersen is spreiding van de beleggingen de uitgelezen manier om de risico’s in de portefeuille te reduceren. Het is essentieel om het vermogen te verdelen over meerdere aandelen en sectoren, die zo weinig mogelijk samenhang met elkaar vertonen. Spreiding over te veel aandelen is echter ook niet goed, want dat verhoogt de transactiekosten en maakt het lastig om de individuele bedrijven goed te volgen. Een spreiding van 15-20 aandelen over meerdere sectoren is afdoende.
Bij het beleggen in opties en futures is het gebruik van stopkoersen absoluut noodzakelijk, omdat de verliezen door de hefboomwerking snel kunnen oplopen.