Actief, passief of toch maar indexbeleggen?

De meeste beleggers focussen op de lange termijn, totdat er zich een beurscrisis voordoet. Dan regeert de waan van de dag. Beleggers met durf zien correcties als een mooie kans om bij te kopen, risicomijders daarentegen denken aan verkopen. Op zich is daar niets mis mee. Maar beleggers die in paniek verkopen, blijven te lang aan de zijkant staan en laten zo veel rendement liggen.

Als je gaat beleggen, moet je weten wat voor belegger je bent. Strikt genomen bestaan er twee types. De defensieve belegger schuwt het risico en stort zich op staatspapieren. Bij offensieve beleggers ligt de focus meer op het behalen van rendement. Je moet dan denken aan beleggingen die voornamelijk uit aandelen bestaan. Bedenk wel: hoe hoger het aandelenbezit, des te volatieler en risicovoller de beleggingsportefeuille.

Bij een defensieve beleggingsportefeuille moet je denken aan een 40/60-verhouding aan aandelen en obligaties. Hoewel defensieve beleggers de aankoop van individuele aandelen ontraden wordt, bestaan hun portefeuilles vaak uit een combinatie van ondergewaardeerde kwaliteitsaandelen en indexbeleggingen. Bij offensieve beleggingsportefeuilles past eerder een verhouding van 70/30. In de praktijk zie je dat de aandelenkant doorspekt is met smallcaps. Niet alleen reageren kleine aandelen sneller op beursontwikkelingen, ze zijn ook gevoeliger voor economische ontwikkelingen. Dat vraagt om een actieve aanpak. Actieve beleggingsstrategieën zijn moeilijk te repliceren met indexbeleggingen of trackers.

Rendement- en risicoprofielen

Als je erachter wilt komen wat voor type belegger je bent, is het handig dat je weet wat het rendement- en risicoprofiel van aandelen en obligaties is. Tussen 1995 en 2018 realiseerden Europese aandelen een jaarrendement van 7%. Dat dit niet zonder stoot of slag verliep, blijkt uit de drawdown van 53%. De drawdown meet het kapitaalverlies onder extreme marktomstandigheden. Wie het risico schuwt, kan ook beleggen in veilige obligaties. De Duitse Bund geldt als proxy voor de prestaties van Europese staatsobligaties. De voorbije 24 jaar leverden Bunds gemiddeld 2,6% aan rendement op en dit bij een drawdown van amper 11%.

Door obligaties met aandelen te combineren, verlaag je het risico. De doelstelling van diversificatie is niet zozeer het verhogen van het rendement, als wel het brengen van rust in de portefeuille. Je schiet weinig op met een hoog rendement als bij grote koersdalingen je nachtrust erbij inschiet.

Met een goed uitgekiende aandelenstrategie kun je overigens veel geld verdienen. Vaak is het wel loon naar werken en spelen transactiekosten een voorname rol: wie als daghandelaar actief is, ziet een groot deel van zijn winst in rook opgaan. Transactiekosten zijn inherent aan beleggen en drukken ook de prestaties van passieve beleggingsstrategieën.

Negatief effect transactiekosten

De tabel geeft een indruk van het rendement- en risicoprofiel van bekende aandelenstrategieën en illustreert ook het negatieve effect van transactiekosten. Het effect is kleiner bij index- en passieve beleggingen.

Het valt buiten de doelstelling van dit artikel om de verschillende aandelenstrategieën in detail toe te lichten. Kort gezegd: de Magic Formula screent op ondergewaardeerde kwaliteitsaandelen die men drie jaar lang kan aanhouden. De MiniMax Dogs selecteert analoog aan de Dogs of the Dow bij elke jaarwisseling de dividendaandelen met het hoogste rendement, mits zij voldoen aan drie randvoorwaarden. Het MultiMomentum-model filtert elk kwartaal opnieuw aan hand van vijf criteria de winnaars van morgen eruit.

Op het eerste gezicht werpt de actieve aanpak van het MM-model zijn vruchten af, totdat je de kosten erbij betrekt. Op de keper beschouwd, kun je beter kiezen voor de passieve aanpak van de Magic Fomula. Eens in de drie jaar ververst men z’n aandelen en klaar is Kees. Zodra de aandelenstrategie echter een onderdeel van een defensieve portefeuille is, luidt de conclusie: kies voor indexbeleggen. Maar de wereld is aan de durvers. Een offensieve portefeuille ondersteund door dividendaandelen effent met overzichtelijk risico het pad naar een hoger rendement.