Het einde van euribor en libor

Euribor en libor

De veelgebruikte rentetarieven euribor en libor bestaan binnenkort niet langer in de huidige vorm. Deze referentierentes spelen een belangrijke rol in het financiële stelsel. Banken gebruiken ze bijvoorbeeld als basis voor de kredietverlening aan bedrijven en huishoudens. Ook voor beleggers zijn deze referentierentes zeer relevant. Pensioenfondsen zien ze bijvoorbeeld terug in zogenoemde swapcontracten. En beleggers komen deze referentierentes ook tegen in verschillende obligatieleningen. We focussen ons in dit artikel op de impact voor beleggers in de floaters oftewel obligatieleningen met variabele rente.

Floaters

Bij de variabelrentende obligatie wordt meestal iedere drie of zes maanden een nieuwe couponrente voor die bijbehorende periode vastgesteld. De basis voor iedere couponherziening is het drie- of zesmaands euribortarief met daarbovenop vaak een extraatje voor het specifieke kredietrisico. De couponrentes van deze floaters zijn dus afhankelijk van de euribortarieven die gaan verdwijnen.

Achtergrond

Libor staat voor London Interbank Offered Rate. Dat is de rente die banken elkaar rekenen voor het onderling uitlenen van geld voor looptijden tot een jaar in verschillende valuta’s. Euribor is het Europese broertje. Het uitfaseren van libor en euribor komt voort uit nieuwe regelgeving die in het leven is geroepen na fraude in de ‘oude’ referentietarieven. Bancaire partijen stellen deze rentes vast, wat ruimte geeft voor manipulatie. Hoewel het toezicht sindsdien is aangescherpt, bestaat de behoefte aan beter betrouwbare en transparante basisrentes.

In Europa is vanaf 1 januari 2020 de EU-benchmarkverordening van kracht. Het idee was om het nieuwe euribortarief te koppelen aan transacties in plaats van aan opgegeven rentetarieven. Door onvoldoende data blijkt dit niet zo eenvoudig en wordt nu een combinatie van beide varianten onderzocht (bron: ECB). De verwachting is dat het nieuwe euribortarief op z’n vroegst eind 2019 gereed is. En dan is het nog zeer de vraag of banken in 2020 al in staat zijn om prijzen te bepalen volgens de nieuwe methode.

Wat nu?

De overgang van huidige basistarieven naar nieuwe varianten zorgt bij beleggers in al uitgegeven floaters voor vragen. Want hoe wordt straks de couponrente bepaald voor bestaande leningen als er geen euribor- of libortarief meer is?

Bestaande documentatie van ‘oudere’ leningen biedt hiervoor meestal geen houvast. Zonder aanpassingen en met het wegvallen van bestaande tarieven kan dit op termijn zelfs betekenen dat geen nieuwe couponrente kan worden vastgesteld. In dit geval blijft het laatst vastgestelde couponpercentage van toepassing en wordt de floater in feite dus een obligatie met vaste rente tot het einde van de looptijd (bron: Moody’s). Onacceptabel voor beleggers, zeker als in de tussentijd de kortlopende rentetarieven juist oplopen. Voor uitgevende instellingen bestaat dan het risico op rechtszaken en claims. Daarom verwachten we dat partijen alles in het werk zullen stellen om tot een werkbare oplossing te komen voor het wegvallen van huidige basisrentes.

Oplossingen

Uitgevende instellingen kunnen aanvullende voorwaarden op het bestaande prospectus opstellen, wat het risico op het vastzetten van de couponrente verkleint. ING maakte bijvoorbeeld een toevoeging waarin de bank voorsorteert op een mogelijke aanpassing van de referentierente. Dit is echter niet voor alle landen even makkelijk. Onder Amerikaans recht is een renteaanpassing meestal pas mogelijk als het gros of zelfs 100% van de beleggers hiermee instemt. Daarnaast maakt een aanpassing van de documentatie het slechts mogelijk om een andere rente te gebruiken. Die rente moet dan ook nog vastgesteld worden en de hoogte hiervan kan afwijken van het niveau zoals het volgens het ‘huidige’ euribortarief zou zijn. Het risico op claims blijft dus aanwezig. Het wachten is op reacties van een eerste grote obligatie-emittent of overkoepelend orgaan hoe hiermee verstandig om te gaan.

Tot slot

De effecten van de aanpassing van euribortarieven zijn nog onduidelijk en kunnen zowel positief als negatief uitpakken. Dit zorgt bij beleggers in floaters voor onzekerheid. Gezien de enorme impact en de korte tijdslijnen bestaat de kans dat de ingangsdatum in Europa nog wordt uitgesteld en/of dat de ‘oude’ tarieven nog langere tijd worden vastgesteld, net zoals in de VS. Hoe dan ook is het voor beleggers in floaters met langere looptijden raadzaam om zich bewust te zijn van aankomende veranderingen.

Ellen Engelhart heeft geen belangen in de beschreven obligatie­titels. Kijk voor meer informatie op
www.vanlanschot.nl/disclaimer/beleggingsinformatie.