Vier stappen om grote verliezen te voorkomen

Bij het beheer van een beleggingsportefeuille dient risicobeperking voorop te staan. Dat kan uiteraard door middel van een zorgvuldige spreiding. Maar ook het gebruik van stopkoersen is een eenvoudige manier om de verliezen te beperken. Hier zitten echter wel haken en ogen aan. Een vierstappenplan voorkomt vergissingen.

‘Beperk je verlies en laat winsten lopen’ is een bekende beurswijsheid die succesvolle beleggers consequent toepassen. In de praktijk is dit echter niet altijd eenvoudig en heeft menig belegger de neiging om juist het tegenovergestelde te doen. Dit is funest voor het rendement, want met slechts een beperkt aantal zeperds kan de totale portefeuille aardig in de min komen te staan.

Dat zwaar verliesgevende posities snel in de portefeuille kunnen opduiken, blijkt wel uit de ontwikkelingen op de beurs in de afgelopen twaalf maanden. Aandeelhouders van Altice, PostNL en Accell Group kregen in korte tijd flinke koersverliezen te verwerken. Nu zijn verliezen natuurlijk nooit te voorkomen, maar we kunnen er wel voor zorgen dat de schade voor de gehele portefeuille beperkt blijft door een goede spreiding aan te houden en systematisch stopkoersen te gebruiken. Met een zogeheten ‘stoploss’-order kunt u een verkooporder doorgeven met een stopkoers. Zodra het aandeel dit niveau aantikt, wordt automatisch een verkoopopdracht geplaatst. Belangrijk voordeel is dat u op deze manier ongehinderd door emoties vroegtijdig afscheid neemt van aandelen die in een dalende trend zijn beland. Nadeel is dat na de verkoop de koers weer kan herstellen. Dat is irritant, maar bij het gebruik van stoplosses niet te vermijden. Hoe past u deze vorm van risicomanagement in de praktijk toe?

STAP 1
Bepaal het maximale verlies

De grote vraag waar beleggers mee worstelen, is hoe je de juiste stopkoers bepaalt. De eenvoudigste manier is om de stopkoers direct na aankoop in te stellen op een vast percentage onder de aankoopkoers. Het maximale verliespercentage is afhankelijk van uw risicobereidheid. Wij adviseren hier flexibel mee om te gaan en een brede bandbreedte te hanteren van 10-20%. Uitgaande van een goed gespreide portefeuille van twintig posities blijft de totale schade van een ‘bleeder’ zodoende beperkt tot maximaal 1%. Om ongewenste verkoop als gevolg van dagelijkse schommelingen te voorkomen, krijgen volatiele aandelen – uiteraard binnen de bandbreedte – meer neerwaartse ruimte dan minder beweeglijke aandelen.

Stel u koopt ING voor €13 en wilt hierop maximaal 20% verlies lijden. U zet dan bij uw verkooporder het stoploss-niveau op €10,40. Daalt het aandeel naar dit niveau, dan gaat er automatisch een bestens verkooporder naar de beurs. Dat betekent dat de verkooporder wordt uitgevoerd tegen de eerstvolgende koers. Vooral wanneer er paniek heerst op de beurs of wanneer het om een illiquide aandeel of markt gaat, kan de uiteindelijke verkoopkoers daarom veel lager liggen dan de stopkoers. U kunt dit probleem ondervangen met stoplimiet-orders (zie stap 3) of het gebruik van mentale stopkoersen (zie hieronder).

STAP 2
Gebruik technische analyse

Het bepalen van de stopkoersen aan de hand van een percentage is eenvoudig toe te passen, maar heeft wel duidelijke beperkingen. Een meer verfijnde methode is om binnen de brede procentuele bandbreedte de exacte stopkoersen te bepalen aan de hand van steun- en weerstandniveaus. Het is daarbij aan te bevelen om de stopkoers net onder een recent steunniveau te plaatsen.

STAP 3
Geef de order door

Het is zaak om direct na de aankoop een doorlopende stoploss-order te plaatsen met de door u gewenste stopprijs. Afhankelijk van uw bank is het overigens mogelijk dat ook doorlopende orders een maximale looptijd hebben. Bij Binck is dat bijvoorbeeld 28 dagen.
Om te voorkomen dat u tegen absolute bodemprijzen wordt uitgestopt, is het bij slecht verhandelbare aandelen en in woelige beurstijden verstandig om gebruik te maken van stoplimiet-orders. De stoploss-order wordt dan niet als bestens, maar als limietorder verzonden. Daarbij ligt de limiet lager dan de stopkoers. Het gevaar bestaat dan wel dat niet de gehele order uitgevoerd wordt.

STAP 4
Verzeker uw winst

Stopkoersen dienen in de eerste plaats verliezen te beperken en mogen ook nooit neerwaarts worden bijgesteld, maar kunnen tegelijkertijd papieren winsten veilig stellen. Dit doet u door de stopkoers te verhogen als de koers van het aandeel is gestegen. Is bijvoorbeeld uw positieve visie op ING uitgekomen en noteert het aandeel inmiddels 40% hoger op €18,20, dan verhoogt u de stopkoers dienovereenkomstig naar €14,55. Stijgt het aandeel verder naar €20,00, dan trekt u de stopkoers op naar €16. Zo kunt u profiteren van een verdere koersstijging en is tegelijkertijd een deel van de winst beschermd. Omdat het nogal tijdrovend is om na elke koersstijging de stopkoers aan te passen, is het verstandig om gebruik te maken van een ‘trailing’ stoploss-order. De stopkoers stijgt dan automatisch mee met de koers, maar blijft onveranderd wanneer de koers daalt.