DNB wil dat ECB beleid matigt
Sinds maart 2015 is er door de ECB voor €1800 mrd aan obligaties ingekocht. Het huidige opkoopprogramma van €60 mrd per maand loopt tot eind dit jaar. De wereldeconomie ontwikkelt zich opvallend positief en het inflatiegevaar is geweken. Wat DNB betreft is het tijd om het verruimende monetaire beleid van de ECB te normaliseren. Het recept is eerst normaliseren en pas daarna de rente verhogen. Volgens DNB-president Klaas Knot moet het economisch herstel worden aangegrepen om in Nederland belastinghervormingen door te voeren en een buffer voor mindere tijden op te bouwen.
Hogere groei dan verwacht
Door de goede economische ontwikkelingen valt de grond voor het verruimende monetaire beleid weg. Er blijven nog wel onzekerheden over hoe robuust het herstel is met betrekking tot de inflatie en energieprijzen. DNB stelt zich op het standpunt dat hoe duidelijker je over de richting kunt zijn, hoe meer geduld je kunt betrachten bij de implementatie. DNB wil dus eerst het monetaire beleid normaliseren en dan pas kijken naar renteverhoging. Door voortijdig de rente te verhogen, zou volgens DNB een onduidelijk signaal worden afgegeven: ‘Je bent dan aan het verkrappen aan het korte einde van de curve, terwijl je nog gas aan het geven bent aan het lange eind.’ Indien nodig zou DNB zowel het normaliseren als de eerste renteverhoging naar voren kunnen halen. Dat zou aan de orde kunnen komen bij een hoger dan verwachte economische groei. DNB kijkt ook naar ‘economic surprise indices’. Dat zijn indices die bijhouden of de definitieve cijfers beter of slechter zijn dan de verwachtingen. Volgens DNB vielen de cijfers gedurende 2014-15 altijd net even tegen, maar sinds september vorig jaar is dit beeld omgedraaid. Er is geen reden waarom dat niet zou doorzetten in de rest van het jaar. In zo’n geval is het volgens ons niet ondenkbaar dat DNB het hele proces zal versnellen, mede gezien het feit dat het toch al niet zo’n fan was van het verruimende beleid.
Te veel lenen en sparen
Een andere reden waarom DNB af wil van het verruimende monetaire beleid is dat de ongewenste neveneffecten toenemen. DNB vindt dat dit de risicoperceptie van financiële markten waarin het actief is, vertroebelt. Daar wordt de prijs niet meer bepaald door fundamentele zaken en risico-inschatting, maar op basis van speculatie over de mate waarin DNB nog actief zal blijven. De risico’s worden zo onvoldoende ingeprijsd, met als gevolg excessief risicozoekend gedrag. Een ander neveneffect is dat huishoudens, bedrijven en overheden zich teveel aan de lage rente laven. Dit motiveert ze niet om hun balansen op te schonen, hervormingen door te voeren en zo hun weerbaarheid op peil te brengen, waardoor zij gevoeliger zijn voor conjunctuurschommelingen. DNB pleit daarom voor een afbouw van de hypotheekrenteaftrek als onderdeel van een herziening van het belastingstelsel. Ook vindt DNB dat het maximale hypotheekbedrag als percentage van de woningprijs verder omlaag moet. Het vindt het IMF aan haar kant. Maandag maakte de laatste bekend dat de hypotheekrenteaftrek met minstens 1 %-punt per jaar omlaag moet en ook het maximale leenbedrag ten opzichte van de woningwaarde moet fors omlaag. In 2028 moet deze ratio naar 90% zijn verlaagd en daarna nog verder tot 80%. Nederland heeft de laatste veertig jaar zes recessies gekend. Gemiddeld genomen verslechtert in zo’n periode het overheidssaldo met 3,5-4%-punt, aldus DNB. Als je wilt voldoen aan de Europese begrotingsregels, kun je bezuinigingen alleen voorkomen als je in goede tijden een overschot van circa 1% opbouwt. De boodschap van Klaas Knot is dan ook: overschat de budgettaire ruimte niet.
Lees ook: Voorlopig wegblijven van de Zuid-Afrikaanse rand
Wie mag dit artikel niet missen? U kunt als abonnee dit artikel cadeau geven aan uw vrienden of familie. Klik bovenaan het artikel op de link en het artikel wordt per e-mail doorgestuurd.