De meest lucratieve wet

Worden nieuwe supercomputers en kunstmatige intelligentie simpelweg te krachtig? Afgelopen woensdag riepen 900 ondernemers, onderzoekers en andere grote namen in de techwereld – zoals Tesla-topman Elon Musk en mede-Apple-oprichter Steve Wozniak – op om een pauze van zes maanden in te gelasten bij de ontwikkeling van superkrachtige systemen voor kunstmatige intelligentie. Er dreigt volgens de ondertekenaars van de open brief een catastrofe als we zonder oog voor de risico’s doorgaan met het bouwen van steeds geavanceerder digitale breinen.

Moore

De oproep komt vijf dagen na het overlijden van Gordon Moore. Moore was in 1968 mede-oprichter van Intel en verdiende zijn sporen tijdens de begindagen van de halfgeleiderindustrie. Maar Moore is vooral bekend door de naar hem genoemde wetmatigheid, dat het aantal transistors op een halfgeleider elke twee jaar verdubbelt, terwijl de prijs van computers halveert.

De inzichten achter deze ‘Wet van Moore’ lokten in de jaren ’60 en ‘70 veel investeringen uit door en in technologiebedrijven. Dankzij de groeiende capaciteit hebben halfgeleiders de wereld om ons heen volledig veranderd. Zonder internet en smartphone zou de maatschappij er heel anders uitzien. De sector heeft beleggers decennialang beloond met prachtige rendementen. Dichtbij huis is bijvoorbeeld ASML sinds opname in februari 1998 het best renderende aandeel uit de AEX, met een gemiddeld jaarrendement van 19,5%.

Grens in zicht

Inmiddels komt de grens in zicht van hoe ver de capaciteit van halfgeleiders in de toekomst nog kan worden opgerekt. Behalve door bezwaren op het vlak van kunstmatige intelligentie, gebeurt dat ook doordat natuurkundige wetten een rem zetten op verdere groei. Over enkele generaties bestaan transistors namelijk nog maar uit een paar atomen die 600.000 keer dunner zijn dan een mensenhaar. Zelfs als de kracht van halfgeleiders in de toekomst beduidend minder hard toeneemt, worden er nog altijd steeds meer van verkocht. Consultancyfirma McKinsey voorspelt dat de totale chipverkopen in het lopende decennium verdubbelen tot meer dan $1000 mrd. Zelfs na dood van Moore – en met het vooruitzicht van het einde van de Wet van Moore – blijft de chipsector de komende jaren nog een veelbelovende belegging.

Ook in andere opzichten heeft de beleggingswereld veel te danken aan de enorme toename van computerkracht. Hedgefondsen hebben geautomatiseerde handelsregels opgesteld, die veel sneller op marktbewegingen reageren dan mensen van vlees en bloed. Deze algoritmes zijn op grote aandelenmarkten inmiddels al goed voor naar schatting 60 tot 75% van het handelsvolume. Het verschil tussen bied- en laatprijzen is een stuk kleiner dan dat het zonder deze handelsstromen zou zijn.

Nieuwe inzichten

Wetenschappers maken ook dankbaar gebruik van de toenemende computerkracht, big data en kunstmatige intelligentie bij het analyseren van koersdata en het ontwikkelen van nieuwe strategieën. Een goed voorbeeld is het gunstige risico-rendementsprofiel van laag-volatiele aandelen. Mensen lopen liever met de kudde mee en kopen bekende aandelen die volop in de schijnwerpers staan. De koersschommelingen zijn echter aanzienlijk groter dan die van minder bekende aandelen, die vaak ook nog aantrekkelijker gewaardeerd zijn.

Dankzij de toenemende rekenkracht maken computers het steeds makkelijker om patronen te vinden waarmee beleggingsmodellen nog beter met mathematische precisie inspelen op kansen, die ontstaan door typisch menselijke eigenschappen zoals hebzucht en angst. Tot het zover is, kunnen beleggers hun voordeel doen met Low Volatility-ETF’s en veelbelovende halfgeleideraandelen zoals ASMI, Besi en ASML. Rust zacht Gordon Moore.