Het had anders kunnen lopen

Het mag dan voor sommigen als een vervelende boodschap klinken, maar hoe beter je voor jezelf zorgt, hoe beter je in staat bent om het coronavirus te overwinnen. Zo werkt het ook met de wereldeconomie nu die wordt aangevallen door een coronavirus. Als centrale banken zich de afgelopen tien jaar afzijdig hadden gehouden en als overheden, bedrijven en consumenten lage schulden zouden hebben gehad, dan zouden de effecten van het coronavirus nog altijd dramatisch zijn geweest. Het immuunsysteem van de wereldeconomie was dan echter wel een heel stuk sterker geweest dan het nu is.

De tijd is gekomen om de prijs te betalen voor de ‘goede’ tijden, waarin de schulden van consumenten, bedrijven en overheden wereldwijd nieuwe recordstanden bereikten en waarin centrale banken bijna hun hele gereedschapskist leegden om de feestvreugde nog wat te vergroten. De economie nam veel te veel suikers tot zich, heeft daarom nu een zwak immuunsysteem en ligt op de intensive care.

Geen vet op de botten

Neem de Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen. Die hebben samen over de afgelopen tien jaar voor een bedrag aan aandelen ingekocht en vernietigd dat gelijk staat aan 96% van hun vrije kastroom. Dat is leuk voor de aandelenkoers, omdat de winst per aandeel dan door het dak gaat. En dat is weer extra leuk voor de ceo van de luchtvaartmaatschappij die aandelenopties heeft, want die stijgen als de aandelenkoers omhoog gaat. Dit extreem kortzichtige beleid heeft er echter wel voor gezorgd dat de luchtvaartmaatschappijen het laatste beetje vet van hun eigen botten hebben geschraapt.

Ik vrees dat het nu weer net zo zal gaan als tijdens de mondiale financiële crisis van 2008. Toen werd er niemand veroordeeld voor wanbeleid, en dat zal ook nu niet gebeuren. Zo om de tien jaar is er een financiële crisis. Dan kan je elke tien jaar zeggen dat niemand het heeft zien aankomen, maar je kunt ook zorgen dat je financieel gezond bent. Op die manier wapen je jezelf tegen de slechte tijden die, hoe onverwacht ook, altijd wel weer zullen komen. Maar ook nu lijkt de Amerikaanse overheid er nadrukkelijk op aan te sturen de verliezen van grote ondernemingen af te wentelen op de belastingbetaler en de topmanagers van de luchtvaartmaatschappijen hun geld te laten houden.

Het immuunsysteem van de wereldeconomie valt nu zelf de wereldeconomie aan, net als bij mensen het immuunsysteem soms het eigen lichaam aanvalt. Denk eens aan al die bedrijven die nu de deuren sluiten omdat ze niet voor langere tijd bestand zijn tegen de combinatie van hoge schuld en nauwelijks omzet. Een groot gedeelte van deze bedrijven komt nooit meer terug, en dat beschadigt de economie voor lange, lange tijd. Het had heel anders kunnen lopen.