Randzaken: Tante Pos

Voor zover de redactie van Beleggers Belangen over iemand beschikt die de sterrenstatus benadert, is het Menno van Hoven. Menno, de dividendgoeroe, die door Beleggers van de Week soms in één adem genoemd wordt met Warren Buffett als antwoord op die vraag naar de meest bewonderde belegger. Met het torenhoge rendement op zijn dividendportefeuille geeft hij bijna alle andere voorbeeldportefeuilles het nakijken.

Naar het schijnt doet Menno veel van zijn beleggingsideeën op terwijl hij gewoon over straat loopt. Hij gaat een winkel binnen, er is iets dat hem opvalt en dan gaat zijn beleggersbrein werken. Ik heb hem een keer heel enthousiast horen vertellen over een bepaald soort ijsje dat hij in een supermarkt in Frankrijk had zien liggen – ik geloof dat het een combinatie was van een Snickersreep en een Magnum. Waarom die observatie zo van belang was? Geen idee. Maar Menno heeft er vast iets mee gedaan, en de dividendportefeuille zal er beslist niet slechter van zijn geworden.

De werkvloer op

Ik vind het een fijne manier van naar de aandelenmarkt kijken: primair afgaan op wat je in de praktijk ziet, in plaats van wat je in kwartaal-, halfjaar- en jaarcijfers leest. Toen ik nog door het leven ging als schrijvend journalist, ging ik voor mijn bedrijfsreportages ook het liefst de werkvloer op. Zo zag ik soms dingen die de directeur me niet kon (of wilde) vertellen.

Eén bedrijf waarbij dat niet ging, was postbedrijf Sandd. Natuurlijk, ik had wel met een bezorger op pad gekund, maar dat zou waarschijnlijk niet zo’n spannend verhaal hebben opgeleverd. Er is nu eenmaal een grens aan de lyriek waarmee je het proces kunt beschrijven van een poststuk dat door een brievenbus wordt geduwd. Maar voor de spanning van het verhaal was dat reportage-element ook niet zo nodig.

Het was begin deze eeuw, toen PostNL nog TNT Post heette en een grotendeels beschermde status had op de markt voor briefpost. Sandd was de uitdager die de markt kwam openbreken: geen bezorgers meer in loondienst, maar parttimers die bereid waren voor minder geld en met minder zekerheden te werken. De directeur van Sandd maakte indruk op me: hij besefte, zo vertelde hij me, dat hij aan het knokken was ‘tegen een van de beste postbedrijven van Europa’, maar geloofde heilig in zijn eigen businessmodel. Ik dacht: die ouwe Tante Pos kan haar borst nat maken.

Zwaar weer

Dat is gebleken. Nu, een kleine vijftien jaar later, is Sandd een volwaardige concurrent van PostNL. De posttak van de voormalige PTT zit in zwaar weer, onder andere door allerlei arbeidsrechtelijke problemen rond het inhuren van schijnzelfstandigen. Ook met de resultaten gaat het niet best. Beleggers Belangen verlaagde het advies eind februari naar ‘verkopen’.

Toch lijkt niet alles verloren. De markt voor briefpost krimpt weliswaar gestaag verder, maar die voor pakketpost groeit als kool nu er steeds meer producten via internet worden verkocht. Is dat dan de reddingsboei waar PostNL zich aan kan vastklampen?

Buy the dips?

Laat ik de methode-Menno eens toepassen op de afdeling pakketbezorging van PostNL. Zie ik daar voldoende toekomst in voor het bedrijf? Zou ik er zelf in beleggen?

Van de laatste vier pakketten die via PostNL naar mij werden verstuurd, werd er één veel te laat bezorgd. Het is natuurlijk heel mooi dat je je klanten richttijden voor bezorging geeft, maar dat heeft geen enkele zin als je je daar zelfs niet bij benadering aan kunt houden. Een ander pakket werd juist veel vroeger bezorgd dan aangekondigd – prima, maar het was half acht ’s ochtends en ik had de bezorger graag te woord gestaan in iets meer geklede toestand. Weer een ander pakket kwam helemaal nooit aan; naar ik moet aannemen is het nog altijd missing in action. Maar het aller-aller-bontst maakte PostNL het toen ik, na een dag vruchteloos wachten op mijn pakje, op de webpagina over mijn bestelling las: ‘We zijn bij u langs geweest, maar u was niet thuis. Morgen proberen we het nog een keer.’

Afgaand op mijn eigen ervaringen, denk ik niet dat ik er in het geval van PostNL verstandig aan zou doen om Menno’s mantra ‘buy the dips’ te volgen. Daar hoef ik geen jaarverslag voor te kunnen lezen. Als je op je eigen markt links en rechts wordt ingehaald door concurrenten die hun processen beter op orde hebben – waaronder het eerder genoemde Sandd – moet je heel wat in je mars hebben om op een nieuwe markt tot de winnaars te behoren. Dat geldt, voor zo ver ik kan zien, niet voor PostNL.

Geen advies

In mijn allereerste aflevering van dit zaterdagblog heb ik u plechtig beloofd dat ik geen beleggingsadvies zou geven. Daar zal ik me aan houden. Maar ik kan u het verkoopadvies dat Beleggers Belangen geeft voor het aandeel PostNL, van harte aanbevelen.