Door te spreiden bij het beleggen kan veel ellende worden voorkomen. Spreiden is echter niet de heilige graal. Zeker niet in de huidige onstuimige financiële wereld, waar rendementen van vrijwel alle vermogenscategorieën onder druk staan.

Het nut van spreiden is evident. Gaat er iets mis met die ene grote investering, dan ben je in één klap een omvangrijk deel van je vermogen kwijt. Onverwachte tegenvallers zijn nooit uit te sluiten, en de coronacrisis legt dit meer dan bloot. Wie had immers gedacht dat beleggen in winkelcentra zo desastreus kon uitpakken? Of dat zoveel bedrijven ineens geen of veel minder dividend betalen, Royal Dutch Shell incluis?

Spreiden bij het beleggen | Een stappenplan

Hieronder volgt een stappenplan dat u kunt hanteren bij het bedachtzaam spreiden van de risico’s in uw portefeuille.

Stap 1: Bepaal uw risicobereidheid

Risico is een uiterst lastig begrip in de beleggingswereld. Risico en risicobereidheid zijn zeker ook subjectieve begrippen. Wie bereid is een groot verlies te riskeren met kans op een megawinst, zal weinig spreiding aanbrengen. Beleggers die liever meer op safe spelen zullen minder geneigd zijn op een enkel paard te wedden. De lengte van de beleggingshorizon speelt hierin ook een zeker een rol. Een jong persoon kan meer risico nemen omdat er meer tijd is dat de koersen alsnog de goede kant opslaan. Toch doet een jonge belegger er ook goed aan om zijn vermogen te spreiden. Dit komt de verhouding risico-rendement van de portefeuille ten goede en zorgt daarmee naar verwachting voor een hoger rendement op de langere termijn.

Minimaal twintig aandelen

De beleggingstheorie zegt dat met minimaal twintig verschillende aandelen specifieke bedrijfsrisico’s tegen elkaar wegvallen. Wat dan nog resteert is het zogeheten marktrisico, waar beleggers zich sec niet aan kunnen onttrekken. Geen belegger kan zich immers volledig indekken tegen de economische impact van de coronacrisis. De beste aanvullende belegging, volgens de theorieboekjes, laat een hoge mate van beweeglijkheid zien en kent een lage correlatie met de bestaande portefeuille.

Stap 2: overweeg andere assets

Vanwege de verschillende karakteristieken kan het zinvol zijn zowel obligaties als aandelen in portefeuille te nemen. In het algemeen zijn aandelen risicovoller dan obligaties. In de huidige markt is deze afweging echter een stuk complexer geworden. De marktrentes van veel staatspapier noterenonder het nulpunt. Spreiding richting obligaties heeft beleggers door de alsmaar dalende rente heel wat koerswinst opgeleverd, wat de magere rendementen op de aandelenmarkt ruimschoots overtrof. Of deze strategie de komende jaren ook opgaat is echter de vraag. Sterker, bij een onverhoopte rentestijging kunnen obligaties het rendement van de portefeuille ernstig aantasten. Timing is hierbij ondoenlijk en eigenlijk ook niet de bedoeling, maar wat boerenverstand is soms ook niet verkeerd. Accenten verschuiven naar andere categorieën als edelmetalen, bepaalde grondstoffen en wellicht kunst lijkt momenteel zinvol.

Correlatie

De samenhang, oftewel correlatie, tussen verschillende beleggingen kan statistisch worden weergegeven via de correlatiecoëfficiënt, die beweegt over een schaal van -1 tot +1. Beleggingen die zich qua koersverloop volledig tegengesteld aan elkaar ontwikkelen, hebben een correlatiecoëfficiënt van -1. Beleggingen die volkomen samen optrekken hebben een correlatiecoëfficiënt van +1. Hoe verder het getal van de nul afwijkt, hoe sterker de correlatie in een bepaalde richting.

Stap 3: kijk of de spreiding nuttig is

Lang niet alle toevoegingen aan de beleggingsportefeuille leveren de gewenste gunstige bijdrage aan de risico-rendementsverhouding. Beleggingen die afwijkend lijken, kunnen in de praktijk gevoelig zijn voor dezelfde specifieke factoren. Denk aan geografische blootstelling, schaarste aan technisch personeel of, zoals nu, de impact van de anderhalve-meter-economie. Probeer grote gemeenschappelijke risicofactoren zoveel mogelijk te vermijden. Toegegeven, dit is geen eenvoudige opgave en prestaties van bedrijven uit dezelfde sector zijn soms erg verschillend. Ook bewegen aandelen en bijvoorbeeld grondstoffen en vastgoed vaak precies dezelfde kant op.

Bèta

Het is raadzaam inzicht te hebben in de mate waarin de koers van een aandeel beweegt ten opzichte van een marktindex als de AEX. De bèta van het aandeel geeft daar inzicht in. Let wel: het gaat om historische gegevens. Een financial is vanwege de invloed van de rente en financiële stabiliteit in de wereld een stuk gevoeliger voor het beursklimaat dan een uitgever als Wolters Kluwer of een retailer als Ahold Delhaize.

Stap 4: houd het overzicht

Superbelegger Warren Buffett tart de beleggingstheorie en is juist rijk geworden door in een beperkt aantal aandelen te investeren. Dit zijn bedrijven die hij door en door kent. Zo kan hij naar eigen zeggen zijn risico’s beter inschatten. Het is voor een enkele particuliere belegger inderdaad al erg lastig om bijvoorbeeld twintig verschillende bedrijven te volgen en daarnaast ook nog zicht te houden op grondstoffenmarkten en vastgoedprijzen. Natuurlijk is het idee achter spreiding dat zaken elkaar compenseren, maar beleggen is ook een kwestie van goed je huiswerk doen en weten wat er speelt bij een bedrijf. Bij andersoortige beleggingen is het niet anders. Wie in goud belegt, moet deze markt blijven volgen: grote goudvondsten, stakende mijnwerkers of centrale banken die iets met hun goudvoorraad doen. Door te focussen op een beperkt aantal assets kunnen risico’s worden vermeden die anders onnodig in de portefeuille zouden sluipen.

Transactiekosten

Spreiden is raadzaam, maar verhoogt de transactiekosten. Bij een beperkt vermogen moet daarom nadrukkelijk de afweging worden gemaakt of de beoogde portefeuille-optimalisatie wel zinvol is Het is niet voor niets dat vermogensbeheerders een bepaald minimumvermogen verlangen. Met de sterke opkomst van ETF’s kan eenvoudiger en tegen lagere kosten de gewenste spreiding bereikt worden.

Stap 5: wees creatief

Met enige creativiteit vallen grote tegenslagen toch behoorlijk te reduceren. Zo is het zeker handig te beleggen in bedrijven die zelf ook goed gespreid zijn, zowel geografisch als over product-marktcombinaties en bijvoorbeeld ook niet te sterk afhankelijk zijn van een handvol klanten of van de capaciteiten van een enkel persoon. Spreiden is geen wet van Meden en Perzen maar waar met beleid en fantasierijk mee moet worden omgesprongen. Spreid niet om het spreiden maar kijk naar de toekomstkansen. Spreiden binnen de nu zo goed lopende tech-aandelen of farmasector is zeker zinvol. Houd ook een goede verdeling tussen liquide en illiquide beleggingen.

Afdekken van risico’s

We hebben het hier niet gehad over risicoreductie door het gebruik van allerlei derivaten, zoals opties of turbo’s. Met zulke producten kunnen koersbewegingen van de portefeuille of onderdelen daarvan worden beperkt of juist worden vergroot. Dat heeft echter niet altijd iets van doen met het spreiden van risico’s, al kan hiermee wel meer of minder gewicht aan individuele assets worden toebedeeld. Ook hier geldt weer dat er kosten aan verbonden zijn en dat de actie lang niet altijd het gewenste effect heeft.

Peter Schutte

Peter Schutte (1969), econoom met afstudeerrichting monetaire economie, is sinds 1996 werkzaam in de financiële journalistiek. In deze hoedanigheid heeft hij zich altijd beziggehouden met het geven van aandelenadviezen. Sinds 2011 werkt hij op freelancebasis voor Beleggers Belangen, waarvoor hij actief bedrijven in de transport- en logistieke sector volgt. Peter is verder gespecialiseerd in Nederlandse small- en midcaps, waarvan hij regelmatig bestuurders interviewt. Daarnaast schrijft hij over macro-economische en monetaire ontwikkelingen. Peter is zelf een actief belegger, iets wat hij als een voorwaarde beschouwt voor het geven van goede beleggingsadviezen. Ook in zijn eigen beleggingen legt hij de nadruk op Nederlandse small- en midcaps.

Stel Mij Een Vraag Bekijk mijn profiel

Updates

Updates

Hoe optimaliseer ik mijn spreiding?