Farma | Meer dan alleen obesitas
Kunstmatige intelligentie is al maanden het overheersende thema op de aandelenbeurs. Dat Super Micro Computer en Nvidia de veruit best presterende aandelen uit de S&P500 Index over de afgelopen drie jaar zijn onderstreept dat.
Maar dat ook farmaceut Eli Lilly met een koerswinst van meer dan 310% in de top vijf is terug te vinden geeft aan dat er toch ook wat anders speelt. Dat is uiteraard de opmerkelijke ontwikkeling van de obesitas-medicijnen.
Eli Lilly en Novo Nordisk – een van de best presterende aandelen uit de door collega Loege Schilder beheerder Duurzame portefeuille – domineren de obesitasmarkt en beide blijven farma-aandelen die op andere terreinen zeer succesvol zijn ver voor. Dat is niet helemaal onbegrijpelijk gezien de snelle groei van omzet, winst, investeringen en overname-activiteit in deze markt.
Volgens marktonderzoeker IQVIA wordt obesitas de komende jaren het snelst groeiende segment van de farmamarkt. Begin dit jaar schatte IQVIA nog dat de uitgaven aan obesitasmedicijnen in de periode 2024-2028 met jaarlijks gemiddeld 24-27% zouden stijgen tot $74 mrd in 2028. Daarmee is dit het veruit snelst groeiende ‘therapeutisch gebied’ in de farmaceutische industrie.
Voor de wereldwijde medicijnmarkt als geheel wordt over deze periode een jaarlijks gemiddelde groei van 6-9% tot $2,3 bln voorzien. De ontwikkeling van de obesitasmedicijnen is echter zo stormachtig dat IQVIA in een meer optimistisch scenario zelfs een groei van de uitgaven aan deze medicijnen tot $131 mrd in 2028 zeker niet uitsluit. Uitgaven aan medicijnen staan overigens niet gelijk aan omzet omdat farmaceuten vaak stevige kortingen op de referentieprijs verlenen.
Hoewel tientallen bedrijven dit soort diensten aanbieden is er maar een handjevol dat wereldwijd actief is en complexe teststudies goed kan uitvoeren. Icon (ticker: ICLR), IQVIA (IQV) en PPD, onderdeel van Thermo Fisher Scientific (TMO), zijn de belangrijkste partijen.
IQVIA wijkt iets af van grote concurrent Icon door de divisie Technology Analytics & Solutions die marktdata levert, onder meer over medicijnverkopen. De wat hoger verwachte winstgroei dit jaar (16,5% tegen 9%) en de lagere schuldratio (1,8 tegen 3,4) zijn in het voordeel van Icon, maar voor de lange termijn is zowel Icon als IQVIA een aantrekkelijke belegging om te profiteren van de researchinspanningen van de biofarmasector en de vraag naar marktdata.
Groeimarkten
Ondanks de hoge en al maar stijgende groeiverwachtingen is obesitas in 2028 volgens IQVIA zeker nog niet het grootste segment van de wereldwijde medicijnmarkt. Die plek blijft voorbehouden aan oncologie, gevolgd door immunologie. Hoewel de ontwikkelingen in deze segmenten wat in de schaduw staan van de obesitasmarkt zijn deze zeker interessant.
Denk aan de ADC’s – een combinatie van chemotherapie met een specifiek antilichaam waardoor de chemotherapie gerichter wordt en minder schade aan gezonde cellen aanricht – waarvan de markt volgens onderzoeksbureau Evaluate kan groeien van $8,6 mrd in 2024 tot $30 mrd in 2028. Of de nieuwe generatie van biotech-medicijnen tegen longaandoening COPD waarvan J.P. Morgan een omzet van $6,6 mrd in 2030 voorziet. En de ontwikkeling van radiofarmacie in oncologiebehandelingen.
Farma-aandelen
Er zijn ook naast obesitasmedicijnen nog heel veel andere interessante ontwikkelingen in de biofarmasector. En dus zijn er behalve de extreem succesvolle marktleiders in obesitas ook nog andere interessante aandelen in de biofarmasector te vinden. Ik licht er vier uit, twee ‘grote’ namen en twee meer speculatieve aandelen.
Merck
Het Amerikaanse Merck is de veruit grootste partij in het immuno-oncologiesegment via het middel Keytruda. Dat medicijn is een zowel een zegen als een zorg. Keytruda is namelijk goed voor ruim 41% van de omzet maar verliest in 2028 de patentbescherming. De Amerikanen bereiden zich hier uiteraard al lange tijd op voor, onder meer via overnames.
Uit een van die overnames (Acceleron Pharma) komt het veelbelovende middel Winrevair tegen pulmonale arteriële hypertensie (verstoppingen van de longslagader) dat sinds eind maart in de VS verkocht mag worden. Met partner Daiichi Sankyo ontwikkelt Merck een omvangrijk ADC-project en met de $11 mrd kostende overname van Prometheus zijn de immunologie-activiteiten versterkt. Prometheus heeft een interessant medicijn tegen chronische ontsteking van de dikke darm in ontwikkeling.
De samenwerking met Daiichi Sankyo en de overname van Prometheus zijn door Merck als onderzoekskosten geboekt die ten laste van de winst over 2023 zijn gekomen. Daardoor zijn winst en schuldratio over 2023 vertekend en staat Merck er veel beter voor dan die cijfers suggereren.
Het patentverlies van Keytruda zal een deuk slaan in de cijfers over 2028/29 maar de tot nu toe vrijwel feilloze ontwikkeling van de pijplijn geeft vertrouwen en het aandeel is heel redelijk gewaardeerd.
AstraZeneca
Het Brits/Zweedse AstraZeneca is een andere partner van Merck. Beide farmaceuten ontwikkelden samen het oncologiemedicijn Lynparza. Dat is een van meerdere succesvolle oncologiemedicijnen die bij elkaar goed zijn voor 40% van de omzet. Ook AstraZeneca krijgt uiteraard te maken met aflopende patenten. In de periode 2025-2027 verliezen vier medicijnen met een gezamenlijke omzet van ruim $13 mrd (29% van de concernomzet) de patentbescherming.
Dat weerhield de farmaceut er niet van om twee weken geleden tijdens de beleggersdag een omzetdoelstelling van $80 mrd voor 2030 te geven, goed voor een jaarlijks gemiddelde omzetgroei van ruim 8% over de periode 2023-2030. Doelstellingen die bovendien niet afhankelijk zijn van toekomstige overnames maar voortkomen uit de bestaande portefeuille en de ontwikkeling van twintig nieuwe medicijnen uit de pijplijn.
Een van de recente succesmedicijnen is het ADC Enhertu, een oncologiemedicijn waarvan de omzet afgelopen jaar met liefst 114% steeg tot $1,28 mrd. Ook AstraZeneca werkt aan obesitasmedicijnen maar oncologie blijft het speerpunt. Tijdens de beleggersdag gaf het twaalf voorbeelden van medicijnen in ontwikkeling met een omzetpotentieel van zeker $5 mrd. Acht daarvan komen uit het oncologiesegment.
De komende anderhalf jaar verwacht AstraZeneca testuitslagen van meer dan veertig fase 3-studies te publiceren. AstraZeneca is hoger gewaardeerd dan Merck maar daar staat een sneller dan verwachte groei tegenover.
Neurocrine Biosciences
De twee speculatieve aandelen zijn aanmerkelijk kleiner en meer gespecialiseerd dan AstraZeneca en Merck. De eerste van de twee, het Amerikaanse Neurocrine Biosciences, is een biotechbedrijf gespecialiseerd in medicijnontwikkeling voor het centraal zenuwstelsel en hormoon- en stofwisselingsaandoeningen. De omzet van Neurocrine bestaat nu nog bijna volledig uit een product, Ingrezza. Dit is een medicijn tegen tardieve dyskinesie, een bewegingsstoornis die voorkomt als bijwerking van onder meer het gebruik van antipsychotica.
In het eerste kwartaal lag de omzet van Ingrezza op $506 mln en voor heel 2024 rekent Neurocrine op een 17% hogere omzet van $2,1-2,2 mrd. Het bedrijf heeft bijna $1,9 mrd in kas en nauwelijks schulden, op een converteerbare lening na die eind vorige maand is afgelost. Neurocrine heeft dus de financiële middelen om de pijplijn zelf te ontwikkelen.
Belangrijke projecten zijn een medicijn tegen depressie en tegen aangeboren bijnierschors hyperplasie die problemen veroorzaakt bij het aanmaken van de hormonen androgeen, cortisol en aldosteron. In het volgende kwartaal komen de uitslagen van de fase 2-test van een medicijn tegen schizofrenie. Dit is een belangrijke studie en kan tot op- maar ook neerwaartse koersbewegingen van misschien wel 20% leiden.
Alnylam
In tegenstelling tot Neurocrine is Alnylam nog niet winstgevend. Alnylam ontwikkelt medicijnen gebaseerd op het RNAi-proces. Wanneer er fouten of mutaties in het DNA ontstaan worden er via het mRNA (‘de boodschapper van het DNA’) verkeerde instructies doorgegeven aan het ribosoom dat de productie van eiwitten verzorgt. Dat kan tot verschillende aandoeningen leiden. Alnylam ontwikkelt medicijnen die dit ‘verkeerde’ mRNA uitschakelen.
Het bedrijf heeft vier producten op de markt waarvan Amvuttra (Vutrisiran)– een middel tegen zenuwbeschadiging die wordt veroorzaakt door opeenhoping van eiwitten in het weefsel – het belangrijkste is. De pijplijn herbergt verschillende interessante projecten. Begin april publiceerde Alnylam positieve fase 2-testresultaten van het middel Zilebesiran tegen hoge bloeddruk dat nu de derde en laatste testfase in gaat.
Op korte termijn gaat echter de grootste aandacht uit naar de publicatie eind juni of begin juli van fase-3 resultaten van Vutrisiran tegen een specifieke vorm van hartfalen, die de koers flink in beweging kunnen zetten. Voor heel 2024 mikt Alnylam op een omzet – inclusief royalty-inkomsten – van $1,75-1,95 mrd. De onderzoeks- en marketingkosten zullen rond de $1,75 mrd uitkomen en samen met overige kosten betekent dit dat Alnylam dit jaar nog een verlies op aangepaste (‘non-GAAP’) basis laat zien. Vanaf 2025 en verder wil het biotechconcern echter een houdbare (aangepaste) winstgevendheid bereiken.
Neurocrine Biosciences en Alnylam zijn bovengemiddeld risicovol – ook ten opzichte van AstraZeneca en Merck – en kunnen zeer fors bewegen op uitslagen van klinische teststudies. Deze twee aandelen zijn daarom alleen geschikt voor kleinere portefeuilleposities.
| Koopwaardige biofarma-aandelen | |||||||||
| Naam | Ticker/ISIN | Beurswaarde | Omzet ’23 | Nettowinst ’23* | Wpa ’23* | Wpa ’24* | K/w ’24 | Div. rend. ’24 | Schuldratio ’23** |
| AstraZeneca | GB0009895292 | £186,8 mrd | $45,8 mrd | $11,2 mrd | $7,26 | $8,06 | 18,9 | 1,0% | 1,7 |
| Merck | MRK | $315,4 mrd | $60,1 mrd | $3,8 mrd | $1,51 | $8,60 | 14,5 | 2,5% | 3,5 |
| Alnylam | ALNY | $19,0 mrd | $1,8 mrd | -$202 mln | -$1,62 | -$1,42 | – | – | – |
| Neurocrine Biosciences | NBIX | $13,7 mrd | $1,9 mrd | $390 mln | $3,86 | $5,94 | 23,0 | – | -1,9 |
| * Aangepaste winstcijfers | |||||||||
| ** Schuldratio = Netto-schuldpositie/ebitda | |||||||||
Verder lezen?
Stephen Hendriks
Stephen Hendriks (1970) werkt sinds 1998 voor Beleggers Belangen. Na een studie Economie met specialisaties Macro-Economie en Financiering wilde hij de beleggerswereld in. Zijn keuze viel op Beleggers Belangen, een platform waar hij in volledige onafhankelijkheid zijn analyses zou kunnen schrijven. Stephen begon als redacteur, en is sinds 2001 adjunct-hoofdredacteur. Hij richt zich bij Beleggers Belangen vooral op assetallocatie en beleggingsstrategie. Zijn kennis op deze terreinen zet hij niet alleen in bij het beheer van verschillende portefeuilles, maar ook bij de door hem opgezette rubriek Beurs & Economie. Stephen is beheerder van de Hoogdividendportefeuille, de Pensioenportefeuille en beheert samen met Karel Mercx de Defensieve portefeuille. Ook maakt hij deel uit van het team dat de ETF-portefeuille beheert. Daarnaast schrijft hij sinds eind jaren ’90 over de sectoren Farmacie en Nutsbedrijven en is hij specialist op het terrein van bedrijfsobligaties. Zijn boekenkast is gevuld met alles wat maar met beleggen te maken heeft, van de klassiekers tot financieel-historische en kwantitatieve werken.