Beter Beleggen | Januari goed begonnen, het jaar half gewonnen

Yale Hirsch, de voormalige uitgever van de Stocks Trader’s Almanac, ontdekte begin jaren zeventig dat het rendement van de eerste maand een betrouwbare indicator is voor de beursprestaties inde rest van het jaar. Hierop ontstond het adagium ‘as goes January, so goes the year’, ofwel: zoals januari gaat, gaat het jaar.

Januaribarometer

De beurswijsheid, ook gekend als de januaribarometer, heeft het sinds de jaren vijftig in drie kwart van de gevallen bij het rechte eind. Kijken we naar de jaren met een goede start, dan zijn de statistieken nog indrukwekkender. Het rendement in de maand januari zette dan in 90% van de gevallen de toon voor de rest van het jaar. In de jaren dat de S&P500 een zwakke start kende, eindigde het beursjaar in de helft van de gevallen in mineur.

Tot dusver geeft de januaribarometer voor 2024 aan dat aandelen op Wall Street een goed jaar zullen beleven. De S&P500 noteerde op 30 januari 3,3% hoger dan ultimo 2023. Ook de AEX kent dit jaar een goede start. De Amsterdamse hoofdindex schoot sterk uit de startblokken en doet er met 4,3% een schep bovenop. De statistieken wijzen op een goed beursjaar voor Nederlandse aandelen.

Het adagium gaat ook op voor Europese aandelen; de voorspellende waarde is van dezelfde orde van grootte als bij de S&P500. Een logische verklaring voor het fenomeen ontbreekt echter. Het is gewoon een statistische eigenaardigheid, al gaat die niet altijd op. Als het beursjaar in mineur start, eindigt de S&P500 in 50% van de gevallen alsnog in schoonheid.

De plank misslaan

Als we inzoomen op de resultaten van de afgelopen jaren, lijkt het erop dat de januaribarometer aan betrouwbaarheid verliest. In de voorbije tien jaar sloeg de indicator vijf keer de plank mis. Maar om een beter beeld te krijgen, moet we toch kijken naar de prestaties over een periode van dertig jaar en de dertig jaar ervoor.

Tussen 1964 en 1993 gaf het maandrendement van januari 24 keer voor het hele beursjaar de goede richting aan. Dat komt neer op een accuratesse van 80%, terwijl in de dertig jaar jaar daarna de precisie van de januaribarometer is gedaald naar 60%. Dat wil zeggen dat de ingeslagen weg van de S&P500 in de maand januari beleggers in die periode 12 keer op het verkeerde been heeft gezet. Vooral de laatste twintig jaar heeft de januaribarometer het vaak mis, in bijna de helft van de gevallen.

De statistieken wijzen dus uit dat de januaribarometer aan betrouwbaarheid heeft verloren. De hamvraag is waarom. Aangezien het fenomeen een wetenschappelijke onderbouwing ontbeert, werpen we een blik op de historische ontwikkeling van het gemiddelde maandrendement.

Wanneer we het maandpatroon van de afgelopen dertig jaar vergelijken met de gemiddeldes ervoor, dan valt op dat tussen 1994 en vorig jaar het gemiddelde rendement van de maand januari aanzienlijk lager was dan tussen 1964 en 1993. Het gemiddelde jaarrendement (9,3%) lag de voorbije dertig jaar juist hoger dan voorheen (7,4%). Vroeger was het aandeel van januari in het jaarrendement 23% groot, nu amper 5%. Per saldo zou het voor de S&P500 nu makkelijker moeten zijn om na een goed begin het jaar in schoonheid te eindigen.

Januari wordt februari

Eigenlijk begint voor beleggers die de januari-indicator volgen het beursjaar dus pas op 1 februari. De statistieken wijzen alleszins op een goed jaar. Of in 2024 het rendement van januari een goede voorspeller voor het hele jaar zal zijn, hangt nauw samen met de inspanningen die overheden en monetaire autoriteiten leveren om de economie op de been te houden. Als zij de juiste besluiten nemen, zal de voorspellende waarde van de statistische eigenaardigheid uitkomen. En zo niet: er bestaan drie soorten van leugens: halve waarheden, grove leugens en statistieken.