Educatie | Alles wat u moet weten over het beleggen in grondstoffen

Grondstoffen behoren tot de vermogenscategorieën die de beste diversificatie garanderen. Dit komt doordat ze goed presteren bij inflatie, als aandelen het juist slecht doen. Bekende voorbeelden waarin dit zo werkte zijn de jaren zeventig en ook 2022. Andere asset classes zijn een stuk sterker met elkaar gecorreleerd, doordat de invloed van een stijgende rente op deze categorieën altijd negatief is. Maar de fantastische diversificatie-eigenschappen van grondstoffen betekenen niet dat het altijd verstandig is om ze in de beleggingsportefeuille op te nemen. Vijf overwegingen. 

1. Er zijn grote risico’s

De risico’s met grondstoffen zijn veel hoger dan die met het beleggen in aandelen. Westerse aandelen zijn in de afgelopen vier eeuwen iedere tien jaar verdubbeld in waarde. De enkele keer dat dat niet gebeurde, vond in de daaropvolgende tien jaar twee keer een verdubbeling plaats. Staat een aandelenbelegger op verlies, dan is het kwestie van tijd voordat hij weer in de plus staat. De reden dat dit zo werkt, is dat bedrijven op de lange termijn waarde creëren. In de afgelopen tweehonderd jaar zijn de meest gebruikte grondstoffen in de wereld gemiddeld genomen juist met 2% per jaar gedaald. Dat gebeurde om precies dezelfde reden als waarom aandelen stijgen: technische vooruitgang. Per vierkante meter kan er bijvoorbeeld steeds meer rijst worden verbouwd. Hoe langer de belegger fysieke grondstoffen in de beleggingsportefeuille heeft, hoe groter de kans dan ook is dat er geld verloren gaat.

2. De futurecurve is het belangrijkste

Een aandeel is een bewijs dat iemand eigenaar is van een onderneming. Dit bewijs blijft altijd geldig en heeft geen einddatum. Met een belegging in grondstoffen op de beurs is er altijd een einddatum: het moment dat de grondstoffen geleverd worden. Olie wordt verhandeld per 159.000 liter. Geen enkele particuliere belegger wil dit ophalen en opslaan in de tuin. De manier om dit te ondervangen is om olie te kopen die geleverd gaat worden in bijvoorbeeld april 2024. Voordat de olie geleverd wordt, verkoopt men het contract en kiest een contract uit dat verder in de toekomst ligt. Dit doorrollen is een belangrijk onderdeel van het rendement van het beleggen in grondstoffen. In 2022 stegen de prijzen van de grondstoffen in de Bloomberg Commodity Index met 6%, maar inclusief doorrollen was het rendement 14%. De futurecurve zorgt voor een enorme hefboom, bovenop de prijsverandering van de grondstof. 

3. Grondstoffen zijn extreem volatiel

Het rendement op doorrollen wordt bijna volledig bepaald door het eerste contract dat afloopt. De reden daarvoor is dat dit contract volledig wordt bepaald door vraag en aanbod van partijen die grondstoffen produceren en partijen die grondstoffen nodig hebben. Speculanten en beleggers spelen op dat moment geen rol. Mocht er een overschot zijn, dan kunnen prijzen zelfs negatief worden en mocht er een tekort zijn, dan kunnen prijzen werkelijk door het dak heen gaan (zie kaders). Wanneer grondstoffen in prijs stijgen, is er bijna altijd een positief doorrolrendement en als ze in prijs dalen is het rendement bijna altijd negatief. Dit maakt een belegging in een grondstoffenindex extreem volatiel: er zijn veel grotere uitslagen mogelijk dan bij het beleggen in een aandelenindex.

4. De dollar heeft veel invloed

Grondstoffen worden verhandeld in dollars. Dit heeft gevolgen die duidelijk te zien zijn, zoals dat de prijs van een grondstof afhankelijk is van de waarde van de dollar, en minder duidelijke, zoals de invloed van de dollarrente.  In een omgeving van hoge rentetarieven worden de kosten van het aanhouden van voorraden (zoals opslag en financiering) duurder. Dit kan ertoe leiden dat handelaren minder bereid zijn om fysieke voorraden aan te houden, wat de spotprijzen laat dalen ten opzichte van futureprijzen

5. Olie is belangrijk

De olieprijs is belangrijk voor de prijs van andere grondstoffen. Dit komt doordat grondstoffen getransporteerd moeten worden maar ook omdat bijvoorbeeld van aardgas kunstmest wordt gemaakt. Een stijgende olieprijs zorgt daarom bijna per definitie voor een stijging in de prijzen van grondstoffen.

Bekijk ook het dossier Duurzaam Beleggen

Een belegger in grondstoffen moet kort samengevat een inschatting kunnen maken van wat er met olie en de dollar gaat gebeuren. Hij moet een idee hebben over hoe de futurecurve ervoor staat en hoe deze zich gaat ontwikkelen. En hij moet de extra volatiliteit in de beleggersportefeuille aankunnen. Als laatste is het belangrijk wat de belegger gaat doen als hij het mis heeft. Aandelen stijgen immers altijd wel weer tot nieuwe hoogten uit, maar met grondstoffen is het een kwestie van tijd voordat ze nieuwe laagste standen ooit aantikken.