Hoe vergroenen we de fossiele scheepvaartvloot?

De scheepvaartindustrie is groot. Het aantal schepen dat op een bepaald moment de oceaan bevaart, fluctueert afhankelijk van bijvoorbeeld weersomstandigheden en vaarroutes. Maar het totale aantal beschikbare commerciële schepen ligt rond de 50.000. Deze schepen worden met name gebruikt voor transport en vervoer van een breed scala aan goederen, waaronder grondstoffen en consumentenproducten. In totaal is de scheepvaart goed voor 80%-90% van de wereldwijde handel.

De belangrijkste brandstof is stookolie en 99% van de schepen vaart op een vorm van fossiele brandstoffen. De scheepvaart levert hiermee een belangrijke bijdrage aan de wereldwijde koolstofvoetafdruk en is goed voor ongeveer 3% van de wereldwijde uitstoot van CO². Als de scheepvaart een land zou zijn, zou het de zesde grootste vervuiler ter wereld zijn.

Maar de scheepvaart is op meer manieren afhankelijk van fossiele brandstoffen. 40% van alle producten die vervoerd worden zijn fossiele brandstoffen zoals kolen, olie, gas en LNG . Het is een bizarre gedachte: bijna de helft van wat we vervoeren is energie. Maar dit is ook goed nieuws, want dit betekent dat de helft van het probleem zich vanzelf oplost naarmate we meer richting duurzame energiebronnen verschuiven.

Scheepvaart is een traditionele industrie en onderzoek is niet het eerste waar aan wordt gedacht. Voor verduurzaming zal geïnvesteerd moeten worden. Experts verwachten dat ongeveer 2 triljoen dollar nodig is om de industrie de komende dertig jaar te vergroenen. Daarmee is het een interessante mogelijkheid voor duurzame beleggers.

Investeringsmogelijkheden

Een mogelijke oplossing is het gebruik van alternatieve brandstoffen, zoals vloeibaar aardgas (LNG) of biobrandstoffen. LNG is een schonere fossiele brandstof die de uitstoot van zwavel en fijnstof aanzienlijk kan verminderen, terwijl biobrandstoffen kunnen worden gemaakt van hernieuwbare bronnen zoals plantaardige oliën en de uitstoot van broeikasgassen met maar liefst 80% kunnen verminderen.

Een andere mogelijkheid is het toepassen van elektrische of hybride voortstuwingssystemen in schepen. Elektrische schepen kunnen worden aangedreven door batterijen of brandstofcellen, terwijl hybride schepen traditionele voortstuwingssystemen combineren met elektrische of alternatieve brandstofsystemen. Dit kan niet alleen de uitstoot verminderen, maar ook de energie-efficiëntie verbeteren en de bedrijfskosten verlagen.

Commercieel levensvatbaar

Sommige van deze oplossingen voor het probleem van fossiele brandstoffen in de scheepvaart zijn al commercieel levensvatbaar, terwijl andere nog in ontwikkeling zijn en mogelijk meer onderzoek en investeringen vereisen voordat ze op grote schaal kunnen worden toegepast. Alternatieve brandstoffen zoals vloeibaar aardgas (LNG) worden al door sommige schepen gebruikt en worden als commercieel levensvatbaar beschouwd. Volgens de International Gas Union (IGU) is LNG de snelst groeiende scheepsbrandstof en zal die naar verwachting in 2025 ongeveer 18% van de wereldwijde scheepsbrandstofmix uitmaken.

Biobrandstoffen worden ook als commercieel levensvatbaar beschouwd, hoewel hun beschikbaarheid en kosten kunnen variëren, afhankelijk van de regio en het specifieke type biobrandstof. Biobrandstoffen hebben echter nog steeds een relatief klein aandeel in de markt voor scheepsbrandstoffen. Ook elektrische en hybride voortstuwingssystemen zijn commercieel levensvatbaar te noemen. Zo zijn er al elektrische en hybride veerboten, sleepboten en bevoorradingsschepen in de vaart en zal het gebruik van elektrische en hybride voortstuwingssystemen de komende jaren naar verwachting groeien.

Andere oplossingen, zoals waterstof-brandstofcelschepen, bevinden zich echter nog in de beginfase van ontwikkeling. Ze vereisen aanzienlijke investeringen in onderzoek, ontwikkeling en infrastructuur voordat ze op grote schaal kunnen worden toegepast. Daarnaast kunnen beleids- en regelgevende maatregelen, zoals emissienormen en emissiehandelssystemen, ook helpen om bepaalde oplossingen commercieel levensvatbaarder te maken door een gelijk speelveld te creëren en bedrijven te stimuleren om te investeren in schonere technologieën.

Werk aan de winkel

Peter Berdowski hoeft dus niet te vrezen. Er is hoop, maar ook veel werk aan de winkel. Uiteindelijk is de sleutel tot het terugdringen van het fossiele brandstofprobleem in de scheepvaart een veelzijdige aanpak die technologische innovatie behelst, beleid en regelgeving, en internationale samenwerking. Met de juiste combinatie van oplossingen kunnen we de scheepvaart duurzamer maken en de gevolgen van klimaatverandering helpen verminderen.

Martijn Kleinbussink is fondsbeheerder bij Van Lanschot Kempen en belegt zelf in de Kempen Sustainable Equity-fondsen. Via deze fondsen is hij mogelijk belegd in de bedrijven die in zijn columns worden genoemd.