Signalen van de bearmarkt | Leiden deze sectoren de nieuwe bullmarkt?

Europese en Amerikaanse beleggers kregen in de afgelopen maanden forse koersdalingen voor hun kiezen. De stijging van de obligatierentes, door de hoge inflatie en de reactie daarop van centrale banken, zet zowel obligatie- als aandelenkoersen onder druk. De vrees dat de rentetarieven door het dak gaan, resulteerde medio oktober in een daling van 24% voor de AEX en in een bredere Europese context de Stoxx600. Op Wall Street mondden de opeengestapelde koersdalingen van de S&P500 zelfs uit in een verlies van ruim 27%.

Wel hebben aandelen in de afgelopen weken een deel van hun verliezen goedgemaakt. Op Beursplein 5 zijn de verliezen inmiddels gehalveerd tot minder dan 12%, net als op de brede Europese markt. In New York brachten de aandelenmarkten blijkens de S&P500 hun lopende verlies terug tot 16%. (peildatum: 11 november 2022).

Bij beursdalingen wordt veelal onderscheid gemaakt tussen bearmarkten en correcties. Correcties zijn dalingen van 10 tot 20%; bearmarkten dalingen van 20% of meer. Hoewel de verliezen op de effectenbeurzen tot minder dan 20% zijn teruggelopen, is het nog veel te vroeg om te stellen dat de huidige bearmarkt definitief voorbij is.

Het sein brand meester wordt normaal gesproken gegeven wanneer de markt opnieuw 20% boven zijn dieptepunt koerst. Voor de AEX is dat bij een niveau van 734 punten, voor de Stoxx600 is dat bij 456 punten en bij de S&P500 is dat 4190 punten. Hoewel aandelenmarkten in de voorbije maanden klappen kregen, hebben op Beursplein 5 toch drie aandelen de beursstorm van dit jaar echt goed doorstaan; zij noteren in de buurt van de hoogste koers van de voorbije twaalf maanden (zie tabel).

Het gaat voornamelijk om bedrijven uit de energiesector, meer bepaald Fugro en Shell. De oorlog in Oekraïne en de westerse sancties tegen Rusland stuwen de prijzen van gas en olie. Rusland is na Saoedi-Arabië de grootste exporteur van olie en de grootste producent van gas ter wereld.

Opvallende aanwezige in het lijstje hoogvliegers is verder ASR Nederland. Waarom opvallend? Niet alleen schuimt de verzekeraar de financiële adviesmarkt in Nederland af; met de overname van wind- en zonneparken wil zij een positieve bijdrage leveren aan de energietransitie en de klimaatverandering tegengaan. Beleggers belonen het aandeel daarvoor.

Blik op Europa

Op Beursplein 5 mogen dan wel tal van mooie bedrijven noteren, slimme beleggers kijken ook goed om zich heen en beleggen buiten de landsgrenzen. Hetzij voor een betere spreiding, hetzij voor potentiële overnamekandidaten of in de hoop er de volgende Netflix of Tesla te vinden.

De indexleden van de Stoxx Europe 600 hebben we aan dezelfde test onderworpen als Neerlands mooiste aandelen. In Europese context klokten op 11 november een dozijn aandelen af op een zucht (10%) van de hoogste koers in 52 weken.

Alleen zijn beleggers die nu nog aandelen van Homeserve of Atlantia willen kopen te laat. De Britse bouwonderneming en de Italiaanse exploitant van autosnelwegen worden weldra overgenomen door Brookfield Asset Management respectievelijk Benneton en Blackstone. Beide aandelen noteren vlak bij de biedprijs. De race is gelopen en de aandelen staan dan ook niet in de tabel.

Ook het verhaal achter Bolloré is er een van overnames. De Franse holding verkocht dit voorjaar zijn Afrikaanse logistiek-activiteiten aan de Deense expediteur MSC. Het bedrijf deed dit met het oog op de overname van mediagroep Lagardère. Bolloré wil met de transactie het grootste mediaconcern van Frankrijk creëren. In de koers van Bolloré zit dus heel wat overnamefantasie, zonder dat de holding zelf het onderwerp is van een overname.

Trelleborg is gespecialiseerd in industriële rubber- en polymeerproducten. De Zweedse technologiereus verkocht dit voorjaar de bandendivisie aan Yokohama Rubber in Japan. De Zweden willen zich met hun bedrijfsactiviteiten meer focussen op industriële toepassingen en precisieafdichtingen. De aandelen van Trelleborg varen er wel bij.

Münchener Rück is een van de grootste herverzekeraars ter wereld. De hogere claims voor natuurrampen ten spijt verwacht de Duitse verzekeraar dat ze in de komende jaren de nettowinst door hogere bruto-premies kan laten stijgen. Het aandeel profiteerde de voorbij maanden ook van de hogere rente.

Svenska Handelsbanken was oorspronkelijk een puur Zweedse bank. De enige reden dat het bedrijf over de grenzen actief was, was om haar klanten ook in het buitenland van dienst te kunnen zijn. Handelsbanken focust voortaan op meer winstgevende markten, waaronder Nederland. De bank heeft de Deense en Finse activiteiten in de etalage gezet, waar de marktpositie te klein is en de kosten te hoog zijn. De koers van Handelsbanken profiteert natuurlijk ook van de hogere rentetarieven.

Aéroports de Paris beheert luchthavens in dertien landen. De beurskoers van ADP heeft sterk te lijden gehad onder Covid-19, maar wordt nu nauwelijks beïnvloed door de oorlog in Oekraïne. De Franse exploitant van luchthavens voorziet een stijging van het jaarlijkse vliegverkeer en verhoogde de operationele verwachtingen voor de komende jaren. De beurskoers is alvast op deze ontwikkelingen vooruitgelopen.

De overige vijf bedrijven waarvan de aandelen op minder dan 10% van hun hoogste koers noteren, vormen een bonte verzameling. De Duitse chiptoeleverancier Aixtron spint garen bij de hoge vraag naar halfgeleiders. De Franse oliereus TotalEnergies profiteert, net als elektriciteitsproducent EDF, van de hogere prijzen voor energie en bij installatiebedrijf SPIE zijn de orderboeken dankzij de energie- en klimaatcrisis overvol. En tot slot Pearson: de Britse educatieve uitgever verzette zich in maart tegen een overname van Apollo, maar de koers houdt de wind in de zeilen.

Amerikaanse hoogvliegers

Binnen de toonaangevende beursbarometer van Wall Street, de S&P500, blijkt bij de slotbel van 11 november dat welgeteld 34 aandelen op of in de buurt van de hoogste koers in twaalf maanden noteren. De Amerikaanse aandelenmarkten presteren dus dit jaar slechter dan de Europese. Toch is er een interessante ontwikkeling gaande. Onderhuids noteert namelijk 4% van de indexleden op minder dan 5% van het hoogste punt in 52 weken, tegenover 1% bij de Stoxx Europe 600. De S&P500 toont duidelijk meer veerkracht.

Hoewel de hoogvliegers op Wall Street een bont allegaartje vormen, zijn enkele sectoren goed vertegenwoordigd. Om te beginnen zijn er de bedrijven die zich bezighouden met de exploratie van gas en olie en hun toeleveranciers. Het verhaal achter de olie-aandelen is bekend, de hoge prijzen voor energie.

Dan zijn er bedrijven die volgens ICB (internationale classificatie van benchmarks) tot de industrie worden gerekend. Het zijn bedrijven die hoofdzakelijk actief zijn in de automobielindustrie. Bedrijven in de maakindustrie hadden zwaar te lijden onder de Covid-19 door problemen in de aanvoerketen: zonder onderdelen geen productie.

De derde groep van bedrijven die het de laatste tijd goed doen zijn de financiële waarden. Dit is een containerbegrip voor banken, verzekeraars en financiële dienstverleners. Binnen de financiële sector van de S&P500 valt vooral de koersontwikkeling van verzekeringsmaatschappijen op. Zij spinnen garen bij hoge rentes.

Voor een selectie van recent getipte Amerikaanse aandelen verwijzen wij u hier naar het Verhaal van de Week van afgelopen week.

Laagste niveaus

Omgekeerd kan natuurlijk ook. Aandelen die zich op het laagste punt van de afgelopen 52 weken bevinden, zijn voor de gemiddelde belegger niet interessant. Binnen de Europese Stoxx600 noteren 18 aandelen op minder dan 10% van hun laagste koers. Bij de S&P500 zijn dat er 24.

Het gros van de bedrijven komt, niet helemaal onverwacht, uit de hoek van communicatie en de gezondheidssector. De sector communicatiediensten bestaat naast aanbieders van telecomdiensten uit sociale media en traditionele mediabedrijven, zoals radio, televisie en uitgeverijen. De gezondheidssector omvat branches als biotechnologie, farmaceuten, diagnostiek en medische apparatuur.

Opvallend is dat in het lijstje met verliezers binnen de S&P500, de zogeheten financials ook aanwezig zijn. Met drie verzekeringsmaatschappijen zijn financiële waarden bij de hoogvliegers goed vertegenwoordigd, maar binnen de internationale classificatie van benchmarks worden banken, verzekeraars en financiële dienstverleners tot dezelfde categorie van aandelen gerekend. De lijst met laagvliegers telt enkele bankaandelen. Regionale banken lijden in de VS meer onder de sluimerende recessievrees dan dat zij profiteren van de hogere rentetarieven.

Nieuw leiderschap

Aandelenmarkten bewegen in lange golven (crisiscycli) waarin bull- en bear-markten elkaar afwisselen en ze zitten nu in een overgangsfase. In de afgelopen jaren stegen aandelen onder leiding van de IT-sector. Nu zit de informatietechnologie in de hoek waar de klappen vallen en toont de energiesector leiderschap.

Lees ook: zo speel je in op de economische cyclus

De geschiedenis leert dat in bearmarkten niet alle sectoren even hard worden geraakt. Defensieve sectoren als gezondheidszorg en consumentenbasisgoederen zegevieren tijdens beurscrises en recessies. Deze sectoren voorzien in goederen en diensten die consumenten als essentieel ervaren en waarop zij als de nood aan de man komt minder snel geneigd zijn te bezuinigen.

Achter elke bullmarkt schuilt evenwel een verhaal. Eind jaren negentig waren beleggers laaiend enthousiast over het groeipotentieel van internetaandelen. Maar niet alleen groeiaandelen profiteren van lage rentes, ook financiële waarden en vastgoed. In de bullmarkt na de internetcrisis groeiden de huizenprijzen tot in de hemel. Maar een veenbrand in de Amerikaanse hypotheekmarkt ontaardde in een globale financiële crisis. Hierdoor stonden thema’s als afbouw van schulden en globalisering centraal in de bullmarkt die om zeep werd geholpen door de coronapandemie.

Het marktleiderschap van de IT-sector na de coronacrisis zet veel beleggers op het verkeerde been. De sector profiteerde van unieke omstandigheden. Consumenten en bedrijven waren sterk afhankelijk van technologie in een tijd waarin inkomens en inkomsten op peil bleven, als gevolg van fiscale stimuleringsmaatregelen.

De volgende bullmarkt staat wellicht in het teken van deglobalisering, klimaatverandering en krimpend arbeidsaanbod. Omstandigheden die nu al leiden tot een verschuiving van inflatie van activa naar goederen. Wanneer financiële cycli verschuiven, verandert ook het marktleiderschap.

Bearmarkten signaleren altijd een verandering in leiderschap. Dat betekent dat de blitse technologieaandelen uit de IT-sector niet de leiders van de volgende bullmarkt zullen zijn. De huidige bearmarkt maakt de weg vrij voor bedrijven met sterke cashflows in de telecomsector en de nutsaandelen, maar tot het zover is, hebben energieaandelen, de industrie en financiële waarden de wind in de zeilen.