Chinese haarscheurtjes | Gaat China Japan achterna?

Dat was geen hogere wiskunde als je kijkt naar de wet van de grote getallen en de enorme economische ontwikkeling van de afgelopen decennia. Het beeld heeft de laatste tijd echter wat haarscheurtjes opgelopen. De opkomst van China over de afgelopen dertig jaar is gestoeld op twee trends. In de eerste plaats is China het productiehuis van de wereld en heeft het als zodanig geprofiteerd van de globalisering. In de tweede plaats hebben beleidsmakers ondanks de vele staatsbedrijven de economie geliberaliseerd. Dat heeft onder andere geleid tot hogere productiviteit en de opkomst van bedrijven als Alibaba, Tencent en consorten.

Piek en protectionisme

Nu zijn deze trends aan het draaien. De piek van de globalisering ligt al een aantal jaren achter ons. Protectionisme neemt toe, mede naar aanleiding van technologische koude oorlog tussen de VS en China. Daardoor zal de globalisering eerder afnemen dan toenemen. De Chinese president Xi stelt de Chinese Communistische Partij daarbij boven alles en iedereen, en daarbij worden bedrijven niet ontzien.

Het Chinese bedrijfsleven heeft de afgelopen maanden te maken gekregen met meer overheidsbemoeienis. Nu geloof ik niet dat er een heleboel Chinese staatsbedrijven bij zullen komen, maar ook hier verschuift de balans van liberalisering naar meer overheidsbemoeienis. Dat is niet goed als je verbetering nastreeft van de productiviteit – een belangrijke component van economische groei.

Onhoudbaar groot

Bovenop de twee draaiende langetermijntrends nemen de zorgen over de met veel schuld gefinancierde onroerendgoedmarkt toe. Ik geloof niet dat de geplaagde projectontwikkelaar Evergrande het Lehman Brothers van China gaat worden, maar we zien wel dat huizenprijzen aan het dalen zijn. Dat is niet fijn als de hele keten van de onroerendgoedmarkt – van projectontwikkeling tot woninginrichting – 30% van de Chinese economie uitmaakt. Dat is een onhoudbaar groot deel. De speculatie met onroerend goed was in Japan eind jaren ’80 misschien nóg erger, maar ook van Japan werd toen gezegd dat het de VS zou inhalen.

Mede door deze ontwikkelingen heeft ABN Amro een neutrale visie op beleggen in China en opkomende markten, nadat begin dit jaar winst is genomen. De lagere koersen en waarderingen zijn voor ons geen reden om positiever te worden.