Bullmarkt in schuld

Records

Ieder kwartaal publiceert onderzoeksbureau Institute of International Finance (IIF) zijn Global Debt Monitor. Heel vrolijk stemt deze publicatie niet, want al kwartalen op rij meldt het IIF almaar stijgende wereldwijde schulden. Aan het eind van het derde kwartaal – de meest recente data – lag de schuldpositie van overheden, bedrijven en huishouden bij elkaar opgeteld op bijna $253 bln. Zo hoog was de schuldpositie nog nooit. Ook uitgedrukt in het wereldwijde bbp bereikten de schulden een nieuw record: 322%.

Volgens het IIF droegen overheden (+$3,5 bln) en niet-financiële bedrijven (+$3 bln) het meeste bij aan de stijging van de wereldwijde schulden. Uitgedrukt in het Amerikaanse bbp bereikte de schuldpositie van Amerikaanse bedrijven zelfs het hoogste niveau ooit, aldus het IIF. Deze trend is ook toezichthouders niet ontgaan. In mei vorig jaar sprak de Federal Reserve zijn bezorgdheid uit over de schulden van Amerikaanse bedrijven. Die is al tien jaar sneller gegroeid dan het Amerikaanse bbp.

Nieuwe schulden

Op het blog van de New York Fed stellen twee economen dat de stijgende schuldpositie vooral wordt veroorzaakt door solide Amerikaanse bedrijven. Sinds het vierde kwartaal van 2016 is de schulduitgifte van deze zogeheten ‘investment grade’ bedrijven ieder kwartaal sneller gestegen dan de schulduitgifte van de meer risicovolle bedrijven die bekend staan als ‘high yield’. De marktwaarde van de uitstaande schuld van bedrijven die in het investment gradesegment vallen is de afgelopen vijf jaar met 43% gestegen tot $5,8 bln (zie grafiek). Deze stijging is vergelijkbaar met de stijging van de marktwaarde van de bedrijven uit de S&P500 Index. Die nam de afgelopen vijf jaar met 49,7% toe. De stijging van schuld en aandelenbeurs hangt wel enigszins samen. Een flink deel van de gestegen marktwaarde van de bedrijfsschulden is immers het gevolg van de uitgifte van nieuwe leningen. En een deel van die uitgegeven leningen is door bedrijven uit de S&P500 Index gebruikt om de inkoop van eigen aandelen mee te financieren.

De forse stijging heeft vooralsnog geen negatieve invloed gehad op het rendement van solide, in dollars uitgegeven, bedrijfsobligaties. In de Pensioenportefeuille is de iShares $ Corp Bond ETF opgenomen, een ETF die precies in dit segment belegt. Afgelopen jaar bedroeg het rendement van deze ETF – inclusief ontvangen dividend – liefst 19,7% (in euro’s). Ook dit jaar is iShares $ Corp Bond ETF weer goed gestart met een rendement van ruim 1,7%.

Trends

Toch zijn er wel enkele zorgwekkende trends in deze markt zichtbaar. Volgens de economen van de New York Fed is de verhouding tussen netto-schuldpositie en operationele winst (voor afschrijvingen en amortisatie immateriële activa) van de investment gradebedrijven in de VS nu groter dan die van de risicovollere high yieldbedrijven. Bovendien blijkt uit onderzoek van Société Générale dat ondanks het almaar dalende effectief rendement de rentelasten van Amerikaanse bedrijven verder oplopen. Ook daalt de rentedekking, de verhouding tussen operationele winst en rentelasten, waarschuwt de bank.

Daarnaast hebben Amerikaanse bedrijven de gemiddelde looptijd van hun leningen verlengd. Die zijn daardoor gevoeliger geworden voor schommelingen in de lange rente. Dat kan gunstig zijn, zoals in het afgelopen jaar waarin de rente daalde, maar dat kan ook veranderen. Deze trends zorgen ervoor dat we de iShares $ Corp Bond ETF op de ‘watch list’ plaatsen. Helemaal nu het gemiddeld effectief rendement op deze leningen is gedaald van 4% bij aankoop in januari 2017 tot nog geen 3,2% nu.