Column: het megafoon-patroon laat van zich horen

Op 29 januari 2018 bereikte de S&P500 een nieuwe all time high. Vervolgens ging er in negen handelsdagen 10% van de S&P500 af. Dit was de snelste daling van 10% na het bereiken van een nieuwe all time high sinds 1926, toen de index was begonnen.

All time high

Vervolgens steeg de index met ruim 11% tot een nieuwe all time high in september. De index ging daarna met 20% onderuit en belandde dus in december onder de stand van februari.

In de opvolgende zes maanden steeg de S&P500 met 30% tot een nieuwe all time high. De toppen en de dalen liggen dus respectievelijk steeds hoger en lager.

Bekendste megafoon-patroon

In de jaren zestig en zeventig steeg de S&P500 tussen 1949 en 1966 met 1280%. Vervolgens ging er tussen 1966 en 1970 25% van de koers af. Er was een rally van 89% tot 1973 en in de twee jaar daarna kwam er een langzame doodsklap van 48%.

De grootste overeenkomst tussen de slechte periodes is dat een klein groepje groeiaandelen verantwoordelijk is voor het grootste gedeelte van het rendement. Dit betekent dat er weinig locomotieven in de markt zijn die de hoofdindex vooruithelpen.

Nu zijn het Facebook, Apple, Netflix, Google, Microsoft en Amazon. In de jaren zeventig waren het de Nifty Fifty. Dit waren de aandelen die de belegger per se moest hebben omdat ze de winst altijd konden laten groeien. De koers-winstverhoudingen waren dus niet van toepassing voor het selecteren van deze Blue Chips. Deze trend was ontstaan nadat drie trends in de jaren zestig verkeerd afliepen.

Dit waren volgens de Amerikaanse econoom Burton Malkiel de speculatieve golf in kleinere groeiaandelen, vervolgens in conglomeraten en toen in ‘concept stocks’. Deze drie speculatieve trends eindigden allemaal beroerd.

De huidige stand van de S&P500 is 2875 punten en volgens dit patroon moet de S&P500 naar 2200 punten toe. De enige redding is een stand boven de 3100 punten die het megafoon-patroon ongeldig verklaart.

Waarschuwingssignalen

De waarschuwingssignalen knipperen echter aan alle kanten. Het aantal obligaties met een negatieve rente is afgelopen jaar opgelopen van $6 naar $16 bln en de goudprijs staat 30% hoger.

De economische groei is nog goed omdat een escalerende handelsoorlog in eerste instantie positieve effecten heeft. Bijvoorbeeld door de enorme voorraadopbouw. Elke rationale ondernemer bestelt nu wat extra als hij weet dat hij volgende maand 10% extra moet betalen.

Dit zorgt ongetwijfeld voor tegenvallende economische groei in de laatste twee kwartalen van dit jaar. De koersdalingen die dat zal veroorzaken maken het megafoon-patroon mooi af.