Feest op de beurs en in de economie

Het enthousiasme op de Amerikaanse aandelenmarkt is overduidelijk, met een totaalrendement van 31% voor de S&P500 en een indrukwekkende 53% voor de Nasdaq-100 in de laatste 12 maanden. De algemene opvatting is dat kunstmatige intelligentie de drijfveer van deze rally is. Ik ben echter van mening dat de werkelijke krachten achter deze opmars de Amerikaanse regering en de Federal Reserve zijn.

Begrotingstekorten

Laten we beginnen met de Amerikaanse overheid. De huidige begrotingstekorten hebben een omvang die in de afgelopen 55 jaar alleen is waargenomen tijdens de diepe recessies van 2008 en 2020. In vrijwel elke andere recessie was het percentage van de overheidsuitgaven lager dan wat nu wordt uitgegeven tijdens deze periode van economische bloei.

Door de aanhoudende begrotingstekorten – die doorgaans dus alleen in tijden van extreme recessie voorkomen – te handhaven tijdens een periode van economische voorspoed, functioneert de Amerikaanse economie uitzonderlijk goed. Met een gemiddelde score van 40 op de Amerikaanse verrassingsindex over de afgelopen 12 maanden, blijkt dat de prestaties van de Amerikaanse economie het afgelopen jaar aanzienlijk beter zijn dan de verwachtingen van analisten. Dit is opmerkelijk omdat deze index gewoonlijk snel naar nul terugkeert. 

Reverse repo

Daarnaast heeft de Federal Reserve in april 2023 het proces ingezet om de omvang van ‘reverse repo’-transacties te verminderen. Amerikaanse geldmarktfondsen kunnen kiezen tussen het beleggen van hun vermogen in kortlopende staatsobligaties van de Amerikaanse overheid of het stallen van hun geld bij de Fed (wat reverse repo wordt genoemd). Beide methoden worden in de financiële administratie als contanten aangemerkt. De keuze van een geldmarktfonds hangt af van de rentevoet: de rente op staatsobligaties wordt gedreven door vraag en aanbod op de markt, terwijl de rente op reverse repo-transacties wordt vastgesteld door de centrale bank van de staat New York.

Hogere rente

Wanneer de Fed een hogere rente biedt dan de Amerikaanse overheid, zien we dan ook een toename van middelen in de reverse repo-faciliteit. Als de rente lager is, dan zien we deze middelen juist afnemen. In april 2023 was het saldo van de reverse repo nog $2667 mrd, maar dat is inmiddels teruggelopen tot $909 mrd. Deze aanzienlijke uitstroom van $1758 mrd naar de financiële markten heeft een significante impact: over het algemeen leidt een hogere liquiditeit tot stijgende beurskoersen. 

Zichtbaar

De schaduwzijden van deze ongebreidelde vreugde beginnen zichtbaar te worden. De omloopsnelheid van geld, die aangeeft hoe vaak geld wisselt van eigenaar, schiet omhoog. Van de 261 kwartalen sinds de late jaren vijftig, behoren de vier kwartalen van 2023 tot de top zes met de snelste groei van de geldhoeveelheid. Volgens de vergelijking van Fisher (MV=PT) leidt een snellere geldcirculatie tot een stijging van de inflatie.

De verwachte inflatie op de financiële markten, zoals afgeleid uit de break-even inflatieratio’s, die de inflatie over twaalf maanden voorspellen, is al gestegen van 1,21% naar 3,97% (zie de grafiek). Het begin van een inflatiegolf is altijd fijn voor de belegger, want inflatie is niets anders dan bedrijven die de prijzen verhogen, maar als de inflatie te hoog wordt dan komen de marges onder druk en dan heb je een beursjaar zoals 2022 te pakken.