Column | Griekenland herstelt van schuldencrisis
De Griekse overheid kreeg in de eerste helft van september goed nieuws. Twee ratingbureaus verhoogden de kredietrating van het land. Als eerste van de vier grote ratinghuizen tilde DBRS Morningstar de Griekse score naar investment grade, een belangrijke ondergrens voor veel beleggers. Ook hanteert de Europese Centrale Bank (ECB) dan geen afslag meer voor het aanhouden van Grieks onderpand (door banken).
Moody’s volgde medio september met een opwaartse bijstelling van twee stappen naar Ba1, waardoor de rating nog één stap verwijderd is van het investment grade-niveau. Tijdens de noodzakelijke schuldenherstructurering in 2011/2012 bereikte de Griekse rating een dieptepunt (C). Sindsdien is de rating, met een tijdelijke terugval in 2015, geleidelijk opgekrabbeld. En de progressie nam toe sinds 2018.
Sinds de herverkiezing van de centrumrechtse partij New Democracy afgelopen juni verwachtten veel marktpartijen al een gunstige ratingontwikkeling voor Griekenland. De nieuwe regeertermijn van vier jaar voor de partij met premier Mitsotakis zorgt voor politieke stabiliteit in het land. Ook zal deze partij de goede banden met de Europese Unie waarschijnlijk continueren. Bovendien streeft deze regering naar een primair begrotingsoverschot van 2-2,5% van het bruto binnenlands product (exclusief rentebetalingen over de staatsschuld). Daarmee kan het de schuldquote in 2027 afgebouwd hebben tot onder de 140%. In 2020 lag deze verhouding nog op 206%.
Kredietrating
Ratingbureaus S&P, Fitch en Moody’s beoordelen Griekenland nu met de hoogste score binnen het highyieldsegment (BB+, Ba1). S&P kent daarbij ook al positieve vooruitzichten toe aan de rating. De kans lijkt dan ook groot dat S&P de rating tijdens zijn jaarlijkse review op 20 oktober optrekt naar BBB-. Fitch heeft zijn herziening gepland op 1 december.
Als de gemiddelde rating van S&P, Fitch en Moody’s weer investment grade is, komen staatsobligaties doorgaans in aanmerking voor opname in een investment grade EMU-staatsmandje. Dit betekent dat als zowel S&P als Fitch de rating verhogen, dit binnenkort al in zicht komt. In dat geval kan Grieks staatspapier ook weer onderdeel gaan uitmaken van veel (passieve) EMU-staatsobligatiefondsen. De extra vraag die dit met zich meebrengt, kan de Griekse rentes dan verder omlaag duwen.
Griekse rente
Beleggers anticiperen al enige tijd op de gunstige Griekse ontwikkelingen. De tienjaarsrente ligt nu op 4,1%, ten opzichte van bijvoorbeeld 2,7% en 3,1% voor de AAA-landen Duitsland en Nederland. En deze Griekse rente is nog maar 0,8%-punt hoger dan voor kleinere AA+-landen zoals Finland en Oostenrijk. Een jaar geleden was dit nog 2,2%-punt.
De tienjaarsrente van Griekenland staat inmiddels ook lager dan van Italië (4,6%, BBB, BBB, Baa3), het land dat qua schuldenratio’s en kredietratings het meest op Griekenland lijkt. In de grafiek is te zien dat de Griekse rente de laatste maanden sterker is afgenomen en nu nog maar 0,3%-punt boven de rente van Spanje uitkomt.
We denken dat als Grieks staatspapier daadwerkelijk in EMU-staatsmandjes wordt opgenomen, deze tienjaarsrente nog verder onder het niveau van Italië zal duiken. De Griekse schuldquote is met ruim 160% van de economie weliswaar nog hoger dan die van Italië (ruim 140%), maar het gewicht in een EMU-mandje zal klein zijn. Bovendien is de Griekse trend duidelijk positief. Daarmee lijkt Griekenland op Portugal, dat ook zijn overheidsfinanciën verbetert en zijn investment grade-ratings heeft teruggekregen. De Portugese tienjaarsrente staat nu op 3,4%, ruim 1%-punt lager dan dat Italië betaalt, en een mooi ijkpunt voor de nieuwe Griekse regering.