Waarde en groei zijn niet onverenigbaar

Om de totale waarde van een beursgenoteerde onderneming te kennen, moet u de koers van het aandeel vermenigvuldigen met het aantal uitstaande aandelen. Op deze manier berekent u de beurswaarde. Dat is de geldsom die u op tafel moet leggen als u het bedrijf integraal aan de beurskoers wilt overnemen.

Als de stemming op de beurs negatief is of wanneer bedrijven met financiële problemen kampen, is het zeer goed mogelijk dat de prijs van aandelen onder de fundamentele waarde zakt. Als de problemen (bijvoorbeeld tegenvallende verkopen of rode winstcijfers) lang blijven aanhouden, is een faillissement niet uitgesloten en zal de koers nog veel dieper wegzakken.

Het kan echter ook omgekeerd. Als het marktsentiment positief is of wanneer bedrijven met bijzonder goede cijfers komen, is het zeer goed mogelijk dat de prijs van aandelen aanzienlijk hoger is dan de intrinsieke waarde.

Aandelen kunnen dus lager of hoger noteren dan de fundamentele waarde. Er zijn dus grofweg twee soorten van aandelen: goedkope en dure. Optisch lijkt een aandeel van €1 goedkoper dan een van €100, maar schijn kan bedriegen. Een aandeel met een lage koers in absolute zin is niet per definitie beter dan een pennystock. De optische waarde zegt niets over de fundamentele waarde van het aandeel.

Helaas, aan de koers kunt u niet aflezen of aandelen goedkoop zijn of niet. Dat bepaalt de waardering. Hoe duur een aandeel is, kan op verschillende manieren worden bepaald. Voor echte waarde-beleggers is de boekwaarde per aandeel de belangrijkste indicator, maar er bestaat niet zoiets als de ultieme waarderingsmaatstaf. Een gemakkelijke maat voor goedkoop of duur is de koers-winstverhouding, ook het dividendrendement is een veelgebruikte maatstaf.

Andere manieren om te kijken of aandelen duur zijn of niet, zijn verhoudingsgetallen als koers/cashflow en koers/omzet. Fundamenteel analisten beoordelen ook de verhouding tussen de ondernemingswaarde en het bruto-bedrijfsresultaat of de relatie van de ondernemingswaarde tot de omzet van het bedrijf. Maar hoe u het ook wendt of keert, aandelen zonder groei zijn waardeloos.

Waarde en groei

Net zoals bij waarde bestaat er geen universele definitie van groei. Nobelprijswinnaar Fama beoordeelt op vier punten of aandelen al dan niet tot de categorie van waarde behoren. De aandelen die goed scoren qua koers/boekwaarde, koers/cashflow, koers-winstverhouding en dividendrendement beschouwt hij als typische waarde-aandelen. De aandelen die op deze vier punten slecht scoren, deelt hij in bij de categorie groei. Uit die simplistische benadering komt naar voren dat over een periode van 100 jaar waarde het beter doet dan groei.

Van groeiaandelen wordt verondersteld dat zij door het superieure groeipotentieel hogere returns bieden dan doorsnee aandelen. Zoals bij alle groeiwaarden is de waarde die op het aandeel wordt geplakt vooral gebaseerd op de hoop dat de winst op termijn fors zal stijgen. Doordat het bedrijf vooral mikt op groei, wordt de winst opgeofferd en betaalt het geen of nauwelijks dividend. Bijna altijd is de waardering duidelijk hoger dan die van doorsnee bedrijven, wel zijn de aandelen ook bovengemiddeld gevoelig voor stijgende rentevoeten.

Het risico bij groeibedrijven is dat als de groei wegvalt, de aandelen veel harder wegzakken dan waarde-aandelen. Bij waarde-aandelen wordt vaak nauwelijks of geen groei ingeprijsd. Echte waardebeleggers streven dan ook naar een asymmetrische risicoverdeling, waarbij een aandeel 10% kan zakken en 100% kan stijgen. Om een pijnlijke koersval te voorkomen, werpen groeibeleggers vaak toch een blik op de waardering. Zo hopen zij hoge groei te combineren met een acceptabele waardering.

Waarde en groei zijn niet onverenigbaar. Er bestaat zelfs een aandelenformule voor. De ludieke optelsom van het dividendrendement, het winstrendement (omgekeerde koers-winstverhouding) en het rendement op ingehouden winst (rendement op eigen vermogen waarvan de nettowinst ontdaan is van het dividend) onthult welke aandelen zowel kenmerken van groei als waarde bezitten.

Wanneer de som van de rendementen hoger is dan 25%, zijn de aandelen in beginsel koopwaardig. Om de kans op miskopen te verkleinen, is het raadzaam de aandelen waarvan de totale schuld hoger is dan het eigen vermogen links te laten liggen. In goede tijden werken schulden als een financiële hefboom, maar bedrijven die schulden met zich meetorsen, krijgen het snel moeilijk als de rentevoeten stijgen.