Op beeld, in boek | Vijf keer list en bedrog in de financiële wereld
Theranos was een bedrijf dat via bloedtesten – op basis van een druppel bloed uit een prikje in de vingertop – verschillende aandoeningen zou kunnen opsporen. Dat bleek al in 2015 te mooi om waar te zijn, maar pas in 2018 ging Theranos uiteindelijk helemaal kopje onder. Verschillende mensen kregen een volstrekt onjuiste diagnose uit de Theranos-testen en investeerders werden misleid.
Wie een fantastisch verslag van de opkomst en ondergang van Holmes en Theranos zoekt, kan ik het boek Bad Blood van Wall Street Journal-journalist John Carreyrou of de documentaire The Inventor: out for blood in Silicon Valley van harte aanbevelen.
Fraaie boeken en films
List en bedrog in de financiële wereld is een thema dat sowieso vaak fraaie boeken en films oplevert. De fraude van Enron was onderwerp van het boek – en de gelijknamige en daarvan afgeleide documentaire – The smartest guys in the room van Bethany McLean en Peter Elkind.
De dubieuze praktijken – handel met voorkennis – van het hedgefonds SAC werden in detail opgetekend door Sheelah Kolhatkar in Black Edge. SAC bekende schuld en kreeg een boete van maar liefst $1,8 mrd. In het onderhoudende en leerzame Traders, guns and money van Satyajit Das figureren verschillende slachtoffers van de complexe derivatenhandel.
Libor-schandaal
Ook Lying for money van Dan Davies is een aanrader. Het boek geeft een vermakelijk overzicht van fraudegevallen begaan door Londense bankiers begin negentiende eeuw tot aan het Libor-schandaal van bijna twee honderd jaar later. Aan datzelfde Libor-schandaal besteedde David Enrich een volledig boek. In dat boek, The spider network (‘Het Libor-schandaal’), is een aan het syndroom van Asperger lijdende sterhandelaar een van de hoofdpersonen. En zo kan ik nog wel even doorgaan.
Onafscheidelijk
Het ‘consumeren’ van deze boeken en films voelt soms echter bijna als ramptoerisme. Uit die schier eindeloze reeks wordt immers duidelijk dat er bar weinig lering uit de fraudezaken wordt getrokken en dat bedrog echt nooit ophoudt. Miljarden dollars werden verloren en talloze levens zijn erdoor verwoest.
De conclusie bij aanvang van het proces tegen Elizabeth Holmes kan ook eigenlijk alleen maar zijn dat list en bedrog bij de financiële wereld horen als grove overtredingen en schwalbes bij profvoetbal. Maar dat is nog steeds geen reden om je van beide af te keren.
Verder lezen?
Stephen Hendriks
Stephen Hendriks (1970) werkt sinds 1998 voor Beleggers Belangen. Na een studie Economie met specialisaties Macro-Economie en Financiering wilde hij de beleggerswereld in. Zijn keuze viel op Beleggers Belangen, een platform waar hij in volledige onafhankelijkheid zijn analyses zou kunnen schrijven. Stephen begon als redacteur, en is sinds 2001 adjunct-hoofdredacteur. Hij richt zich bij Beleggers Belangen vooral op assetallocatie en beleggingsstrategie. Zijn kennis op deze terreinen zet hij niet alleen in bij het beheer van verschillende portefeuilles, maar ook bij de door hem opgezette rubriek Beurs & Economie. Stephen is beheerder van de Pensioenportefeuille en beheert samen met Karel Mercx de Defensieve portefeuille. Ook maakt hij deel uit van het team dat de ETF-portefeuille beheert. Daarnaast schrijft hij sinds eind jaren ’90 over de sectoren Farmacie en Nutsbedrijven en is hij specialist op het terrein van bedrijfsobligaties. Zijn boekenkast is gevuld met alles wat maar met beleggen te maken heeft, van de klassiekers tot financieel-historische en kwantitatieve werken.