Kapitalisme werkt, maar niet voor iedereen

De aandeelhoudersvergadering van Berkshire Hathaway krijgt traditioneel veel media-aandacht. Ook nu Warren Buffett en zijn rechterhand Charlie Munger opnieuw alleen op een virtuele vergadering te zien waren, was de belangstelling groot. Zoals gebruikelijk leverde de vergadering weer verschillende opvallende en gretig gepubliceerde citaten op zoals die van Buffett over inflatie en van Munger over bitcoin. De waarschuwing van Buffett aan nieuwe beleggers die de beurs als een spel zien waarmee je heel eenvoudig en snel veel geld kunt verdienen, bleef onderbelicht maar was niettemin om verschillende redenen interessant.

Voorafgaand aan de vraag- en antwoordsessie van de vergadering liet Buffett een lijst zien met de twintig grootste aandelen ter wereld. Bovenaan staat uiteraard Apple met een beurswaarde van meer dan $2 bln. De nummer 20 is LVMH met een beurswaarde van $336 mrd. Dertien van de twintig aandelen op de lijst zijn Amerikaans. ‘Vraag jezelf nu eens af’, zei de topbelegger, ‘hoeveel van deze bedrijven staan er over dertig jaar nog steeds op deze lijst?’ Om te laten zien hoe moeilijk dergelijke voorspellingen zijn, liet Buffett de lijst met twintig grootste aandelen van 32 jaar geleden zien.

Indexfondsen kopen

Destijds waren dertien van de grootste aandelen ter wereld Japans. Geen van de aandelen van de lijst uit 1989 is nu nog steeds onder de twintig grootste beursfondsen terug te vinden. Alleen dat gegeven is al een sterk argument voor het kopen van indexfondsen in plaats van te voorspellen welke aandelen het best zullen presteren. De wijzigingen in de top-20 van grootste bedrijven toont immers aan hoe dramatisch de veranderingen op de beurs kunnen zijn, stelde Buffett, die hier nog een aantal interessante observaties aan toevoegde.

Het grootste aandeel in 1989 – Industrial Bank of Japan – had een beurswaarde van $104 mrd. De huidige lijstaanvoerder, Apple, is bijna twintig keer zo groot. De nummer 20 uit 1989 was Merck, met een beurswaarde van $30 mrd. LVMH, de huidige nummer 20, heeft een beurswaarde die meer dan elf keer zo groot is als die van Merck destijds. Deze verschillen zijn lang niet alleen door inflatie te verklaren, stelt Buffett terecht. Het prijsindexcijfer in bijvoorbeeld de VS is tussen begin 1989 en eind maart dit jaar gestegen van 100 tot 254.

Uitzonderlijk goede aandelenprestaties

Buffett wijt de sterke prestaties van Amerikaanse aandelen vooral aan het kapitalistisch systeem, dat volgens hem ‘uitzonderlijk goed gewerkt heeft’. Vooral voor de kapitalisten zelf, voegde Buffett daar veelzeggend aan toe. Hoe goed blijkt wel uit de grafiek waarin het aandeel van de bedrijfswinsten na belasting in het Amerikaans bbp is afgebeeld. Dat aandeel is sinds begin 1989 verdubbeld. Daar zijn verschillende redenen voor, zoals lagere rentelasten en globalisering die voor een groot aanbod aan goedkopere arbeidskrachten zorgde. Maar ook de al maar lagere belastingvoet voor bedrijven speelt hierbij een rol.

Het gemiddelde, officiële, belastingtarief voor de OESO-landen is gedaald van 32,2% in 2000 tot 23,3% in 2020. In de VS is na de belastingverlaging van de vorige regering het tarief ook scherp gedaald. Volgens indexaanbieder Standard & Poor’s lag het gemiddelde belastingtarief voor bedrijven uit de S&P500 Index in 2016 nog op 26,4%. Vorig jaar was dat nog slechts 18%. Kapitalisme heeft dus gewerkt voor bedrijven en hun aandeelhouders. Maar het voorgaande maakt in ieder geval duidelijk dat de roep om hogere belastingen voor bedrijven – en welgestelde individuen – bepaald niet uit de lucht komt vallen en ook niet helemaal onlogisch is.