De beurs zit in een ‘melt-up’

Thomas Peterffy, die zo’n $19 mrd verdiende met de oprichting van Interactive Brokers en zijn eerste aandelen in de jaren zeventig kocht, omschreef het huidige beursklimaat afgelopen week in de Financial Times als volgt: ‘Geld is nu zo eenvoudig te krijgen, waarom zou je niet maximaal lenen en het in aandelen stoppen? Dat is wat onze klanten doen, en ze verdienen enorm veel geld.’

Centrale banken

Als ik naar de Amerikaanse markt kijk, zie ik inderdaad de extreme beweging die Peterffy beschrijft. Beleggers zijn er de afgelopen tien jaar aan gewend geraakt dat, ongeacht hoe slecht het er ook voor staat met de wereld, aandelen altijd stijgen op het moment dat centrale banken in actie komen. Dit jaar kwam het signaal dat beleggers vol in aandelen moesten stappen in maart, toen de Fed bekendmaakte $600 mrd per week (!) aan monetaire verruiming te gaan spenderen. Dit is evenveel als het gehele bedrag van de tweede fase van monetaire verruiming uit de vorige crisis, die liep van november 2010 tot juni 2011. Toentertijd verschenen er in de kranten paginagrote advertenties van belangrijke economen die tegen dit beleid van de Fed waren gekeerd. Nu bleef het stil.

Gelijk met het aankondiging van de kwantitatieve verruiming in maart begon ook het aantal gekochte callopties sterk op te lopen. Een callopties is bij uitstek een speculatie-instrument, waarmee je de volledige opwaartse beweging van de aandelenmarkt meemaakt terwijl je maar een klein gedeelte inlegt van iemand die aandelen koopt. Stijgen de koersen, dan dekt de market maker die de opties heeft verkocht zich in door aandelen te kopen. Zo duwt de optiemarkt de aandelenmarkt omhoog.

Tussen 2010 en maart 2020 werden er gemiddeld elke dag zo’n 10 miljoen callopties gekocht op aandelen. Soms waren het er meer, als beleggers enthousiast waren over de toekomst, en soms waren het er minder, als beleggers juist pessimistisch waren. Sinds maart begint het gemiddelde aantal callopties over de laatste tweehonderd dagen echter sterk op te lopen, en gedurende de afgelopen maanden werden er al meerdere records verbroken. Ten opzichte van maart is het gemiddelde aantal callopties over de afgelopen 200 dagen gestegen met 65% (!). Vorige week zagen we de jongste recordstand: 36 miljoen callopties op aandelen.

‘Melt-up’

In het eerder aangehaalde artikel in de Financial Times zegt Jeremy Grantham, oprichter van GMO, dat de huidige aandelenhausse niet meer te typeren valt als een bullmarkt. Dit, zegt Grantham, is een ‘melt-up’, enkel te vergelijken met 1929 en 1999.

Dat wil echter niet zeggen dat we nu op de top van de aandelenmarkt staan. Zoals de legendarische beursspeculant George Soros ooit zei: ‘Ik koop graag als er een zeepbel op de financiële markten ontstaat, want het zorgt voor brandstof. Dat is een rationeel besluit.’ Van de vergelijking met 1929 en 1999 mogen beleggers echter niet blij worden. In 1929 daalde de Dow Jones met 85% over een periode van drie jaar en na 1999 daalden de wereldwijde aandelenindices binnen tien jaar tweemaal met 50%.