Gesprek van de Dag: ‘Centrale banken zijn niet langer onafhankelijk’

Aneeka Gupta is aandelen- en grondstoffenspecialist bij WisdomTree. Ik had met haar een gesprek over de stand van de wereldeconomie. Speciale aandacht ging daarbij — mede op haar initiatief — uit naar China. Gupta beschouwt dit land als een van de meest bepalende factoren voor de economische ontwikkelingen op mondiaal niveau.

Mij valt op hoe stabiel de economische groeicijfers in China zijn. Te mooi om waar te zijn, lijkt mij. Hoe kijkt u daar tegenaan?

‘Wij geloven ook niet dat de economische groei in de afgelopen jaren tussen de 6 en 7% is geweest. De economische cijfers zijn een stuk volatieler dan de Chinese overheid ons wil doen geloven. Wij kijken voor economische groei naar de Li Keqiang Index. Dat is de maatstaf van het Britse tijdschrift The Economist, die onder andere bestaat uit het aantal bankleningen, vrachtvervoer en elektriciteitsproductie. (De index is vernoemd naar de Chinese premier Li Keqiang, over wie Wikileaks onthulde dat hij deze drie zaken betrouwbaarder economische indicatoren vond dan de officiële groeicijfers – red.) In 2015 zat volgens deze index de economische groei op bijna 0%, en nu is dat ruim 8%.’

Lukt het China om te transformeren van een productie- naar een consumptiemaatschappij?

‘Jazeker! In 2004 maakten overheidsinvesteringen 40% uit van het bruto nationaal product. Nu is dat minder dan 10%. Dit komt vooral doordat China minder aan het bouwen is. Tegelijk nemen de consumentenverkopen nog steeds elk jaar met 5 à 10% toe. In China rijden nu meer elektrische auto’s dan waar ook ter wereld. Het belang van consumptie groeit elk jaar en zal in de toekomst de belangrijkste vorm van economische groei zijn. Net als in de Verenigde Staten.’

Kijkt u ook naar de Chinese dollarvalutareserves?

‘Ik weet dat dit een probleempunt is voor veel beleggers. De reserves zijn wat gedaald, maar de Chinezen hebben nog altijd $3 bln staan. In mijn opinie is de daling van de valutareserves het gevolg van diversificatie. De meeste mensen weten niet dat de Chinese overheid geld aan het lenen is in euro’s. In 2019 zal China een van de grotere uitgevers zijn van euro-obligaties.’

Heeft de handelsoorlog dan echt geen schade aangericht in China?

‘De import en de export lijden zonder twijfel onder de handelsoorlog. Beide krimpen. China probeert met man en macht de importheffingen van tafel te krijgen, en dat is al gelukt met de heffingen van oktober. Met die van december nog niet. Trump voelt druk door de afzettingsprocedure tegen hem. Het is daarom in zijn belang om een overwinning binnen te halen, ook al omdat de Amerikaanse presidentsverkiezingen steeds dichterbij komen. De handelsoorlog heeft ervoor gezorgd dat de industriële productie de afgelopen 52 weken is gedaald.  De Chinezen vinden dat echter niet erg. Die realiseren zich dat de wereld niet alleen zijn industrie naar China heeft verhuisd, maar ook zijn vervuiling. De overgang van een productie- naar een consumptiemaatschappij heeft ervoor gezorgd dat in China aandelen al sinds 2012 niet meer meebewegen met de verandering van de productie.’

Hebben we niet overal op de wereld gezien dat de industrie is losgekoppeld van de beurskoersen?

‘Klopt. Europese industriecijfers zijn dramatisch. Die van de Verenigde Staten zijn beter, maar toch ook niet goed te noemen. Maar Europese aandelen stijgen tot de hoogste standen van de afgelopen jaren. Amerikaanse aandelen tikken zelfs wekelijks nieuwe all time highs aan.’

De Westerse wereld gaat toch niet over naar een consumptiemaatschappij?

‘Nee, daar heeft het een heel andere oorzaak. De centrale banken in Europa en in de Verenigde Staten verlagen de rente en verlengen hun balansen. Het gemakkelijke geld zorgt voor een ontkoppeling van de economische prestaties en de beurskoersen. De kans is groot dat een oplossing niet nabij is. We zullen moeten leren leven met kunstmatige aandelenkoersen, hoe graag ik ook op korte termijn zou zien dat de beurskoersen weer in lijn bewegen met de economische realiteit.’

Waarom?

‘Ik denk dat het probleem niet de handel is, of intellectueel eigendom. Deze kwesties zou je kunnen oplossen met een handelsovereenkomst tussen China en de VS. Het probleem is dat de Verenigde Staten niet willen dat China in 2030 het meest dominante land op de wereld is. Dat is echter niet tegen te gaan. De Verenigde Staten moeten het accepteren. Het gevolg is helaas dat centrale banken met nieuwe acties zullen blijven komen.’

Er komt een deal en aandelen gaan omhoog door optimisme, óf er komt geen deal en aandelen gaan omhoog door nieuwe maatregelen van centrale banken. Leven we in een wereld zonder nieten?’

‘De financiële markten bewegen kunstmatig, met een zeepbel als gevolg. Ik zou willen dat centrale banken stoppen zich met de markten te bemoeien. Ik wil niet dat de financiële markten compleet zijn losgekoppeld van de realiteit. Ik weet niet of je het hebt gemerkt, maar elke keer als de voorzitter van de Amerikaanse centrale bank tegen de wil van de financiële markten ingaat, komt er een massale verkoopgolf op de beurzen. Vervolgens gaat de Amerikaanse president Trump op Twitter helemaal los over China. Fed-voorzitter Jerome Powell buigt altijd voor de financiële markten en dat is slecht. Op dit moment voelen de centrale banken zich verplicht om precies te doen wat de financiële markten willen en dat zorgt voor verkeerde prijzen op de beurzen. Centrale banken zijn niet langer onafhankelijk.’

Hoe is de economische situatie in Europa?

‘Europa is enorm afhankelijk van de situatie in China, en dat geldt vooral voor Duitsland. Het continent, en het land, blijven achter op het gebied van economische groei. Duitsland is een exportland en daardoor heeft het last van de handelsoorlog. Mijn grootste angst is dat de dienstensector in Europa ook gaat krimpen. De laatste maanden hebben we gezien dat de dienstensector en de industriesector tegelijk aan het vertragen waren. Gelukkig is de dienstensector in de afgelopen maand gestabiliseerd.’

Hoe groot is de kans dat er een handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en Europa komt?

‘Klein. Europa heeft aangegeven meer vlees te gaan importeren uit de Verenigde Staten in ruil voor het voorkomen van importheffingen op Europese auto’s.’

Hoe staat het met het Europese bedrijfsleven?

‘In de Verenigde Staten verslaan bedrijven vooral de verwachting op het gebied van de omzet. In Europa verslaan bedrijven vooral de verwachting op het gebied van winstgevendheid. Ik denk dat er meer geld naar Europa zal trekken. De gemiddelde dividenduitkering in de Verenigde Staten is namelijk 1,9%. In Europa is dat 3,7%. In een wereld waar meer dan $10 bln aan rentes negatief is, maakt dat Europa aantrekkelijk.’

WIE IS ANEEKA GUPTA?

2015 – heden   Associate director bij WisdomTree
2011 – 2015      Equity sales trader bij Sunrise Brokers
2008 – 2011     Equity derivative sales bij Mashreq    Bank
2005 – 2008    Structed equity product sales bij Bear Stearns & Co
2003 – 2005    MSc wiskunde, Oxford