Het liquiditeitsrisico voor beleggers: voor- en nadelen

Beleggen brengt risico’s met zich mee. Omdat je op de beurs je volledige inleg kunt verliezen, is beleggen bovendien omgeven door een zweem van gokken. Ga dus goed voorbereid te werk en beleg enkel en alleen met geld dat je niet direct nodig hebt.

Voor sommigen is beleggen een hobby, anderen huiveren alleen al van het idee. Ze moeten niets hebben van risico. Om te gaan beleggen, moet je miljonair noch een financieel expert zijn.

Beleggen is net zoiets als autorijden. Je hoeft niet te weten hoe een auto werkt om ermee te kunnen rijden. Je moet wel lessen nemen voordat je het kunt. Ook in andere opzichten zijn er overeenkomsten tussen beleggen en autorijden: bij beide staat veiligheid voorop. Het is goed om even stil te staan bij de meest voorkomende risico’s. Want al laat je je adviseren, je draagt alle verantwoordelijkheid uiteindelijk zelf.

Koersrisico

De koersen van aandelen en obligaties veranderen voortdurend. Als vermogenstitels echter hard op en neer schieten, bestaat de kans dat je ze voortijdig verkoopt omdat de volatiliteit je teveel wordt.

Marktrisico

De term wordt vaak verkeerd en door elkaar gebruikt met bèta en het systematisch risico. Marktrisico is het risico dat de economische variabelen veranderen waardoor uw beleggingen in waarde dalen.

Renterisico

Vooral een risicobron voor obligatiebeleggers. Als de rente stijgt, daalt de waarde van obligaties. Deze waardedaling is op zijn beurt afhankelijk van de looptijd van de obligatie en de coupons. De rente is ook van invloed op de waarde van aandelen, daar zij voortdurend met obligaties concurreren om de gunst van beleggers.

Tegenpartijrisico

Dit is het risico dat het bedrijf of de instantie waarin je hebt belegd niet aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen. Er worden dan (tijdelijk) geen rentebetalingen gedaan en/of niet meer afgelost, waardoor je beleggingen (bijna) niets meer waard zijn.

Valutarisico

Dit risico loop je als je in vreemde munten of buiten de eurozone belegt. Als de koers van die andere valuta daalt, dan sorteert dat een negatief effect op de waarde van je belegging in euro’s.

Liquiditeitsrisico

Daarnaast heb je nog de verhandelbaarheid oftewel het zogeheten liquiditeitsrisico. Dit is het risico dat vermogenstitels niet tijdig omgezet kunnen worden tegen een aanvaardbare prijs waardoor een fondsbeheerder niet kan voldoen aan zijn betalingsverplichting.

Voor- en nadelen

Het hoeft niet altijd een nadeel te zijn dat je beleggingen niet altijd tegen aantrekkelijke prijs kunt verkopen. Als de belangstelling groter is dan het aanbod, omdat er niet zo vaak in gehandeld wordt, ben je spekkoper.

Het feit dat vermogenstitels al dan niet gemakkelijk verhandelbaar zijn, kan van grote invloed zijn op de opbrengst. Als het lastig is om snel in- of uit te stappen, heeft dat vaak grote spreads (verschil tussen bied- en laatkoersen) tot gevolg. Als vuistregel geldt: hoe kleiner de omvang van het fonds en hoe lager de verhandelbaarheid, hoe groter de spread.

Op smallcaps zit meestal een liquiditeitspremie, wat resulteert in een hoger rendement. Het small firm-effect stelt daarbij dat aandelen van kleine beursgenoteerde bedrijven hogere rendementen produceren dan die van multinationals.

De liquiditeitspremie is een compensatie voor het risico dat je aandelen op de beurs niet of nauwelijks worden verhandeld. Als je tijdens een correctie echt moet verkopen, dan kan de lage verhandelbaarheid je zuur opbreken. Een lage liquiditeit is vooral een probleem voor pensioenfondsen, omdat zij met grote bedragen werken.

Marktcorrecties van 10-20% zijn minder eenmalig dan je denkt. Echter, als de beurzen dalen, is de volatiliteit vaak hoger. Hoge volatiliteit roept bij beleggers emoties op. Vooral in snel dalende markten krijgen emoties de overhand en ben je geneigd tot overhaaste verkoopbeslissingen. Als er geen kopers zijn, is de kans groot dat je genoegen moet nemen met een lagere verkoopprijs. En vaak blijkt in het herstel dat daarop volgt, dat je ze toch beter had kunnen aanhouden.