Column: let toch op de rente!

Een gemiddelde belegger interesseert zich niet voor rentes, terwijl de rente een van de belangrijkste drijfveren is van de aandelenmarkt. Wanneer een Nederlandse staatsobligatie 5% doet (zoals in 2002), dan is het mogelijk om risicoloos 5% te behalen. In 2019 levert het slechts 0,3% per jaar op om geld uit te lenen aan de Nederlandse overheid. In de rit van 5 naar 0,3% stroomt er geld richting de aandelenmarkt, dat wil renderen. Mocht er een rit komen van 0,3 naar 5%, dan stroomt er geld naar staatsobligaties omdat daar risicoloos geld te verdienen valt. Aandelen en obligaties zijn dus constant met elkaar in competitie om kapitaal te krijgen. De obligaties met een korte looptijd volgen de rentes die centrale banken zetten. De centrale banken blijven net zo lang de rente verhogen totdat er een recessie volgt. Vervolgens gaan centrale banken in een recessie de rente sterk verlagen. Tussen 1854 en 2009 was de gemiddelde expansiefase van de Amerikaanse economie 38,6 maanden. In een expansiefase gebeuren er altijd onverantwoorde dingen zoals het lenen van geld voor een businessmodel dat op termijn niet houdbaar is. In een recessie gaan bedrijven met zo'n businessmodel failliet en krijgen de mensen die geld hebben geleend dit nooit meer terug. De bedrijven die wel houdbaar zijn, winnen daardoor marktaandeel. Sinds 1982 tot nu is de gemiddelde expansiefase opgelopen tot meer dan honderd maanden. Dit betekent dat er meer onverantwoorde dingen gebeuren. Expansies zijn immers drie keer zo lang geworden. Dus is er in een recessie ook meer troep op te ruimen van bedrijven die onhoudbare businessmodellen hebben en daardoor omvallen. Het meest bizarre is dat centrale bankiers dit met opzet hebben gedaan. In juni 2009 kwam de Amerikaanse economie uit de laatste recessie, maar de rente van de Amerikaanse centrale bank Fed bleef tot december 2015 op 0% staan. Vervolgens bleef de rente een jaar op 0,25% staan. Daarna kwamen er zeven renteverhogingen aan van een kwartje. De meeste beleggers kijken niet naar rentes, maar naar winsten. Toch zorgt de verandering in liquiditeit (competitie aandelen/obligaties) voor de grootste bewegingen op de aandelenmarkt. In de Amerikaanse recessie van 2008 liet de Fed de rente met 5 procentpunten dalen. In 2002 was dit 5,5 procentpunt. Bij de recessie van 1990 was dit 7 procentpunten. De Fed heeft de rente inmiddels verhoogd tot 2,25% en de markten kraken. De problemen van een extreem langere expansiefase staan ons in de nabije toekomst te wachten. En de Fed heeft minder ruimte dan ooit om wat te doen.

Een gemiddelde belegger interesseert zich niet voor rentes, terwijl de rente een van de belangrijkste drijfveren is van de aandelenmarkt. Wanneer een Nederlandse staatsobligatie 5% doet (zoals in 2002), dan is het mogelijk om risicoloos 5% te behalen. In 2019 levert het slechts 0,3% per jaar op om geld uit te lenen aan de Nederlandse overheid.

In de rit van 5 naar 0,3% stroomt er geld richting de aandelenmarkt, dat wil renderen. Mocht er een rit komen van 0,3 naar 5%, dan stroomt er geld naar staatsobligaties omdat daar risicoloos geld te verdienen valt. Aandelen en obligaties zijn dus constant met elkaar in competitie om kapitaal te krijgen.

De obligaties met een korte looptijd volgen de rentes die centrale banken zetten. De centrale banken blijven net zo lang de rente verhogen totdat er een recessie volgt. Vervolgens gaan centrale banken in een recessie de rente sterk verlagen.

Tussen 1854 en 2009 was de gemiddelde expansiefase van de Amerikaanse economie 38,6 maanden. In een expansiefase gebeuren er altijd onverantwoorde dingen zoals het lenen van geld voor een businessmodel dat op termijn niet houdbaar is. In een recessie gaan bedrijven met zo’n businessmodel failliet en krijgen de mensen die geld hebben geleend dit nooit meer terug. De bedrijven die wel houdbaar zijn, winnen daardoor marktaandeel.

Sinds 1982 tot nu is de gemiddelde expansiefase opgelopen tot meer dan honderd maanden. Dit betekent dat er meer onverantwoorde dingen gebeuren. Expansies zijn immers drie keer zo lang geworden. Dus is er in een recessie ook meer troep op te ruimen van bedrijven die onhoudbare businessmodellen hebben en daardoor omvallen.

Het meest bizarre is dat centrale bankiers dit met opzet hebben gedaan. In juni 2009 kwam de Amerikaanse economie uit de laatste recessie, maar de rente van de Amerikaanse centrale bank Fed bleef tot december 2015 op 0% staan. Vervolgens bleef de rente een jaar op 0,25% staan. Daarna kwamen er zeven renteverhogingen aan van een kwartje.

De meeste beleggers kijken niet naar rentes, maar naar winsten. Toch zorgt de verandering in liquiditeit (competitie aandelen/obligaties) voor de grootste bewegingen op de aandelenmarkt.

In de Amerikaanse recessie van 2008 liet de Fed de rente met 5 procentpunten dalen. In 2002 was dit 5,5 procentpunt. Bij de recessie van 1990 was dit 7 procentpunten. De Fed heeft de rente inmiddels verhoogd tot 2,25% en de markten kraken.

De problemen van een extreem langere expansiefase staan ons in de nabije toekomst te wachten. En de Fed heeft minder ruimte dan ooit om wat te doen.