Nedap wil minder produceren en meer ontwikkelen

Met de boodschap dat het zijn productiebedrijven van de hand doet, geeft Nedap verder gestalte aan de transformatie tot ontwikkelbedrijf. Deze strategische koerswijziging moet de kwetsbaarheid van het bedrijf verkleinen en de flexibiliteit vergroten. Het is voor beleggers niet langer mogelijk om aandeelhouder te worden van een van de oudste brouwerijen van ons land, Grolsche Bierbrouwerij, sinds SABMiller het bedrijf in 2009 overnam. Maar 'Grol' of 'Grolle', zoals Groenlo in het verre verleden heette, heeft nog wel Nedap binnen de dorpsgrenzen: de Nederlandsche Apparatenfabriek. Stammend uit 1929 (en destijds ontstaan in Amsterdam) is het bedrijf een broekie vergeleken met Grolsch, dat dit jaar het 400-jarig bestaan viert. Nedap is niettemin een respectabel bedrijf, en met (nu nog) ruim 750 personeelsleden is het een belangrijke werkgever in de Achterhoek, waar de banen schaars zijn. De werkgelegenheid kreeg onlangs een tik met de aankondiging dat Nedap een groter deel van de productiecapaciteit wil uitbesteden. Het bedrijf Inventi in het nabijgelegen Neede – in 2008 juist opgericht om flexibeler te zijn – gaat dicht en de productie in Groenlo wordt ingekrompen. De ingreep gaat 65 vaste banen kosten. In de bedrijven werken circa 150 mensen, deels via uitzendbureaus en sociale werkvoorziening. De ingreep past in de verandering die Nedap de laatste jaren heeft doorgemaakt. Het bedrijf, dat begon met fabricage van bakelieten transformators, kent een uitgebreid aanbod van elektrotechnische producten: beveiligingsapparatuur voor winkels en artikelen, toegangssystemen (de polsbandjes voor muziekfestivals), digitale urenregistratie in de zorg, veecodering, identificatie van auto's, energiezuinige verlichtingssystemen enzovoort. Onder het motto 'markten in beweging brengen met technologie die ertoe doet' heeft het bedenken van nieuwe producten en toepassingen, het innoveren en de prominente rol van software in de besturing van de apparatuur de plaats ingenomen van de eigen productie: componenten in elkaar zetten is relatief simpel, en dat kan buiten het bedrijf goedkoper gebeuren. Nedap verandert nog meer van productiebedrijf naar ontwikkelbedrijf. Aan de productiekant wordt Nedap flexibeler, wat de kwetsbaarheid bij zwakke vraag moet verminderen. Toen in 2009 de crisis uitbrak werd (ook) Nedap getroffen door een vraaguitval, de kosten gingen nauwelijks omlaag en de winst kelderde tot €1,1 (13,9) mln. Ook in 2013 zakte de winst sterk, tot €9,8 (13,5) mln. Die verandering heeft zijn weerslag gehad op het personeelsbestand: in de afgelopen vijf jaar werd afscheid genomen van circa 350 mensen die veelal laagwaardig werk verrichtten. Anderzijds werden ruim 400 meestal hoogopgeleide krachten aangenomen, die (wel) kunnen helpen bij het meedoen aan de snelle technologische ontwikkelingen. Gevoeligheden Van de omzet van vorig jaar €177 (174) mln werd €154 (153) mln met producten en systemen behaald. De rest komt uit abonnementen en onderhoudscontracten. Nedap geeft geen omzet en resultaten per sector, omdat de activiteiten met name op het punt van software-ontwikkeling en -toepassing sterk verweven zijn. De omzet wordt voor circa €140 mln in Europa behaald, en dan vooral in Nederland (€53 mln) en Duitsland (€32 mln). Onder andere systemen voor beveiliging, voor identificatie en voor besturing van verlichting bieden gezonde groeiperspectieven, evenals softwarediensten voor de zorgsector. Onlangs meldde Nedap dat zijn RFID-technologie (radio-frequency identification) voor voorraadbeheer en diefstalpreventie door de Franse sportretailer Decathlon zal worden toegepast bij vestigingen in Kroatië. De Balkanstaat wordt daarmee het vijftiende land van de keten (die in totaal 415 winkels heeft) waar het product van Nedap wordt gebruikt. Voor 550 kledingwinkels van F&F gaat Nedap ook apparatuur leveren. Nedap is echter gevoelig voor bezuinigingen van bijvoorbeeld overheden op de zorgkosten en voor wisselend overheidsbeleid rond subsidies. De PowerRouter was een succesvol en zeer beloftevol systeem voor de opslag van zelfopgewekte zonne-energie. Het staat nu echter op een laag pitje nadat het mes is gezet in overheidssubsidies. Ook de stemcomputer voor verkiezingen beleefde niet de verwachte doorbraak, wat tot stopzetting van het project leidde. Al die vindingrijke nicheproducten zijn natuurlijk leuk, maar er moet wel geld verdiend worden. Op de nettowinstmarge van 10% van de omzet en een rendement van 37% op het eigen vermogen valt weinig aan te merken, maar de winst moet minder pieken en dalen vertonen en de omzet – al drie jaar vrijwel stabiel – moet versnellen. De boodschap dat de omzet in de eerste maanden van dit jaar 'licht hoger' is (4 à 7%) is misschien een begin. Zelfstandigheid Nedap is klein en kan in een groter verband meer groeiperspectief hebben. Het Twentse TKH, uit het iets noordelijker gelegen Haaksbergen, heeft al interesse getoond. Het wil Nedap – waarmee al samengewerkt wordt – echter niet overnemen zonder instemming van het bedrijf. De combinatie lijkt logisch, zeker wat betreft nicheproducten voor beveiliging, toezicht, energie en verlichting, en ook gezien het feit dat beide bedrijven dicht bij elkaar gevestigd zijn. Nedap houdt echter de boot af. Het bedrijf hecht aan de eigen, lossere bedrijfscultuur en de sterke financiële positie die zekerheid en voldoende ruimte voor expansie biedt. TKH heeft zich erbij neergelegd. Blijft TKH vriendelijk? Het bedrijf bezit 5% van de aandelen Nedap en daarmee ligt een bedrag van circa €10 mln vast dat slechts €400.000 mln dividend oplevert. TKH is geen belegger, en kan voor de nagestreefde expansie geld altijd goed gebruiken. Minder dynamiek Het aandelenbezit is geen slechte belegging geweest voor TKH. De avances begonnen eind 2010, toen de koers rond €17 schommelde. Veel meer zal TKH voor het opgebouwde belang niet betaald hebben. Sindsdien is een totaalrendement van circa 100% gemaakt. TKH is wel al jaren een betere belegging dan Nedap: uitgaande van eind 2010 is het totaalrendement 145%. Het verschil in prestaties heeft met talloze factoren te maken en uiteraard zijn de bedrijven niet één op één te vergelijken. Eén verschil is naar onze mening de dynamiek: TKH is veel 'ondernemender', met onder andere enkele grote en geslaagde acquisities en bredere internationalisatie. Het management van Nedap kiest daarentegen voor geleidelijkheid: voortdurende innovatie, meer aandacht voor commercie, een voorkeur voor samenwerking en geen actief overnamebeleid. 'Laat ons maar onze eigen weg gaan', verklaarde toenmalig cfo Gerard Ezendam in 2012 tegenover Beleggers Belangen. Geld voor expansie is niet het probleem. Vorig jaar had Nedap een royale kasstroom (winst + afschrijvingen) van €34 mln, betaalde het slechts €600.000 rente en had het een eigen vermogen van 40% van het balanstotaal. De directie laat zich echter niet opjagen.

Met de boodschap dat het zijn productiebedrijven van de hand doet, geeft Nedap verder gestalte aan de transformatie tot ontwikkelbedrijf. Deze strategische koerswijziging moet de kwetsbaarheid van het bedrijf verkleinen en de flexibiliteit vergroten.

Het is voor beleggers niet langer mogelijk om aandeelhouder te worden van een van de oudste brouwerijen van ons land, Grolsche Bierbrouwerij, sinds SABMiller het bedrijf in 2009 overnam. Maar ‘Grol’ of ‘Grolle’, zoals Groenlo in het verre verleden heette, heeft nog wel Nedap binnen de dorpsgrenzen: de Nederlandsche Apparatenfabriek. Stammend uit 1929 (en destijds ontstaan in Amsterdam) is het bedrijf een broekie vergeleken met Grolsch, dat dit jaar het 400-jarig bestaan viert. Nedap is niettemin een respectabel bedrijf, en met (nu nog) ruim 750 personeelsleden is het een belangrijke werkgever in de Achterhoek, waar de banen schaars zijn.

De werkgelegenheid kreeg onlangs een tik met de aankondiging dat Nedap een groter deel van de productiecapaciteit wil uitbesteden. Het bedrijf Inventi in het nabijgelegen Neede – in 2008 juist opgericht om flexibeler te zijn – gaat dicht en de productie in Groenlo wordt ingekrompen. De ingreep gaat 65 vaste banen kosten. In de bedrijven werken circa 150 mensen, deels via uitzendbureaus en sociale werkvoorziening.

De ingreep past in de verandering die Nedap de laatste jaren heeft doorgemaakt. Het bedrijf, dat begon met fabricage van bakelieten transformators, kent een uitgebreid aanbod van elektrotechnische producten: beveiligingsapparatuur voor winkels en artikelen, toegangssystemen (de polsbandjes voor muziekfestivals), digitale urenregistratie in de zorg, veecodering, identificatie van auto’s, energiezuinige verlichtingssystemen enzovoort. Onder het motto ‘markten in beweging brengen met technologie die ertoe doet’ heeft het bedenken van nieuwe producten en toepassingen, het innoveren en de prominente rol van software in de besturing van de apparatuur de plaats ingenomen van de eigen productie: componenten in elkaar zetten is relatief simpel, en dat kan buiten het bedrijf goedkoper gebeuren. Nedap verandert nog meer van productiebedrijf naar ontwikkelbedrijf.

Aan de productiekant wordt Nedap flexibeler, wat de kwetsbaarheid bij zwakke vraag moet verminderen. Toen in 2009 de crisis uitbrak werd (ook) Nedap getroffen door een vraaguitval, de kosten gingen nauwelijks omlaag en de winst kelderde tot €1,1 (13,9) mln. Ook in 2013 zakte de winst sterk, tot €9,8 (13,5) mln. Die verandering heeft zijn weerslag gehad op het personeelsbestand: in de afgelopen vijf jaar werd afscheid genomen van circa 350 mensen die veelal laagwaardig werk verrichtten. Anderzijds werden ruim 400 meestal hoogopgeleide krachten aangenomen, die (wel) kunnen helpen bij het meedoen aan de snelle technologische ontwikkelingen.

Gevoeligheden

Van de omzet van vorig jaar €177 (174) mln werd €154 (153) mln met producten en systemen behaald. De rest komt uit abonnementen en onderhoudscontracten. Nedap geeft geen omzet en resultaten per sector, omdat de activiteiten met name op het punt van software-ontwikkeling en -toepassing sterk verweven zijn. De omzet wordt voor circa €140 mln in Europa behaald, en dan vooral in Nederland (€53 mln) en Duitsland (€32 mln). Onder andere systemen voor beveiliging, voor identificatie en voor besturing van verlichting bieden gezonde groeiperspectieven, evenals softwarediensten voor de zorgsector. Onlangs meldde Nedap dat zijn RFID-technologie (radio-frequency identification) voor voorraadbeheer en diefstalpreventie door de Franse sportretailer Decathlon zal worden toegepast bij vestigingen in Kroatië. De Balkanstaat wordt daarmee het vijftiende land van de keten (die in totaal 415 winkels heeft) waar het product van Nedap wordt gebruikt. Voor 550 kledingwinkels van F&F gaat Nedap ook apparatuur leveren.

Nedap is echter gevoelig voor bezuinigingen van bijvoorbeeld overheden op de zorgkosten en voor wisselend overheidsbeleid rond subsidies. De PowerRouter was een succesvol en zeer beloftevol systeem voor de opslag van zelfopgewekte zonne-energie. Het staat nu echter op een laag pitje nadat het mes is gezet in overheidssubsidies. Ook de stemcomputer voor verkiezingen beleefde niet de verwachte doorbraak, wat tot stopzetting van het project leidde.

Al die vindingrijke nicheproducten zijn natuurlijk leuk, maar er moet wel geld verdiend worden. Op de nettowinstmarge van 10% van de omzet en een rendement van 37% op het eigen vermogen valt weinig aan te merken, maar de winst moet minder pieken en dalen vertonen en de omzet – al drie jaar vrijwel stabiel – moet versnellen. De boodschap dat de omzet in de eerste maanden van dit jaar ‘licht hoger’ is (4 à 7%) is misschien een begin.

Zelfstandigheid

Nedap is klein en kan in een groter verband meer groeiperspectief hebben. Het Twentse TKH, uit het iets noordelijker gelegen Haaksbergen, heeft al interesse getoond. Het wil Nedap – waarmee al samengewerkt wordt – echter niet overnemen zonder instemming van het bedrijf. De combinatie lijkt logisch, zeker wat betreft nicheproducten voor beveiliging, toezicht, energie en verlichting, en ook gezien het feit dat beide bedrijven dicht bij elkaar gevestigd zijn. Nedap houdt echter de boot af. Het bedrijf hecht aan de eigen, lossere bedrijfscultuur en de sterke financiële positie die zekerheid en voldoende ruimte voor expansie biedt. TKH heeft zich erbij neergelegd.

Blijft TKH vriendelijk? Het bedrijf bezit 5% van de aandelen Nedap en daarmee ligt een bedrag van circa €10 mln vast dat slechts €400.000 mln dividend oplevert. TKH is geen belegger, en kan voor de nagestreefde expansie geld altijd goed gebruiken.

Minder dynamiek

Het aandelenbezit is geen slechte belegging geweest voor TKH. De avances begonnen eind 2010, toen de koers rond €17 schommelde. Veel meer zal TKH voor het opgebouwde belang niet betaald hebben. Sindsdien is een totaalrendement van circa 100% gemaakt. TKH is wel al jaren een betere belegging dan Nedap: uitgaande van eind 2010 is het totaalrendement 145%. Het verschil in prestaties heeft met talloze factoren te maken en uiteraard zijn de bedrijven niet één op één te vergelijken. Eén verschil is naar onze mening de dynamiek: TKH is veel ‘ondernemender’, met onder andere enkele grote en geslaagde acquisities en bredere internationalisatie. Het management van Nedap kiest daarentegen voor geleidelijkheid: voortdurende innovatie, meer aandacht voor commercie, een voorkeur voor samenwerking en geen actief overnamebeleid. ‘Laat ons maar onze eigen weg gaan’, verklaarde toenmalig cfo Gerard Ezendam in 2012 tegenover Beleggers Belangen.

Geld voor expansie is niet het probleem. Vorig jaar had Nedap een royale kasstroom (winst + afschrijvingen) van €34 mln, betaalde het slechts €600.000 rente en had het een eigen vermogen van 40% van het balanstotaal. De directie laat zich echter niet opjagen.