Optimale frequentie van herbalanceren

In mijn column van 4 januari van dit jaar beschreef ik de twee simpelste, en tevens de twee belangrijkste lessen bij beleggen.

Uit een rekenvoorbeeld kwam naar voren dat wie in de afgelopen veertien jaar (1998-2011) gespreid zou hebben en ieder jaar zou hebben geherbalanceerd op een rendement van ruim 7% per jaar was uitgekomen, niet slecht over een periode die bekend staat als lastig, onder andere door twee bearmarkten in aandelen.

Een lezer merkte over deze column op dat als we de in het rekenvoorbeeld gebruikte jaarlijkse rebalancing niet zou hebben toegepast (maar de portefeuille zouden hebben laten 'driften', ofwel de 'buy-and-hold'-strategie zouden hebben gevolgd), er maar een klein beetje minder rendement zou zijn geweest. De betreffende lezer kwam uit op een gemiddeld rendement van 6,3% per jaar (zonder rebalancing) versus 7,4% (met). Ik vind dit overigens wel een substantieel verschil. Op lange termijn maakt dit toch het nodige  uit.

Rebalancing doen we niet alleen voor het rendement, maar ook voor het risico. Als we namelijk niet herbalanceren gaan we, als het goed gaat met een bepaalde beleggingscategorie, daar ook steeds meer in beleggen. Dat maakt de portefeuille dan (relatief) veel meer afhankelijk van de ontwikkelingen in die assetcategorie. Dat is niet wenselijk, want we weten dat iets dat (hard) stijgt ook weer (hard) omlaag kan.

Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat het voordeel van rebalancing meer ligt in termen van risicoreductie dan in termen van rendementsverhoging. Daarnaast heeft de wetenschap aangetoond dat rebalancing beter werkt als er gewerkt wordt met volatiele (minder gecorreleerde) (sub)assetcategorieën. Volatiliteit of beweeglijkheid leidt immers niet alleen tot bewegingen omhoog, maar ook omlaag (en vice versa natuurlijk). Door regelmatig te herbalanceren lopen we de kans om goedkoper te kopen en duurder te verkopen.

De grote vraag is dan hoe vaak te herbalanceren? Eens per maand, kwartaal, jaar? Hier is de wetenschap minder duidelijk over. Ik ga zelf uit van de stelregel om één keer per jaar te herbalanceren en wel om twee redenen. Ten eerste geloof ik in het momentum-effect in de koersen. Dus als koersen stijgen hebben ze de neiging ook door te stijgen (tot dat er wordt overdreven naar boven, waarna ze weer corrigeren) en als koersen dalen zien we dat de dalende trend vaak langer doorzet (negatief momentum). Door niet al te vaak te herbalanceren kunnen we gebruikmaken van dit momentum-effect in de koersen.

Een tweede argument heeft te maken met kosten. Frequent herbalanceren zou weleens wat transactiekosten kunnen opleveren, vooral als het om kleinere aanpassingen van de portefeuille gaat. Vooral  kleinere beleggers lopen dan tegen bijvoorbeeld minimumtarieven van brokers aan.

Recent heeft ook het onafhankelijke researchplatform CXO Advisory een test gedaan naar de optimale herbalanceerfrequentie. Zij deden een vergelijkbare test als ik, maar dan niet over tien assetcategorieën, maar over twee (60% aandelen en 40% obligaties) en over een langere periode (1993-2011).

Zij concludeerden dat het wat betreft rendement niet uitmaakte of je nu op kwartaal-, halfjaar- of jaarbasis herbalanceerde. De beweeglijkheid in de portefeuille werd (fractioneel) lager naarmate er vaker herbalanceerd werd, maar echt significant was deze afname in risico niet. Jaarlijkse rebalancing had volgens de Amerikaanse onderzoekers wel het voordeel dat er minder werd gehandeld, dus minder kosten werden gemaakt (die niet in het onderzoek waren meegenomen).

Verder maakten ze de interessante opmerking dat de optimale herbalanceerperiode waarschijnlijk ook afhangt van hoe beweeglijk de gekozen assetcategorieën zijn. Hoe beweeglijker, hoe sneller frequenter herbalanceren weleens aantrekkelijk zou kunnen worden. Ook zou je voor de optimale periode moeten kijken naar de grootte van de portefeuille en de hoeveelheid assetcategorieën waarin belegd, zo merkten de onderzoekers op.

En zo hebben we bij de vraag wat de optimale frequentie van herbalanceren is niet het planklare antwoord, maar het door sommige verafschuwde, maar helaas in dit kader wel noodzakelijke 'dat hangt er vanaf….'.

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden. Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.

In mijn column van 4 januari van dit
jaar beschreef ik de twee simpelste, en tevens de twee
belangrijkste lessen bij beleggen.

Uit een rekenvoorbeeld kwam naar voren dat wie in de afgelopen
veertien jaar (1998-2011) gespreid zou hebben en ieder jaar zou
hebben geherbalanceerd op een rendement van ruim 7% per jaar was
uitgekomen, niet slecht over een periode die bekend staat als
lastig, onder andere door twee bearmarkten in aandelen.

Een lezer merkte over deze column op dat als we de in het
rekenvoorbeeld gebruikte jaarlijkse rebalancing niet zou hebben
toegepast (maar de portefeuille zouden hebben laten ‘driften’,
ofwel de ‘buy-and-hold’-strategie zouden hebben gevolgd), er maar
een klein beetje minder rendement zou zijn geweest. De betreffende
lezer kwam uit op een gemiddeld rendement van 6,3% per jaar (zonder
rebalancing) versus 7,4% (met). Ik vind dit overigens wel een
substantieel verschil. Op lange termijn maakt dit toch het nodige
 uit.

Rebalancing doen we niet alleen voor het rendement, maar ook
voor het risico. Als we namelijk niet herbalanceren gaan we, als
het goed gaat met een bepaalde beleggingscategorie, daar ook steeds
meer in beleggen. Dat maakt de portefeuille dan (relatief) veel
meer afhankelijk van de ontwikkelingen in die assetcategorie. Dat
is niet wenselijk, want we weten dat iets dat (hard) stijgt ook
weer (hard) omlaag kan.

Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat het voordeel van
rebalancing meer ligt in termen van risicoreductie dan in termen
van rendementsverhoging. Daarnaast heeft de wetenschap aangetoond
dat rebalancing beter werkt als er gewerkt wordt met volatiele
(minder gecorreleerde) (sub)assetcategorieën. Volatiliteit of
beweeglijkheid leidt immers niet alleen tot bewegingen omhoog, maar
ook omlaag (en vice versa natuurlijk). Door regelmatig te
herbalanceren lopen we de kans om goedkoper te kopen en duurder te
verkopen.

De grote vraag is dan hoe vaak te herbalanceren? Eens per maand,
kwartaal, jaar? Hier is de wetenschap minder duidelijk over. Ik ga
zelf uit van de stelregel om één keer per jaar te herbalanceren en
wel om twee redenen. Ten eerste geloof ik in het momentum-effect in
de koersen. Dus als koersen stijgen hebben ze de neiging ook door
te stijgen (tot dat er wordt overdreven naar boven, waarna ze weer
corrigeren) en als koersen dalen zien we dat de dalende trend vaak
langer doorzet (negatief momentum). Door niet al te vaak te
herbalanceren kunnen we gebruikmaken van dit momentum-effect in de
koersen.

Een tweede argument heeft te maken met kosten. Frequent
herbalanceren zou weleens wat transactiekosten kunnen opleveren,
vooral als het om kleinere aanpassingen van de portefeuille gaat.
Vooral  kleinere beleggers lopen dan tegen bijvoorbeeld
minimumtarieven van brokers aan.

Recent heeft ook het onafhankelijke researchplatform CXO
Advisory een test gedaan naar de optimale herbalanceerfrequentie.
Zij deden een vergelijkbare test als ik, maar dan niet over tien
assetcategorieën, maar over twee (60% aandelen en 40% obligaties)
en over een langere periode (1993-2011).

Zij concludeerden dat het wat betreft rendement niet uitmaakte
of je nu op kwartaal-, halfjaar- of jaarbasis herbalanceerde. De
beweeglijkheid in de portefeuille werd (fractioneel) lager naarmate
er vaker herbalanceerd werd, maar echt significant was deze afname
in risico niet. Jaarlijkse rebalancing had volgens de Amerikaanse
onderzoekers wel het voordeel dat er minder werd gehandeld, dus
minder kosten werden gemaakt (die niet in het onderzoek waren
meegenomen).

Verder maakten ze de interessante opmerking dat de optimale
herbalanceerperiode waarschijnlijk ook afhangt van hoe beweeglijk
de gekozen assetcategorieën zijn. Hoe beweeglijker, hoe sneller
frequenter herbalanceren weleens aantrekkelijk zou kunnen worden.
Ook zou je voor de optimale periode moeten kijken naar de grootte
van de portefeuille en de hoeveelheid assetcategorieën waarin
belegd, zo merkten de onderzoekers op.

En zo hebben we bij de vraag wat de optimale frequentie van
herbalanceren is niet het planklare antwoord, maar het door sommige
verafschuwde, maar helaas in dit kader wel noodzakelijke ‘dat hangt
er vanaf….’.

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer
in Naarden. Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club
Magazine (TCM). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als
individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van
bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels
geven zijn persoonlijke mening weer.