Vraag op vraag

Op de dag dat zich boven het oosten van Oekraïne een afschuwelijke vliegramp voltrok, vielen duizenden Israëlische soldaten de Gazastrook binnen om het wapenarsenaal van Hamas te vernietigen. Het is het eerste grote grondoffensief van het Israëlische leger in vijf jaar. In de tien dagen ervoor voerde Israël meer dan duizend luchtaanvallen op Gaza uit. Het luchtoffensief kostte het leven aan 227 Palestijnen. Aan Israëlische zijde viel één dode. Het grondoffensief van de voorbije dagen eiste nu al minstens evenveel dodelijke slachtoffers: 211 aan Palestijnse zijde en aan 17 Israëlische soldaten.

Ter kennisgeving

Het nieuws van het grondoffensief namen beleggers ter kennisgeving aan, ook het onheilsbericht over het toestel van Malaysia Airlines leidde aanvankelijk enkel bij de Maleisische luchtvaartmaatschappij tot lagere beurskoersen. De financiële positie van het noodlijdende Malaysia Airlines komt immers door de afschuwelijke ramp in Oekraïne verder onder druk.

Toen duidelijk werd dat het toestel met aan boord 298 mensen was neergeschoten, gingen de markten over een breed front omlaag. De koersdalingen waren evenwel verre van uitgesproken. Op 11 september 2001, de dag van de vliegtuigaanslagen in New York, verloor de AEX net geen zeven procent. Op 11 maart 2004, de dag van de treinaanslagen in Madrid, ging de Nederlandse hoofdindex net geen drie procent onderuit. Op 7 juli 2005, de dag van de bomexplosies in de tube (metro) van Londen, leverde de belangrijkste beursgraadmeter van Nederland twee procent in. Op 17 juli 2017 echter, liet de AEX nauwelijks een veer van één procent, nochtans kwamen bij de vliegramp 193 Nederlanders om!

Je zou haast denken dat er sprake is van gewenning. Het conflict tussen Oekraïne en Rusland is echter strikt regionaal. De financiële markten doen het voorval daarom af als een incident. En hoe erg beleggers ook geschrokken zijn, het was niet een doelgerichte actie tegen Nederland, noch het Westen. Hoewel concrete bewijzen ontbreken, zijn de pro-Russische rebellen uit Oekraïne de hoofdverdachten. Het feit dat de Amerikaanse en Russische president kort na de feiten met elkaar belden, bewijst dat ze een escalatie willen voorkomen.

Vraag op vraag op vraag

Vraag is of de verhoudingen door de crash verder verzuren. Een dag voor de tragedie besloten de Europese Unie en de Verenigde Staten Rusland een reeks van nieuwe sancties op te leggen, wegens de aanhoudende agressie tegenover buurland Oekraïne. Bijkomende strafmaatregelen, een isolement van Rusland, zal echter ook gevolgen hebben voor de wereldeconomie en de Europese economieën in het bijzonder.

Betekent dit dat er een nieuwe recessie op komst is? Geopolitieke spanningen kunnen een weerslag hebben op de internationale handel. Bij kleine politieke conflicten blijven de effecten vaak beperkt tot de betrokken economieën en buurlanden. Bij grote internationale conflicten echter glijdt de wereldeconomie veelal af in een recessie.

De hamvraag is of de afschuwelijke vliegramp die aan 298 mensen, onder wie 193 Nederlanders, het leven kostte de mondiale economie in een recessie zal duwen. Op zich is het zo dat dramatische gebeurtenissen enkel hun stempel op de mondiale economie drukken als zij de gangbare wereldorde op zijn kop zetten. Als er sprake is van een structuurbreuk. Iedereen hoopt op een beperkt effect en veel hangt af of Rusland de hand heeft gehad in de vliegramp, maar de kans is groot dat de Europese economieën in de komende maanden minder hard zullen groeien dan tot voor kort aangenomen.

Moet u uw portefeuille herschikken? Niemand kan de evolutie van geopolitieke spanningen en de reactie van de financiële markten voorspellen. De vliegramp deed de VIX intraday met 40 procent stijgen, maar daags nadien daalde de volatiliteitsindex, die de vraag naar en prijs van opties op de beurs van Chicago meet, met ruim 21 procent. Per saldo een stijging van 9,6 procent, maar op weekbasis is er sprake van daling van 0,2 procent. Ook de goudprijs schoot in eerste instantie 20 dollar omhoog, maar ook die leverde de dag erna de helft van zijn winst in.

Op één enkele uitzondering na, reageerden ook de aandelenmarkten laconiek. Per saldo lieten ze een veer van 1 à 2 procent, zelfs in Kïev kelderden de beurskoersen maar met 1,2 procent. In Moskou daarentegen bedroeg de schade 5,5 procent, waardoor de averij van Russische aandelen als gevolg van de uitlopers van de jongste Krimoorlog is opgelopen tot bijna 12 procent. En in Oekraïne? Daar noteren dit jaar de aandelen al 35 procent hoger, maar dat even terzijde.

Hoe nu verder? Na de maandenlange klim, zijn de beurzen sowieso rijp voor een grote correctie. Beleggers met hoogtevrees kunnen het voorval gebruiken als excuus om winst te nemen. Anderzijds is het ook zo: al zijn macro-economische ontwikkelingen op termijn maatgevend, na een kwartaalwisseling laten beleggers zich vooral leiden door het winstvermogen van bedrijven. De focus ligt nu dus op de kwartaalcijfers. Zijn ze beter dan verwacht, gaan de koersen omhoog, zo niet...

Op de dag dat zich boven het oosten van Oekraïne een afschuwelijke vliegramp voltrok, vielen duizenden Israëlische soldaten de Gazastrook binnen om het wapenarsenaal van Hamas te vernietigen. Het is het eerste grote grondoffensief van het Israëlische leger in vijf jaar. In de tien dagen ervoor voerde Israël meer dan duizend luchtaanvallen op Gaza uit. Het luchtoffensief kostte het leven aan 227 Palestijnen. Aan Israëlische zijde viel één dode. Het grondoffensief van de voorbije dagen eiste nu al minstens evenveel dodelijke slachtoffers: 211 aan Palestijnse zijde en aan 17 Israëlische soldaten.

Ter kennisgeving

Het nieuws van het grondoffensief namen beleggers ter kennisgeving aan, ook het onheilsbericht over het toestel van Malaysia Airlines leidde aanvankelijk enkel bij de Maleisische luchtvaartmaatschappij tot lagere beurskoersen. De financiële positie van het noodlijdende Malaysia Airlines komt immers door de afschuwelijke ramp in Oekraïne verder onder druk.

Toen duidelijk werd dat het toestel met aan boord 298 mensen was neergeschoten, gingen de markten over een breed front omlaag. De koersdalingen waren evenwel verre van uitgesproken. Op 11 september 2001, de dag van de vliegtuigaanslagen in New York, verloor de AEX net geen zeven procent. Op 11 maart 2004, de dag van de treinaanslagen in Madrid, ging de Nederlandse hoofdindex net geen drie procent onderuit. Op 7 juli 2005, de dag van de bomexplosies in de tube (metro) van Londen, leverde de belangrijkste beursgraadmeter van Nederland twee procent in. Op 17 juli 2017 echter, liet de AEX nauwelijks een veer van één procent, nochtans kwamen bij de vliegramp 193 Nederlanders om!

Je zou haast denken dat er sprake is van gewenning. Het conflict tussen Oekraïne en Rusland is echter strikt regionaal. De financiële markten doen het voorval daarom af als een incident. En hoe erg beleggers ook geschrokken zijn, het was niet een doelgerichte actie tegen Nederland, noch het Westen. Hoewel concrete bewijzen ontbreken, zijn de pro-Russische rebellen uit Oekraïne de hoofdverdachten. Het feit dat de Amerikaanse en Russische president kort na de feiten met elkaar belden, bewijst dat ze een escalatie willen voorkomen.

Vraag op vraag op vraag

Vraag is of de verhoudingen door de crash verder verzuren. Een dag voor de tragedie besloten de Europese Unie en de Verenigde Staten Rusland een reeks van nieuwe sancties op te leggen, wegens de aanhoudende agressie tegenover buurland Oekraïne. Bijkomende strafmaatregelen, een isolement van Rusland, zal echter ook gevolgen hebben voor de wereldeconomie en de Europese economieën in het bijzonder.

Betekent dit dat er een nieuwe recessie op komst is? Geopolitieke spanningen kunnen een weerslag hebben op de internationale handel. Bij kleine politieke conflicten blijven de effecten vaak beperkt tot de betrokken economieën en buurlanden. Bij grote internationale conflicten echter glijdt de wereldeconomie veelal af in een recessie.

De hamvraag is of de afschuwelijke vliegramp die aan 298 mensen, onder wie 193 Nederlanders, het leven kostte de mondiale economie in een recessie zal duwen. Op zich is het zo dat dramatische gebeurtenissen enkel hun stempel op de mondiale economie drukken als zij de gangbare wereldorde op zijn kop zetten. Als er sprake is van een structuurbreuk. Iedereen hoopt op een beperkt effect en veel hangt af of Rusland de hand heeft gehad in de vliegramp, maar de kans is groot dat de Europese economieën in de komende maanden minder hard zullen groeien dan tot voor kort aangenomen.

Moet u uw portefeuille herschikken? Niemand kan de evolutie van geopolitieke spanningen en de reactie van de financiële markten voorspellen. De vliegramp deed de VIX intraday met 40 procent stijgen, maar daags nadien daalde de volatiliteitsindex, die de vraag naar en prijs van opties op de beurs van Chicago meet, met ruim 21 procent. Per saldo een stijging van 9,6 procent, maar op weekbasis is er sprake van daling van 0,2 procent. Ook de goudprijs schoot in eerste instantie 20 dollar omhoog, maar ook die leverde de dag erna de helft van zijn winst in.

Op één enkele uitzondering na, reageerden ook de aandelenmarkten laconiek. Per saldo lieten ze een veer van 1 à 2 procent, zelfs in Kïev kelderden de beurskoersen maar met 1,2 procent. In Moskou daarentegen bedroeg de schade 5,5 procent, waardoor de averij van Russische aandelen als gevolg van de uitlopers van de jongste Krimoorlog is opgelopen tot bijna 12 procent. En in Oekraïne? Daar noteren dit jaar de aandelen al 35 procent hoger, maar dat even terzijde.

Hoe nu verder? Na de maandenlange klim, zijn de beurzen sowieso rijp voor een grote correctie. Beleggers met hoogtevrees kunnen het voorval gebruiken als excuus om winst te nemen. Anderzijds is het ook zo: al zijn macro-economische ontwikkelingen op termijn maatgevend, na een kwartaalwisseling laten beleggers zich vooral leiden door het winstvermogen van bedrijven. De focus ligt nu dus op de kwartaalcijfers. Zijn ze beter dan verwacht, gaan de koersen omhoog, zo niet…