Aandelenmarkten worden gevaarlijk
De wereldwijde aandelenmarkten houden zich nog altijd goed staande, maar de donkere wolken pakken zich weer samen. De eurocrisis dreigt volledig uit de hand te lopen, terwijl ook de groei elders terugloopt.
Deze week sloeg de vlam weer in de Europese pan. Voor de zoveelste keer werd duidelijk dat Griekenland niet aan de begrotingseisen, zoals vastgesteld bij het tweede steunpakket van €174mrd, kan voldoen.
De Europese regeringsleiders willen de Grieken wel twee jaar uitstel geven, maar dat kost wederom geld, circa €30 mrd. Wie en hoe dat gefinancierd moet worden is vooralsnog onduidelijk.
Even geen geld
De Grieken moeten nog wel even wachten op de volgende tranche van €31,5 mrd uit het tweede steunpakket. De Griekse schulden blijven de spuigaten uitlopen en nu is wel al duidelijk dat het land in 2020 niet uitkomt op een schuldquote van 120% van het bbp. Dat niveau wordt als structureel houdbaar gezien, mits het land natuurlijk wel de nodige hervormingen doorvoert. Voor het IMF is dat een groot probleem en daarom wil het voorlopig niet betalen. Leuk die starre houding van het IMF, maar wat dan?
Uitstel oplossing?
De Europese Unie wil die 120% grens wel twee jaar doorschuiven naar 2022 en ook best de looptijd van de steunleningen verlengen en de rente hierop verlagen. Alles beter dan afschrijven. Dat kost niet alleen in één klap veel geld, maar geeft ook een verkeerd signaal naar andere landen. Toch zou Griekenland daarmee weer wat lucht krijgen en mogelijk via die weg alsnog ‘op tijd’ aan die 120% grens kunnen voldoen.
De laatste cijfers over de Griekse economie tonen echter aan dat het land er nog veel beroerder voorstaat dan een ieder tot nu toe dacht. In het derde kwartaal is de Griekse economie met liefst 7,2% gekrompen. Eind tweede kwartaal was dat nog 6,3%. In vier jaar tijd is de Griekse economie nu met een vijfde gekrompen. Volgens projecties komt daar volgend jaar nog eens een kleine 5 procentpunt bij.
Schuldquote onhoudbaar
Het laat zich raden wat dat betekent voor de schuldquote, die nu al richting de 200% gaat. Dit krimpcijfer zal ook voor de Griekse regering als een negatieve verrassing zijn gekomen en vraagtekens plaatsen bij het spoedig te introduceren budget voor 2013. Normaliter is het derde kwartaal de sterkste periode voor de Griekse economie vanwege het toeristenseizoen. Dat daar nu geen sprake van is doet het ergste vrezen.
De kans dat Griekenland verder wegglijdt lijkt met deze cijfers groter dan dat het financieel orde op zaken gaat stellen. Griekenland moet volgend jaar verder snijden in lonen en pensioenen waardoor de krimp volgend jaar wel eens vergelijkbaar zou kunnen zijn aan dit jaar.
Uitstel van fiscale doelstellingen geeft Griekenland de ruimte om de bezuinigingen en hervormingen in een wat gematigder en meer geleidelijk tempo door te voeren. Dat is de enige weg naar herstel. Anders komt het land er nooit bovenop.
Griekenland niet de enige
En wat voor Griekenland geldt gaat ook op voor andere Europese landen als Spanje, Italië, Frankrijk en Portugal. Precies de landen waar deze week grootscheepse stakingen uitbarstte en de economieën alleen maar verder wegglijden.
Zonder zicht op herstel zullen consumentenbestedingen onder druk blijven en bedrijfswinsten verder afkalven. Geen fijn klimaat om in te beleggen.
Peter Schutte
Peter Schutte (1969), econoom met afstudeerrichting monetaire economie, is sinds 1996 werkzaam in de financiële journalistiek. In deze hoedanigheid heeft hij zich altijd beziggehouden met het geven van aandelenadviezen. Sinds 2011 werkt hij op freelancebasis voor Beleggers Belangen, waarvoor hij actief bedrijven in de transport- en logistieke sector volgt. Peter is verder gespecialiseerd in Nederlandse small- en midcaps, waarvan hij regelmatig bestuurders interviewt. Daarnaast schrijft hij over macro-economische en monetaire ontwikkelingen. Peter is zelf een actief belegger, iets wat hij als een voorwaarde beschouwt voor het geven van goede beleggingsadviezen. Ook in zijn eigen beleggingen legt hij de nadruk op Nederlandse small- en midcaps.