Beleid Trump heeft ook goede kanten

Het is ruim vijf weken geleden dat president Trump de financiële markten in een staat van lichte paniek bracht. De begin april door hem aangekondigde handelstarieven zorgden voor koersdalingen op de aandelenmarkten, voor een scherpe daling van de dollar en voor druk op de olieprijs. De twee indices die de onrust op de financiële markten het beste weergeven zijn de VIX- en de MOVE-index.

Eerstgenoemde is als ‘angst-barometer’ van de Amerikaanse S&P500 Index het bekendst. De MOVE-index heeft dezelfde functie, maar dan voor de Amerikaanse obligatiemarkt. Deze index is ontwikkeld door de Amerikaanse obligatie- en derivatenspecialist Harley Bassman toen hij nog bij Merrill Lynch werkte. MOVE staat dan ook voor Merrill Lynch Option Volatility Estimate Index en is volgens de uitvinder ervan ‘de VIX voor de obligatiemarkten’ die veranderingen in de risicoperceptie op de obligatiemarkt heel goed aangeeft. Net als bij de VIX duidt een hoge(re) stand op meer onrust op de markt.

Bekijk ook het dossier Beleggen in obligaties | Alle tips & artikelen op rij

Inmiddels is de MOVE-index in handen van beursexploitant Intercontinetal Exchange (ICE) en is Bassman al lang niet meer werkzaam bij Merrill Lynch (Bank of America). Hij heeft nu onder andere zijn eigen blog, The Convexity Maven. Daarin komt de ervaren obligatiespecialist met vaak interessante en niet alledaagse standpunten. Zoals eind april over het handelsbeleid van president Trump. De onvoorspelbaarheid van de president is geen eenmalige oprisping maar is blijvend en zal voor aanhoudende onzekerheid op de financiële markten zorgen, aldus Bassman.

Publieke zaak

Voor veel beleggers zijn de door Trumps beleid veroorzaakte schokken op de financiële markten erg onaangenaam. Bassman denkt daar echter heel anders over. Volgens hem is de injectie van onzekerheid in het financieel systeem juist goed voor ‘de publieke zaak’. De opvolgers van de legendarische Federal Reserve-voorzitter Paul Volcker hebben te veel geprobeerd de negatieve uitslagen in economische groei en de rente te dempen. Dat heeft tot verschillende excessen geleid. Volgens Bassman stond het rentebeleid van voormalig Fed-voorzitter Alan Greenspan aan de wieg van de kredietcrisis in 2008 en droeg het beleid van huidige Fed-voorzitter Jerome Powell bij aan de al weer bijna vergeten ondergang van Sillicon Valley Bank en Signature Bank begin 2023.

Albert Edwards, strateeg bij Société Générale, is het met Bassman eens. Het onderdrukken van volatiliteit zorgt er voor dat de angst bij veel beleggers verdwijnt, die daardoor te veel schulden aangaan en te veel risico’s nemen, stelt hij. De door centrale bankiers nagestreefde stabiliteit leidt dus juist tot grotere ongelukken. Een inzicht dat onlosmakelijk verbonden is met de econoom Hyman Minsky en zijn wetenschappelijk artikel The Financial Instability Hypothesis.

Bassman en Edwards hebben zeker een punt over de schade die is veroorzaakt door de onbedwingbare behoefte van centrale bankiers om kleinere schokken te dempen en markten niet onaangenaam te verrassen. Verrassende plotwendingen zijn daarentegen instrumenten waar president Trump zich graag van bedient. Die verdient daar volgens Bassman ‘credits’ voor. Beleggers zijn er echter ook niet bij gebaat dat de slinger helemaal naar de andere kant door zwaait en de toegenomen onzekerheid bedrijven van investeren en consumenten van aankopen afhoudt.