Los van oorlogen en pandemieën, is het in het verleden altijd de Amerikaanse centrale bank geweest die verantwoordelijk was voor het omslaan van een bullmarkt in een bearmarkt en omgekeerd.
William McChesney Martin, Fed-voorzitter in de periode 1951-1970, omschreef zijn rol als volgt: ‘De taak van de FED is om de drank weg te nemen op het moment dat het feest op gang komt.’ In de praktijk betekent dit dat de Fed na een recessie de rente verhoogt als de economie zijn piekactiviteit heeft bereikt.
Op dit moment draait de Amerikaanse economie op volle toeren, en de Fed is dan ook al voorzichtig aan het onderzoeken hoe de markt zou reageren op het terugdraaien van de steunmaatregelen. Op 4 juni schreef ik over de tactiek om Fed-leden zonder stemrecht spreekbeurten te laten houden over het afbouwen van de steunmaatregelen. Mocht de markt daar negatief op reageren, dan zouden de Fed-leden mét stemrecht altijd nog kunnen zeggen: maar wij kijken er anders tegenaan.
Door een adder gebeten
De negatieve reactie van de financiële markten bleef echter uit, en daarom durfde Fed-voorzitter Jerome Powell het aan om bij het rentebesluit van vorige week te zeggen dat het inflatiepeil hoger lag dan hij had verwacht. Nu reageerde de markt als door een adder gebeten. Beleggers kochten massaal staatsobligaties met een looptijd van dertig jaar. Het gevolg was dat de yieldcurve, het verschil tussen de dertigjaarsrente en de vijfjaarsrente, als een kaartenhuis in elkaar zakte. Op 16 juni was het verschil tussen de twee nog 141 basispunten. In drie dagen tijd slonk dit tot 110 basispunten, het laagste niveau sinds 3 september. Anders gezegd: negen maanden van oplopende inflatieverwachtingen werden door de Fed in één keer weggevaagd.
De schok van de obligatiemarkten werkte ook door in andere vermogenscategorieën. Zo ging de dollar tegenover de euro van 1,2135 naar 1,1848, de grootste beweging sinds april vorig jaar. Ook de Bloomberg Commodity Index noteerde zijn grootste beweging in 14 maanden tijd, en daalde met ruim 5%.
Onder de radar
Een dag voor het rentebesluit zette de S&P500 een nieuwe recordstand neer. Wel betrof het de zwakste all time high in de 94-jarige geschiedenis van de index. 40% van de aandelen stonden op die dag namelijk op de laagste stand van de afgelopen dertig dagen. Momenteel staat de S&P500 nu slechts 2,1% onder de laatste recordstand, maar onder de radar is de index al flink aan het verzwakken. Het gemiddelde S&P500-aandeel staat 8,5% onder zijn all time high en ruim een derde heeft al ruim 10% verloren. De komende weken gaan dan ook belangrijk worden.